Larrialdi klimatikoak mundu mailako “apartheid” bat sortuko duela ohartarazi du NBEk
Philip Alston Nazio Batuen Erakundeko kontalariak klima aldaketak eragin ditzakeen desberdintasun sozialak eta pobrezia salatu ditu txosten batean.
"Apartheid klimatikoa" deitu dio Alstonek datorren mehatxuari. Pobreen eta aberatsen arteko bereizketa gero eta handiagoa aldaketa klimatikoaren kalteen aurrean. Lehenek aldaketa hori gehien eragin duten bitartean, bigarrenek nozituko dituzte kalte handienak. "Azken 50 urtetan pobrezia desagerrarazteko egin dugun aurrerabidea desegin dezake", dio kontalariak.
Muturreko pobreziaren eta giza eskubideen inguruko txostenean atera ditu ondorio horiek NBEko ordezkariak, Txostena ostiral honetan aurkeztuko du Genevan NBEen Giza Eskubideen Batzordearen aurrean.
"Gaur egungo helburuak beteko balira ere, milioika lagun pobretuko dira, migrazio eta gosete orokorra ekarriko baitu [larrialdi klimatikoak]". Hala, bere esanetan 2030erako gutxienez 120 milioi lagun gehiago egongo lirateke muturreko pobrezian. Aurreikuspen baikorrenek tenperaturaren 1,5 graduko igoera globala etorriko dela diote, hortaz, elikadura-segurtasun falta handia ekarriko du horrek: "Askok aukeratu beharko dute, migratu edo gosea pasa". 30 urteren buruan 140 milioi lagun tokiz aldatzera kondenaturik egongo lirateke, batez ere Afrikan, Asian eta Hego Amerikan.
Apartheida agerikoa izango dela dio Alstonek, aberatsek korporazio pribatuei ordainduko baitiote larrialditik ihes egiteko, "gainerako munduak sufritzen duen bitartean". Aldaketa klimatikoa interes pribatuen mesederako erabiltzeak dakartzan arriskuak ere gogorarazi ditu, natur baliabideak are gehiago ustiatu eta mundua gehiago berotuko delako gisa horretan.
Eragina oinarrizko beharretatik harago ere nabarituko da, demokraziaren kalitatean adibidez: "Eskubide zibil eta politikoak oso zaurgarri bihurtuko dira", azaldu du kontalariak. Alarma horien guztien aurrean, AEBetako Trumpen, Brasilgo Bolsonaroren eta antzeko administrazioei kritika zorrotza egin die, alarma horiek ez entzuteagatik eta "neurri miopeak" hartzeagatik. Brasilen, esaterako Amazoniako oihana meatzaritzara irekitzeko saiakera dagoela gogorarazi du.
Sekreturik ez esan baratzean. Bai bai, adi baratzean. Zer agi ere ataizean ibili, begi-belarri. Ezkutatzekorik baduzu ez azaldu baratzean. Patatak (Solanum tuberosum) begiak ditu, artoak (Zea mays) belarriak, arrosondoak (Rosa spp.) antena zorrotzak, asunak (Urtica dioica)... [+]
Urteak dira Bergaran kontsumoaz eta lehen sektoreaz lanketa zabala egiten hasi zirela. Ereindajan kooperatibaren eta Elikadura Mahaiaren sorrerak bultzada izan ziren lanketa orokor horretan. Azken urteotan, azoka plazaren inguruko hausnarketa prozesuan buru-belarri aritu dira... [+]
Naturazaleren batek galdera hori irakurri eta pentsatuko zuen seguruenik: “Galdetzea ere! Ez dute zerikusirik!” Egia da, bai, behin ezagututa erraz desberdintzen direla oreina eta orkatza. Baina batzuentzat ez da erraza mendian halako animalia ikusi eta ziurtasunez... [+]
"Kanpora begira" bizi izan garen udararen ondoren, udazkenak geure buruarekin berriro konektatzera, errutinara itzultzera eta bertan nola sentitzen garen entzutera gonbidatzen gaitu. Eta udazkenean zer behar dugu osasuntsu eta energiaz beteta sentitzeko? Garaiko jakiek... [+]
Artikoari begira jarri eta XXI. mendeko erronka eta arazo handienez hitz egiten bukatzen dugu aski fite: geopolitika, edo hobeki erran gerlak eta klima larrialdia. Horretaz kontziente, Artikoko Batzarraren baitan egin ahala eraikitzaile eta bakezale izateko jarrera izan dute... [+]
Orain dela hogei bat urte izandako mehatxuak datoz Gipuzkoako mendietara berriro ere, eta ez nolanahiko neurrian, gainera; tamaina eta kantitate handiagoan baizik. Proiektuok –bakarren bat jadanik eraikia; Zubietako erraustegia, kasu– landa-eremuan edota mendian dute... [+]
Bi urte igaro dira Espainiako Estatuan funtsa sortzeko legea onartu zutela, baina Pedro Sánchezen gobernuak oraindik ez du araudirik garatu eta ez du aurrekonturik funtsa diruz hornitzeko. Espainiako Kongresuan talde politiko guztiek aho batez eskatu diote, berriz ere,... [+]
1979an istripu nuklear larria gertatu zen Pennsylvaniako (AEB) Three Mile Island zentral nuklearreko unitateetako batean. Bestea, 2019an itxi zutena, berriz jarriko dute martxan, Microsoften adimen artifizialaren energia behar handiak asetzeko.
2014an sortu zuten Birika Permakultura proiektua Leioako lursail okupatu batean. Jurgi Uriarte Idiazabalek eta beste bi kidek jarri zuten martxan egitasmoa. “Lursail hartatik bota egin gintuzten gerora, aparkalekua egin behar zutelako, eta, etenaldi baten ondoren, bakarrik... [+]
A ze fauna! atalaren lehen denboraldian, olatuz-olatu hainbat itsas izaki aurkeztu dizkizuet txoko honen traineruko kareletik. Ordea, bigarren denboraldiko nire lehen artikulua lagun bati gorazarre egin eta bere lanaren garrantzia azpimarratzeko erabili nahi dut:... [+]
Hemen gatoz, atzera ere, hausnarra berritzera. Edo behintzat saiatzera. Edo horrekin amestera. Ez dakit, ordea, berritik zer izango dugun; izan ere, antza, munduak lehengo lepotik burua jarraitzen du. Barkatu okerra: gizakiok jarraitzen dugu lehengo lepotik.
Jakoba Errekondok Ilargia eta landareak 2025eko agenda eskutan, ilargiaren arabera baratzeko lanak nola antolatu azalduko du eta entzuleen galderak zuzenean erantzungo ditu. Antton Olariagak argitalpen horretarako egin dituen hamabi piztiren ilustrazioak erakutsiko ditu eta... [+]