“Landare ekologiko bila Zarautza joan behar izatea ez zen batere ekologikoa!”
Hori otu zitzaien Idurre Aranguren eta Nerea Altuna arrasatearrei duela urte mordoxka bat baratzegintza ekologikoan ari zirela. “Ortu ekologikoa geneukan aspalditik, baina landareak erosteko Zarautzeraino joan beharra genuen, eta beti ari nintzen horri bueltaka”, azaldu dute Ekoudalatxeko kideek. 2014an eskualdeko hutsune hori betetzeko asmoz ekin zioten mintegi ekologikoa sortzeari, hasiera batean, Bergarako Ubera auzoan lursail bat alokatuta. Produkzio txiki bat aurrera ateratzeko gai zirela ikusita, haien herritik hurbilagoko lursail baten bila hasi ziren. 2017an lortu zuten Arrasatera mugitzea.
Arrasaten lurra eskuratzeko zailtasunak izan zituzten hasieran, oso lur gutxi baitzeuden inguru horretan. Erosteko zailtasunaren aurrean, baina, bestelako aukera bat ireki zitzaien haien bezero batzuen bidez. “Gure bezeroak ziren mediku batzuek proposatu ziguten Aita Menni ospitalean lur zatitxo bat uztea mintegia bertan jartzeko. Lurra ez da gurea, beraz, baina mintegia eta instalazioa bai”, azaldu dute proiektuko bi kideek. Gaztenek programaren dirulaguntza bati esker inbertsioa egin ahal izan zuten, eta lurra uzten dien Aita Menni ospitalekoei, trukean, hainbat formakuntza eskaintzen dizkiete urtean zehar. “Haiek ortugintzako taldetxo bat dute, egunero etortzen dira lanera, eta gure landareak darabiltzate”, diote.
Euskal Herrian mintegi ekologiko gutxi daudela azaldu dute proiektuko kideek; Gipuzkoan, esaterako, Zarauzko Blasenea –proiektua abiatu aurretik landare bila joaten ziren mintegia, hain zuzen– eta Ekokudalatx soilik ari dira horretan. Mintegi gutxi horien artean harremana badutela azaldu digute Arangurenek eta Altunak. “Gurean lurrak ez du inolako tratamendu kimikorik izaten eta haziek ere ez. Bestetik, fitosanitarioak bereziak dira: estraktuak, olioak edo bakteriak dira, ‘zero hondakin’ deiturikoak”, diote. Ahal den neurrian bertako hazi barietateak erabiltzen ere saiatzen direla azaldu dute, nahiz eta landareak legalki ekoizteko haziok erregistratuak egotea beharrezkoa denez, zailtasunak dituzten.
Ekologikoan, konbentzionalaren pare?
“Nik galdetuko nioke baratzean ari den jendeari: produktua erosten duzunean, landareen jatorriari begiratzen al diozu?”, bota dute galdera. Izan ere, ekologikoan aritzen diren baratzezain askok landareen jatorriari ez diola erreparatzen sumatzen dute, eta landatzen duen horrek kilometro asko egin izanari ez zaiola garrantzia handiegirik ematen uste dute. “Berez, hurbilekoa izateari ere garrantzia eman beharra zaio, ekologikoa izateari ematen zaiona bezainbeste”, argudiatu dute.
Mintegiko lanaz gain, formakuntza lanetan ere buru-belarri aritzen dira Ekoudalatxeko kideak: eskola eta ikastoletan, udaletxeetan, unibertsitatean… “Batez ere negu partean aritzen gara jardun horretan, mintegian ekoizpena oso baxua denean”, diote.
