Landa-eremua mugitzen ari da

  • Esnatze horretan hainbat kausa elkartzen dira, eta lurraldean sakabanatuta dauden herrien erresistentzia-ahalmenak bete-betean erantzuten die. Joan den larunbatean, aldarrikapen horien inguruan manifestazio jendetsua egin zen Gasteizen. Kalean frogatu zen berriro posible dela kausa komuna egitea, esparru sozial eta are ideologiko askotatik, aurre egin behar diogun lurraren jabetza galtzearen mehatxuaren aurrean. Arerioak, boteretsua eta erakundeekin ondo lotua denak, "perroflautas" esaten digu, faxista eta nazi horiek ere erabiltzen duten terminoa. Bitxia da kointzidentzia, zeren agian, azken batean, haien matoiak besterik ez baitira.

Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Iraultza berdea deiturikoan, traktorea nekazaritza-desarrollismoaren fenomeno emergente gisa lehen aldiz agertu zenetik, gure herrietako bizitzak izugarrizko eraldaketa jasan du, aurrerapenak ezarri dizkion aldaketei lotuta. Lehenik eta behin, lursailen kontzentrazioak etorri ziren, eta, nagusiki biziraupeneko nekazaritza zena merkatu-nekazaritza bihurtzeaz gain, monolaborantza, hazi autoktonoen desplazamendua eta zapaltzen zituzten lurreko ziklo naturalen behaketaren eta esperimentazioaren oinordeko diren nekazarien ezagutza-praktikekiko mespretxua sustatu zituzten. Laborantza-lurra menderatzeko erregai fosilak, ongarriak eta biozida sintetikoak erabiltzeko betebehar saihetsezina beharrezkoa bihurtu zen nekazaritzaren praktikatik lasai bizi ahal izateko. Aldaketa horietara egokitu ez ziren pertsonek bizirauteko beste modu osagarri bat bilatu behar izan zuten, edo, besterik gabe, desagertu egin ziren.

Landa-eremuko eraldaketa erradikal horiek, nekazaritza-prozesuen zirkulartasuna hausteaz gain, erabateko kanpo-mendekotasuna sortu zuten hazien jabe berriekiko, nitratoen, fosfatoen eta pestiziden ekoizle eta merkaturatzaileekiko. Aldi berean, landa-eremuan lan egiten duten pertsonek gero eta makineria espezializatuagoa eta neurrigabeagoa erosi behar izaten dute, eta bizitza osorako zorpetzean murgiltzen dira, lurralde-gaitasunetara egokitutako beste eredu batzuetara igarotzeko ahaleginak itzaliz. Gero eta laborantza-lur gehiago behar da nekazaritza-unitate bat ekonomikoki bideragarria izan dadin. Nekazaritza ekologikorako ekoizpen moduetara igarotzen ari diren nekazariek bizirauteko zailtasunak dituzte, besteak beste, lurrak zentralizatzeko eta bereganatzeko joeraren aurka doazelako, horiek baitira diru-laguntza publikoak jasotzen dituzten ereduak.

Gobernu guztiak, interes merkantilistaren morroi, landa-eremua astintzen duen atsekabean sakontzen duten politika berberak bultzatzen ari dira. Horren adibide dira, besteak beste, Merkataritza Askeko Itunak, jatorrian eta helburuan prezioen indizea igotzeari buruzko arauketarik eza, merkataritza-gune handien diru-sarrerei mesede egiten diena; nekazarien eta abeltzainen belaunaldi berriei lurra eskuratzeko erraztasunean inplikaziorik eza; tokiko salmenta-merkatuei buruzko araudi itogarria; zerbitzu mediko eta eskola-sistema urriak desegitea...

