Abenduan langabe kopuruak behera egin du Araban (-129) eta Bizkaian (-763), gora berriz Gipuzkoan (+149) eta batez ere Nafarroan (+511). Baina azkeneko urtean lurralde guztietan saldoa beheranzkoa izan da nabarmen. Gizarte Segurantzaren afiliazioak, berriz gora egin du eta 27.600 lagun gehiago daude izena emanda.

Datuak, ordea, ez dira etxafuegoak botatzeko modukoak. Beatriz Artolazabal Eusko Jaurlaritzako Enplegu kontseilariak berak onartu du urtez urteko beherakadak “moteltzeko joerarekin” jarraitzen duela. Jaurlaritzak %10etik beherako langabezia maila nahiko luke –egun %12,2koa da, EBko batez bestekoaren lau puntu handiagoa–.

Bestalde, enplegu berririk apenas sortu da urteotan guztiotan, 2008an krisia hasi zenean baino 137.000 lanpostu gutxiago daude orain.

Kalitate eskaseko enplegua

Kopuru erlatibo eta osoari erreparatu beharrean, sorturiko enpleguaren kalitateak sortu du kezka handiena azkenaldian. 2017an sinaturiko lan kontratuen %92 aldi baterakoak izan ziren eta lanaldi partzialak gero eta gehiago dira, batez ere emakumeen artean. Datuok eskuan, LAB sindikatuak “prekarietatearen kronifikazio” bat dagoela ondorioztatu du.

Lanik gabe daudenen artean, gainera, langabezia saria jasotzen duten portzentajea gero eta eskasagoa da: langabetuen %61,37k ez du inolako kobertura edo laguntzarik momentu honetan.

Aitzitik, badira kalitate hobekuntza sumatzen dutenak. Hala, Miguel Laparra Nafarroako Eskubide Sozialetako lehendakariordeak “enplegu berriaren kalitatea hobetu” dela ziurtatu du. Gauza bera esan du EAEko Confebask patronalak, kontratu mugagabeak behin-behinekoak baino gehiago handitu direla esanez.

Lupa zertxobait altxatuta, Frantziako Estatuan hala nola Espainiakoan ere langabeziak behera egin du. Lehenengoan, Emmanuel Macron presidenteak bultzatutako langabetuen gaineko “kontrol” neurriek hizpide izaten jarraitzen dute. Bigarrengoan, Mariano Rajoyren txio honek eman du zeresana:

2017 ha sido el año de mayor creación de empleo de la serie histórica: 611.146 nuevos afiliados a la Seguridad Social. Magnífico dato que nos permite comenzar el 2018 con fundado optimismo.

— Mariano Rajoy Brey (@marianorajoy) 2018(e)ko urtarrilak 3

Baikortasun horren aurrean, kontratazioan egiten diren iruzurrak (autonomo faltsuak, kontratutik kanpoko lan orduak…) eta prekarietatea gogorarazi diote herritarrak ugarik presidente espainiarrari, euren esperientzia pertsonalak Twitterreko hari batean kontatuz:

“Gabonetako kanpainan lanean aritu naiz –dio erabiltzaileetako batek–. Bi hilabete eta erdiko kontratua, astea 6 egun, jaiak eta igandeak barne. Egunero 6 ordu egiten dut lan eta 600 euro irabazten ditut”.