Lapurdiko Itsasun, duela 2.000 urte bezala, gure lurrak urre lumaz dir dir!
Urrea, urrea ba omen da Itsasu Basaburun! Zer dio ments horrek pentsatuko duzue lerro hauk irakurtzen hastearekin. Alta, zorionez edo zoritxarrez, bada zinez urrea Basaburun. Argitxu Beyrie ginuen hizlaria Sanoki gelan duela zenbait aste. Gure herritar jakintsunak, arkeologia baitu ofizio, agertu dauku labur bada labur nolako harrobiak eta metalki miaketak izan ziren duela hogoita hamar mende edo gutixago Ipar Euskal Herri huntan.
Artzaingoak eta laborantzak gure mendi mazelak eta haran zolak beretu aintzin, hemen gaindiko bizitzalek, taldeka edo leinuka bizi ziren Tarbeli eta beste euskaldun arbasoek, harrotzen zituzten sekulako lur metak burdin, kobre, berun, zilar edo urre biltzeko. Banka edo Arrosa ezagunagoak dira naski kobre edo burdinarentzat, aldiz Itsasu-Ezpeleta inguruetako lurrek arrakasta gehiago zuten urre burdina baitzuten. Itsasuarrek baginakien aspalditik Intermarché gibeleko tontorreria hori ez zela baitezpada naturaren ondorio hutsa, gizonek ere utzia zutela noizbait beren hatza. Eta entzuna ginuen, erdi sinetsia, urre miaketek zituztela sortuak horko munho bereziak. Argitxuk hori guzia baimendu dauku.
Gehiago harritu gira aldiz agertu daukularik gure Basaburuko Urzumu mazela guzia, erakutsiz oihanez estaliak ziren errekak ez zirela osoki naturalak, ez zirela ur iturrien ixuriek zizelkatuak mendez mende. Argitxurentzat lehengoak, aspaldiko euskaldunak, antolatzen ziren ur bideak erreka horietan behera igortzeko, lurraren garbitzeko, urre lumak bilduz ardi ile ala iratze ezpal batzuetan. Ez dakigu nundik zuten aldiz ura Ursumu gainean, ala parreko Atharri mazelatik jausten ote zuten oldarrean upatzeko Urzumu gaineraino...
Harri urrea bada nunbait Urzumuko lur sabelean, eta betidanik urre luma ateratzen dukete iturriko urek. Zorion gozoa izan liteke berri hori Basaburuko laborarientzat, aski baginu urre biltzaile bihurtzea eguneroko ogiaren irabazteko. Zorigaitza aldiz heldu balizkigu kanpotik urre biltzaileak, eta bada denek aipatzen duten Submine enpresaren proiektoa zintzilik Lapurdi aldean.
Lasai zaudezte, ez dugu asmorik berehala uzteko urre miatzaile enpresarik gure auzoan. Zaudezte erne, segituko baitugu barazki fresko saltzen, eta nork daki ez ditugunez porru eta pastinarreak beren lurrarekin banatuko saskitan udaberritik aintzina. Hor dituzkezue zuek ere etxeko sukaldean urre lumak. On dagizuela!