Inbertsio-funtsek kudeatutako transnazional monopolikoek munduko elikadura kontrolatzea helburu duten joera nagusi horiek elikatzeko eskubidea ahultzen ari dira, ahalik eta etekinik handiena lortzeko. Langileentzako elikagai merkeak ekoizteko ilusioa desagertzearekin batera, lurraren emankortasunak erakusten duen akidura, merkantilizazioaren menpeko harreman horren ondorio zuzena da eta kezkagarria da. Lurraldera errotuta dagoen nekazaritza eta abeltzaintza amildegira eramaten duen eredu baten gainbeherarekin batera, orain oligopolio energetikoaren enpresak landa-eremua bortxatzen ari dira laborantza-etxalde eta herri-mendi ugari desjabetzeko. Arpilatzea eta espoliatzea dira negozio-nitxo berria, merkatu-harremanak berregituratzeko gai izan daitekeena, ugaltzeko balio izan duten energia-iturrien eskasiari aurre egin behar dion mundu batean.

"Ultraeskuina beti adi dago kaleko nahigabetik atera dezakeenari. Landa-eremuan bizi den  jendeak egiten dituen aldarrikapenetan sartzen saiatzen da"

Mobilizatzeko arrazoirik ez da falta. Eta ultraeskuina beti adi egoten da kaleko nahigabetik atera dezakeenari, ez baita gutxi. Landa-eremuan bizi den edo bere sentitzen duen jendeak egiten dituen aldarrikapenetan sartzen saiatzen da. Jende horri nekazaritza, abeltzaintza, lurralde-oreka eta natura- eta landa-ekosistemen zaintza ez zaio batere interesatzen. Eremu hori erabat arrotza zaie, landa-eremua alegia, beste eremu mota batzuk askoz ere gertukoagoak zaizkie, baina hori beste upeleko sagardoa da.

Korronte kapitalista horrek kaleko protesta batzuen babesa eta haserrea bereganatzeko duen trebetasuna izan liteke alor parlamentarioan errebindikazio hauek jasaten ari diren utzikeriaren sintoma, progresismotik hasi eta kontserbadurismo zaharkitueneraino, ez baitira gai ezarritako esparru politiko instituzionalean ezkerretik erantzun alternatibo bat emateko. Langileen artean banatzeko baliabide nahikorik ez dagoenez, onura gehiago lortzeko irrikaz diharduen kapitalaren erasoa dela eta, eskuinak, bere forma guztietan, mendeko klaseen sektoreei gero eta presio handiagoa egiten ari zaien eta berez sortzen ari diren erantzunen erradikaltasunaz jabetu nahi du. Eskari horiei emandako erantzun instituzionalak alternatiba gisa erakusten ditu ezarritako ordenaren araberako irtenbide berberak, errotiko trantsiziorako erabakigarriak ez diren aldaketa txikiekin apainduak. Aldi berean, iraganean borrokan erabakigarriak izan ziren zenbait eragileren kasuan, komunaren kudeaketa unibertsalean oinarritutako paradigma-aldaketaren oinarriak ezartzen dituzten beharrezko eraldaketa emantzipatzaileak onartzeko ezintasuna ikusten da.

Hala eta guztiz ere, oraindik ere badira mugimendu batzuk egungo aldrebeskeriari aurre egiten jarraitzen dutenak. Eta ez dira gutxi. Lurrari lotzen zaizkio eta naturaren fluxuei lotutako itxaropena sustraitzen dute. Lurraldearen biziraupenerako defendatzen dute, alternatiba eraldatzailearen lekua hartuta.

Beraz, gaur faxista eta nazi hauen arribismo bizkarroia salatu besterik ez dugu egin nahi, kalea gorrotoarekin astintzen dutelako eta hainbat herri-ordezkari egiten ari diren bidezko aldarrikapenak bereganatu nahi dituztelako.

