Nazioarteko agintari gehienek gaitzespen mezuak zabaldu dituzte sare sozialetan, eta babesa adierazi diote Lula da Silva presidenteari. Jair Bolsonaro defendatu duten eskuineko kargudun batzuek ere salatu dute kolpea.
Latinoamerikako ezkerreko agintariek “faxismoaren kolpetzat” izendatu dute Brasiliako erasoa, eta gaitzespen mezuak igorri dituzte. Lula da Silvari eta brasildarrei elkartasuna adierazi diete. Besteak beste, Kolonbiako presidente Gustavo Petrok ohartarazi du eskuinek ezin izan dutela mantendu “indarkeriarik ezaren hitzarmena”. Gehitu du Amerikako Estatuen Erakundea (AEE) biltzea “premiazkoa” dela, “instituzio gisa bizirik jarraitu nahi badu, eta Demokrazia Gutuna aplikatu nahi badu”.
Txileko presidente Gabriel Boricek ere “demokraziaren kontrako eraso” gisa definitu du bolsonaristen kolpea: “Brasilgo Gobernuak gure erabateko babesa du, demokraziaren aurkako eraso koldar eta mespretxagarri honen aurrean”. Venezuelako presidente Nicolás Maduro kolpisten aurka mintzatu da, eta haien indarkeria gaitzetsi du; egileak “Bolsonaroren talde neofaxistak” izan direla salatu du.
Mexikoko presidente Andrés López Obradorrek kritikatu du “kontserbadoreen kolpe saiakera” hori bultzatu dutela “botere oligarkikoaren goi-kargudunek, bozeramaileek eta fanatikoek”. Gogorarazi du Lula ez dagoela bakarrik: “Indar aurrerakoien babesa dauka, bere herrialdekoena, Mexikokoena, amerikako kontinentekoena eta mudukoena”. Argentinako presidente Alberto Fernándezek ere nabarmendu du “nazioarteko komunitatearen arbuioa” eta “zigor legala” izan behar direla erasoaren erantzunak.
AEEko idazkari nagusi Luis Almagrok demokraziaren aurkako ekintza “gaitzesgarria” dela salatu du, eta “aitzakiarik gabeko” eta “izaera faxistako” erasoak direla azpimarratu du. Celac Latinoamerikako eta Karibeko Estatuen Komunitateak ere babes osoa adierazi dio Brasilgo Gobernuari, “Brasilgo herriak hautatutako gobernuari”. AEBei dagokienez, Joe Biden presidenteak “demokraziari eginiko erasoa” salatu du, eta Lularekin “lanean” segitzeko asmoa berretsi du.
Gertuago etorrita, Nazio Batuen Erakundeko (NBE) kanpo harremanetako goi kargudun Josep Borrellek elkartasuna adierazi die Brasilgo instituzio demokratikoei: “Diferentzia politikoak konpontzeko tokia Brasilgo instituzio demokratikoak dira, eta ez kaleko indarkeria”.
Euskal Herrian ere salatu dute kolpea. Gorka Elejabarrieta EH Bilduko senatariak azpimarratu du ezin dela onartu “demokraziaren aurkako beste olatu bat”. EAJk ere “irmotasun osoz” gaitzetsi du “legez kontra” egin den erasoa, eta “normaltasun demokratikoa berehala erabat berrezartzeko” eskatu du.
Frantziako Estatuko presidente Emmanuel Macronek, baita ere, eskatu du errespetatzeko “Brasilgo herriaren nahia”, eta Lulari gogorarazi dio Frantziaren laguntza duela. Espainiako Estatuko presidente Pedro Sánchezek “normaltasun demokratikorako berehalako” deia egin du Twitter bidez. Sánchezen mezu horri erantzun dio PPko idazkari nagusi Cuca Gamarrak: “Zurekin, orain Espainian hau desordena publiko sinple bat da”. Sedizio delituan egindako erreformari egiten dio erreferentzia Gamarrak. “Arriskutsutzat” jo du mezua PSOEko bozeramaile Pilar Alegríak, eta esanak zuzentzeko eskatu du.