Via Campesinako ordezkaritza bat Palestinan izan da abenduaren 8tik 18ra, bere kide den Palestinako Lan Komiteen Batasuna-k (UAWC) gonbidatuta. Bidaia horrekin herri palestinarrari elkartasuna adierazi nahi izan diote, "Gazan egiten ari diren genozidioaren erdian eta... [+]
Euskal Sagardoa Jatorri Deiturak erronka ezarria dio bere buruari: Euskal Herri osoko sagar eta sagardogileak biltzea. “Sagardoaren kultura lurralde osoan dago, eta lurralde osoan mantendu dira sagardotarako sagarrak”, esan digu Unai Agirrek, sor-markaren... [+]
“Aterako dut sagar zuku bat?”. Galdera horrekin hasi da Barrundiako Ekonomatoko kide Koldo Lopez Borobia, Susana Lopez de Ullibarri eta Santi Txintxurretarekin izandako elkarrizketa. Sagar zukuaren bueltan eta sagarrondoz inguratutako lorategian elkartu gara. Hau ez... [+]
ELB sindikatuak ardien mihi urdinaren eritasuna pairatu dutenendako elkartasunera deitzen du. Abendu hastapenean,departamenduko 650 ardi etxalde hunkiak izan dira. Kasu zenbaitetan, hamarka ardi galdu dituzte hazleek, bereziki marroak. Etxalde batzuek erraterako marroen %80... [+]
Bide honetatik jarraituta, mende amaierarako, 5.000 milioi pertsona baino gehiago biziko dira lur idorretan. Arazo humanitario, ekonomiko eta sozial ugari eragingo lituzke horrek.
Ostegun arratsean abiatu da Lurrama, Bidarteko Estian egin den mahai-inguru batekin. Bertan, Korsika eta Euskal Herriaren bilakaera instituzionala jorratu dute. Besteak beste, Peio Dufau diputatua eta Jean René Etxegarai, Euskal Hirigune Elkargoko lehendakaria, bertan... [+]
Laborantza iraunkor eta herrikoiaren hitzordua den Lurrama azokan izanen da Karine Jacquemart, Frantziako Foodwatch elkarteko zuzendaria. Elikadura-eskubidea herritar orori bermatzeko helburuari tiraka, hainbat ekintza bideratzen dabiltza –herritar mobilizazioak, agintari... [+]
Kanboko bi hautetsi nagusiak (auzapeza eta lehen axuanta) errabiatuak dira. Hiru herritarren kontra plainta ekarri dute, Marieneako pentzearen alde protestatzeagatik. Bigarren aldia da enetzat, goizeko 06:00etan, ohetik ateratzen gaituztela (bizilagunarekin), hamar bat... [+]
Emakume bat ikusi zuen Xabier Arriagak Gernikako kafetegi batean kafesnea esne gaingabetuarekin eta gurinezko opil batekin hartzen. Orduan konturatu zen nolako kontraesanetara ohitu nahi gaituen sistema kapitalistak.
EAEko ekoizpen ekologikoaren kontseilua da ENEEK-Ekolurra, eta zertifikazioaz gain, eredu ekologikoaren aldeko sustapen lana ere egiten du elkarteak. “Gaur egun, argi ikusten dugu etorkizuneko eredua dela ekoizpen ekologikoa, eta badagoela honi buruzko informazioa emateko... [+]
Apirilean Kanboko Herriko Etxean sartu eta han egindako protestekin lotuta hiru lapurtar atxilotu ditu asteazkenean Frantziako Poliziak. Aske geratu badira ere, otsailean epaituko dituzte. Herriko Etxearen babesarekin, Bouygues enpresak duen etxebizitza eraikuntza... [+]
Filipe Laskarai eta Benjamin Charron atxilotu dituzte jendarmeek asteazken goizean, apirilean Kanboko Herriko Etxean sartu eta han egindako protestekin lotuta. Marieniako lurrekin ez espekulatzea eskatu zuten laborari eta ekintzaileek ekintza hartan.
Ekolurrak irailaren 23a, Europar Batasuneko Nekazaritza Ekologikoaren Eguna, aprobetxatu du tresna berria aurkezteko. Elikagai ekologikoak kontsumitzeko erraztasunak eman nahi dizkie herritarrei, Sareko bilatzailearekin: Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako ekoizle ekologikoen 269... [+]
Hemen gatoz, atzera ere, hausnarra berritzera. Edo behintzat saiatzera. Edo horrekin amestera. Ez dakit, ordea, berritik zer izango dugun; izan ere, antza, munduak lehengo lepotik burua jarraitzen du. Barkatu okerra: gizakiok jarraitzen dugu lehengo lepotik.