"Arerioak, boteretsua eta erakundeekin ondo lotua denak, "perroflautas" esaten digu, faxista eta nazi horiek ere erabiltzen duten terminoa. Bitxia da kointzidentzia"

Joan den larunbatean, aldarrikapen horien inguruan manifestazio jendetsua egin zen Gasteizen. Kalean frogatu zen berriro posible dela kausa komuna egitea, esparru sozial eta are ideologiko askotatik, aurre egin behar diogun lurraren jabetza galtzearen mehatxuaren aurrean. Arerioak, boteretsua eta erakundeekin ondo lotua denak, "perroflautas" esaten digu, faxista eta nazi horiek ere erabiltzen duten terminoa. Bitxia da kointzidentzia, zeren agian, azken batean, haien matoiak besterik ez baitira.

Landa-mundua errespetatzea eta ingurune hori sakrifizio-lurralde ez bihurtzea aldarrikatzen dugunean, erabat sinetsita gaude landa-eremuak ez duela hiri-munduarekiko gutxiagotasun-egoeran egon behar. Beharrezkoa dela ondo kontserbatutako landa-ingurunea eta ondo babestutako ingurune naturala. Pertsona guztien ondarea da, eta kapitalismoaren paradigma berriak "trantsizio berdea" deitu duenak ezin du suntsitu. Horregatik, funtsezkoa iruditzen zaigu aldarrikapen horiek lotesleak izatea eta lehen sektorearen jarduera estrategikotzat jotzea eta ingurune naturala benetan errespetatzea.

Larunbatean Gasteizko kaleetan indarrez entzun zen aldarrikapena "Horrela ez" izan zen, argi geratu zen. Baina izan zen beste eslogan bat, enpresa handien mesederako jazarpen eta eraispen horren aurkako jarrera sendoago islatzen zuena: "Energia kapitalista ez da inoiz iraunkorra izango".

Argi geratzen da, beraz, zeintzuk diren errebindikazioak eta zeintzuk diren batzen gaituzten printzipio orokorrak: errespetua, elkar zaintzea eta zeharkakotasuna. Hor ez daude eta ez dira espero faxista eta nazi horiek, duela ez asko gure landa-eremuko ezpondak eta arekak lotsaren eta desohorearen leku bihurtu zituztenak.

 

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Iritzia
Hezkuntzaren merkantilizazioa eta noraezaren aurrean, HezkuntzArtea sortu da!

Ez dakit nondik hasi, egia esan. Ordezkoa naizen heinean –irakaskuntzan ikasturte gutxi batzuk daramatzat lanean– eskola ugari ezagutu ditut Nafarroa, Bizkai eta Araban zehar. Lankide izan ditudan irakasleekin euskal eskolak dituen gabezien inguruan hitz egiten... [+]


EAEko Osasun Saila mediku euskaldun bila

Alberto Martinez Eusko Jaurlaritzako Osasun sailburuak argi dio: ez ditu mediku euskaldunak aurkitzen, eta euskarazko osasun arreta ezin da bermatu mediku egoiliar (formazioan dauden espezialista) gehienak kanpotarrak direlako. Mediku euskaldunak bilatzea perretxikotan joatea... [+]


Zilbor-hestea

Gogo eta gorputzaren zilbor-hesteak: bi kate. Bi kate, biak ebaki beharrezkoak: bat gorputzaren bizitzeko, bestea gogoaren askatzeko”. Hala dio Mikel Laboaren kantak; hala izan da belaunaldiz belaunaldi, egun arte.

Gogoan dut nire gurasoak askotan joaten zirela... [+]


Iruña-Veleia: epaiketatik bost urtera

Otsailean bost urte bete dira Iruña-Veleiako epaiketatik, baina oraindik hainbat pasarte ezezagunak dira.