Eskuineko eta eskuin muturreko kargudunen gaitzespen mezuak ere jaso ditu Brasilgo kolpe saiakerak. Besteak beste, Voxeko idazkari nagusi ohi Macarena Olonak gogor kritikatu du: “Ez da herritarren altxamendu bat. Kolpismoa da. Demokraziarik gabe ez dago askatasunik”. Gogora ekartzekoa da Voxeko presidente Santiago Abascal eta eurodiputatu Hermann Tertsch Bolsonarorekin izan zirela 2021an; hiru eguneko bisita egin zuten presidentearen egoitzara Voxeko ordezkariek. Eskuin muturreko taldeak berak onartzen du “laguntasun handia” duela Abascalek Eduardo Bolsonarorekin, presidente ohiaren semearekin.
Tertschek "Brasiliako indarkeria" salatu du, baina zera gehituta: "Brasiliako indarkeria gaitzesten dut, Iberosferako ezkerraren indarkeria kasu larriagoak eta oso ohikoak gaitzesten ditudan irmotasun berarekin. Lula, Sánchez, Petro, Maduro, Evo zein Boric konplize dira muturreko indarkeria, bandalismo, terrorismo eta estatuko krimenena". Astelehen eguerdian, oraindik ez dute adierazpen ofizialik egin Voxen izenean Brasilgo kolpeaz.
Brasilgo presidentea "egonkor" dagoela esan du gobernuak. Erorikoa izan zuen etxean, eta hemorragia izan garunean.
Argazkia bai, ala argazkia ez? Oraintxe bertan, ez dago argi Rio de Janeiron hasi berri-berria den G20aren goi bileran argazkia izango ote dugun ala ez. Bertaratu diren agintari gorenen “familia-argazkia”, alegia. Horrelakoetan arauzkoa bihurtu dena: turista... [+]
Badira zenbait pertsona aztertzekoak direnak, euren artean Elon Musk. Duten askatasunaren ideiak dena kontrolatzeko beharretik datorrela dirudi, botere guztia izatetik, botere guztia izanda negozioak sortzea errazagoa delako, eztabaidarik ez baitago; eredu hegemonikoak indartsu... [+]
Ehunka emakume irten dira manifestatzera ostegunean, Brasilgo Sao Paulo eta Rio de Janeiroko kaleetara. Partidu Liberalak legea proposatu du, abortua 22. astetik aurrera homizidio arrunta bezala epaitua izateko. Lege horren arabera bortxatua izan den emakume batek, denbora epe... [+]
Brasil, Errusia, India, Txina eta Hegoafrikak osatutako aliantzak Johannesburgon egin duten azken goi-bilerako eztabaidagai nagusia izan da partaide gehiago onartzea. Saudi Arabia, Arabiar Emirerri Batuak, Iran, Egipto, Argentina eta Etiopia gonbidatu dituzte.
Amazoniako lurrak demarkatu eta indigenenak direla aitortzeko muga gehiago jarriko dituen legea onartu du Brasilgo Kongresuak. Luiz Inácio Lula da Silvaren gobernuak legea kritikatu du eta "araututako genozidio" bat dela esan du. Indigenek hainbat egun daramate... [+]
Amazonia, 1928. Ford automobil konpainiak Fordlandia izeneko herria eraiki zuen oihanean, Amazonasen ibaiadar Tapajosen ertzean.
Reporter Brasil eta Lighthouse Reports eragileek egindako ikerketak eman du eskandaluaren berri. Pestizida horien eraginez hainbat eritasun, intoxikazio eta min pairatzen dituzte Sao Pauloko herritarrek.
Brasilen, legez kanpoko ia meatzaritza operazio guztiak gerarazi ditu Lula da Silvaren gobernuak, Amazonian bizi den jatorrizko Yanomami herriaren lurretatik, eta egunotan enpresa gehiago kanporatzea espero da, Democracy Now gunean jaso dutenez.
Hemen erreproduzitzen dugu Brasilgo MABek (Urtegiek Kaltetuakoen Mugimendua) Yanomami herriaren egoera dramatikoaren inguruan egindako salaketa, besteak beste, bere lurraldean legez kanpoko meatzaritzak eragindakoa: 2016tik 2020ra %3.350ko hazkundea. Beste erantzule nagusia... [+]
Eskuin kolpistak gobernuaren eraikin nagusiak eraso zituenean, biolentzia sustatzen zuten edukiak blokeatzen ari zela esan zuen Facebookek. Hala ere, giza eskubideen aldeko Global Witness erakundeak egindako probetan “Heriotza Lularen boto-emaileen umeei” edo... [+]