Naturopatiaren eta iridiologiaren mundutik iritsi zen Eztizen Agirresarobe Pineda ezkiotarra kosmetika naturalaren mundura: “Hirugarren urtea dut naturopatia eta iridiologia ikasketetan, baina lehenagotik ere egiten nituen ukenduak, kakaoak, eta antzekoak”, azaldu... [+]
Umetatik baserrian bizi izan dira Gillen eta Bittor Abrego Arlegi anaiak, Lizarraldean, Iguzkitza herrian. Familia abeltzaina izan da haiena baina baserria eta lursailak haien esku gelditu zirenean, proiektuari buelta bat ematea erabaki zuten bi anaiek: “Lur zatia eta... [+]
Lehen sektorea bultzatzeko eta indartzeko lanean dihardute Nafarroako Pirinioetan azken urteotan, eta lanketa horren baitan sortu zuten Pirinioetako Mahaia. Diagnostikoa ondu dute azken urteotan, eskualdean lehen sektoreari lotuta dituzten hutsuneak identifikatzeko, eta ondorio... [+]
EAEko ekoizpen ekologikoaren kontseilua da ENEEK-Ekolurra, eta zertifikazioaz gain, eredu ekologikoaren aldeko sustapen lana ere egiten du elkarteak. “Gaur egun, argi ikusten dugu etorkizuneko eredua dela ekoizpen ekologikoa, eta badagoela honi buruzko informazioa emateko... [+]
Urteak dira Bergaran kontsumoaz eta lehen sektoreaz lanketa zabala egiten hasi zirela. Ereindajan kooperatibaren eta Elikadura Mahaiaren sorrerak bultzada izan ziren lanketa orokor horretan. Azken urteotan, azoka plazaren inguruko hausnarketa prozesuan buru-belarri aritu dira... [+]
2014an sortu zuten Birika Permakultura proiektua Leioako lursail okupatu batean. Jurgi Uriarte Idiazabalek eta beste bi kidek jarri zuten martxan egitasmoa. “Lursail hartatik bota egin gintuzten gerora, aparkalekua egin behar zutelako, eta, etenaldi baten ondoren, bakarrik... [+]
Nekazaritzarekin harreman estua izan du betidanik Barazki Bizidunak proiektuko Iñaki Garcia Grijalbo Mapik. Bizitzaren paradoxak, gaur egun saltoki handi baten aparkalekua den lursailean zuten baratzea garai batean etxekoek Donostiako Intxaurrondo auzoan... [+]
Nafarroako Hazialdekoren, Ipar Euskal Herriko Biharko Lurraren Elkartearen (BLE) eta Gipuzkoako Biolurren arteko elkarlanetik sortu berri da HoBBea, mugaz gaindiko proiektua. “Garien bueltan bagenuen aspalditik harremana gure artean, baina, nolabait, harreman horiek... [+]
Bigarren urtez segidan hartu du Habelarte baserritarren elkarteak Leitzako festetan, Gaztetxean, afariak emateko ardura. Nafarroako Mendialdeko ekoizle agroekologikoen produktuekin osatu dute eguneroko eskaintza, eta ehunka lagun pasatu dira abuztuaren 10etik 14ra haien... [+]
Aurreko urte bukaeran Elizondoko zahar-etxearen kudeaketa publifikatzeko jauzia eman zuen Baztango Udalak, eta geroztik, haren esku gelditu da egoitzaren antolaketa. Eskualdaketa horrekin batera, elikaduraren alorrean eraldaketa sustatzea izan da udalaren erabakietako bat... [+]
Mahaño Lanathoua 2017an hasi zen aitaren lurretan arbolak landatzen, oihan baratzea lantzeko ideiarekin. “Hasieran asmoa ez zen horretatik ekonomia bat sortzea, gure buruaskitasunerako bidean pausoak ematea baizik”, gogoratu du laborariak. Baina, landaketekin... [+]
Nekazaritzaz eta abeltzaintzaz askotan entzuten da lanbide "oso lotua" dela, jai egunik edo oporrik ez dela existitzen. Ipar Euskal Herriko Onetik eta Etxaldia gasnategiek, Berria eta Aldudeko Esne Kooperatibekin elkarlanean, laborariei bakantzak bermatzeko egitasmoa... [+]
2022an Nafarroako Liburutegien Sareak martxan jarritako proiektu berezia da hazien liburutegia. Clara Flamarique Goñi da Nafarroako Gobernuaren liburutegi zerbitzuko proiektuen arduraduna, eta honela gogoratu ditu hastapenak: “Zaragozako liburutegian martxan zuten... [+]
Joxe Blanco Gomez laudioarra Lamuzanaturgunea blog-aren bultzatzaile eta Laudiokolore ekimeneko kidea da. Urteak daramatzate Laudion basa landareen inguruko sentsibilizazioa eta formazioa egiten, eta maiatzean, Arraño mendiko baso orkideen inguruko jardunaldiak egin... [+]