11 urteko gurutze-bidea. Arabako Foru Aldundiak (AFA) kereila jarri zuenetik epaiketa burutzera 11 urte luze pasa ziren. Luzatzen den justizia ez dela justizia, dio... [+]


Superwoman

MAITE: (biharko eguna antolatzen bere buruaren baitan) Jaiki, gosaldu, bazkaria prestatu, arropa garbitu, etxea garbitu, gizon hori jaiki, seme-alabak jaiki, hiru horien gosaria prestatu, haiek agurtu, erosketak egin, lanera joan, seme-alabak eskolatik jaso, merienda eman,... [+]


2025-03-07 | Laia Alduntzin
Hezkuntza gotorleku

Matxismoa normalizatzen ari da, eskuin muturreko alderdien nahiz sare sozialetako pertsonaien eskutik, ideia matxistak zabaltzen eta egonkortzen ari baitira gizarte osoan. Egoera larria da, eta are larriagoa izan daiteke, ideia zein jarrera matxistei eta erreakzionarioei ateak... [+]


2025-03-06 | Haizea Isasa
Kasu, ez gitxu lo!

“Kasu, ez gitxu lo!”. Gure denbora eta manerekin baina heldu gira.

Azaroaren 25ean Baionako elgarretaratzera joan ez joan eta autoak nola partekatu pentsatzetik (joan-jina bi oren), bat-batean Lartzabalen elgarretaratze bat antolatu genuen, eta 47 emazte bildu!... [+]


Feminista sindikalista ala sindikalista feminista

Nahiz eta Nazio Batuen Erakundeak (NBE) 1977an nazioarteko egun bat bezala deklaratu zuen eta haren jatorriaren hipotesi ezberdinak diren, Martxoaren 8aren iturria berez emazte langileen mugimenduari lotua da.


2025-03-05 | Gorka Menendez
Ordezkapen Handia

Aurrekoan, ustezko ezkertiar bati entzun nion esaten Euskal Herrian dagoeneko populazioaren %20 atzerritarra zela. Eta horrek euskal nortasuna, hizkuntza eta kultura arriskuan jartzen zituela. Azpimarratzen zuen migrazio masifikatua zela arazoa, masifikazioak zailtzen baitu... [+]


2025-03-05 | Itxaro Borda
Espantuka

Ez dut beti ulertzen nola aritzen ahal diren lur planeta honetako zati okitu, zuri, gizakoi eta kapitalistako aho zabal mediatikoak, beraiena, hots, gurea, zibilizazioa dela espantuka. Berriak irakurtzen baldin baditugu, alta, aise ohartuko gara, jendetasuna baino, barbaria dela... [+]


C2ko ikasleei eskerrak

Administrazioko hainbat gai, LGTBI+ kolektiboko kideen beharrizanak, segurtasun subjektiboa, klima aldaketa, gentrifikazioa, ikus-entzunezkoak erabiltzeko modu berriak, audientzia-datuak jasotzeko moduak, dislexia, ikuspegi pedagogiko aktibo eta irisgarriak, literatur... [+]


Elebitasunaren tranpa

Auzitan jar ez daitekeen baieztapen orokor eta eztabaidaezinaren gisan saldu digute hizkuntzak jakitea printzipioz ona dela, baina baditu bere "ñabardurak", edo esanahi ezkutuagokoak. Hemengo ustezko elebitasun kontzeptuaren azpian dagoen baina kamuflatzen den... [+]


2025-03-05 | Karmelo Landa
Gure esku dagoena

Otzandu egin gara, katalanak eta euskaldunok, ekaitzaren ondoren. Saiatu ginen, bai; sendo ekin genion, eta gogor kolpatu gaituzte; ezin izan genien gure helburu zuzen, ezinbesteko, sakratuei eutsi. Eta porrotaren mingostasuna dastatu dugu, eta bigundu egin gara irabazleen... [+]


Teknologia
Hildakoen txatbotak

Iragana ulertzen saiatzen eta etorkizuna bideratzen, oraina joaten zaigu zenbaiti. Nire proiektuetako bat (hasi baina landu ez dudana oraindik) dudan zuhaitz genealogikoa egitea da. Horretan lagunduko didan liburutxo bat ere erosi nuen. Baina, hain da handia lana, liburutxoa... [+]


Eguneraketa berriak daude