Lan asistentzialak
Bizi dugun testuinguru sozialaren gaineko analisia partekatu nahiko nuke, horren eraldaketari nire esparrutik ekarpen politiko bat egitearren. Orokortasun hori gainditzeko egin beharreko analisiak hartzen duen dimentsioaren jakitun izanik, eta bere konplexutasunean ez galtzearren, nire ekarpena emakumeon auzitik abiatuko dut. Gaurkoan, konkretuki, garrantzia hartu duen eta hartuko duen gai baten inguruan arituko naiz: lan asistentzialak; edo, bestela esanda, lan merkatutik at egin ohi diren lanak.
Lan asistentzialak bi multzo nagusitan banatuko nituzke, osotasunean betetzen duten funtzioaren arabera. Alde batetik, lan indarraren erreprodukzioa bermatzeko funtzioa betetzen duten lanak daude: otorduak prestatzea, etxea deskantsurako eroso mantentzea, garbiketa lanak, erosketak eta abar. Bestetik, mendekotasunak dituzten pertsonen biziraupena bermatzeko funtzioa betetzen duten zaintza lanak ditugu: familiako haurrena, pertsona nagusiena edota bizitzako oinarrizko jarduerak autonomoki egiteko ezintasunen bat duten pertsonena. Lan horiek guztiek bi ezaugarri nagusi dituzte: batetik, ezinbestekoak dira norbanakoaren zein gizarte antolaketaren biziraupenerako; eta, bestetik, lan banaketa sexualaren arabera egituratuta daude.
"Lan indarraren erreprodukzioa eta pertsona dependenteen biziraupena bermatzeko funtzioak betetzen dituzte zaintza lanek, eta bere sozializazioaren alde borrokatzea dagokigu"
Lehenengo ezaugarriari helduz, osotasunean jarri behar dugu arreta, nola eta noren lanaren kontura erreproduzitzen diren jakiteko. Gizartearen biziraupena unean uneko ekoizpen moduaren araberakoa da. Egungoak forma kapitalista du, eta langileon lan indarra boterea dutenen kapital metaketara bideratzen da. Fenomeno horrek ez du etenik, sistemak etengabe duelako eskuragarri lan indar esplotagarria. Halaber, kapitalak ezinbestekoa du lan indar hori beti efizientea izatea, eta, horretarako, beharrezkoa du baita ere langileok gure lan indarra berritzeko janaria erostea eta prestatzea, behar afektibo zein psikologikoak asetzea, min fisikoak baretzea eta abar. Azken horiek ere lanak dira, baina ez dute gainbaliorik sortzen, ez dira produktiboak kapitala akumulatzeko; ordea, ezinbestekoak dira langileek etengabe lan indarra saltzen jarraitu ahal izateko. Hortaz, lan indarraren erreprodukzioa bermatzeko funtzioa duten lan horiek dira sistema kapitalista betikotzen dutenak.
Berdina gertatzen da hasieran aipatutako mendeko pertsonen zaintza lanekin; une jakin batean produktiboak ez diren pertsonen ardura langileok hartzen dugunez, sistemak lan horien kostua aurrezten du, eta etorkizunerako lan indarra bermatzen.
Gainera, kontuan hartu behar dira baita ere lan asistentzialen fenomeno horrek testuinguru bakoitzean pairatzen dituen aldaketak, inplikazio zuzenak baitituzte lan horien egileengan eta hartzaileengan. COVID-19ak ekarri duen pandemia egoera eta azaleratu duen krisi ekonomikoa dela eta, alor ekonomikoaren, sozialaren eta politikoaren berrantolaketa gertatzen ari da. Horrek ekarri du lan indarraren esplotazio formak perfekzionatzea (lan baldintza malguak, kaleratzeak...) eta orain arte eskaintzen ziren zerbitzuetako askoren pribatizaziorako joera. Horietako asko bertan behera gerarazi dituzte, edo beste batzuekin ordezkatu.
Finean, Kapitalak fase berri hau erabiltzen du gainbalioa forma berri baten bidez eskuratu ahal izateko. Alabaina, lan asistentzialak etxean konfinatzen ditu, ezinezkoa zaiolako zerbitzuen eskakizun ekonomiko eta sozial berriak bere gain hartzea. Horrela, egituratu den lan banaketa sexualaren poderioz, ardura horiek emakume langileen gain geratzen dira, haien isolamendu sozial zein politikoa indartuz eta haienganako zapalkuntza erreproduzituz.
Horren aurrean, lan asistentzialen sozializazioa borrokatzea dagokigu. Baina ez forma merkantilizatua har dezaten, horrek ez baitio jendarte guztiari bermatzen zerbitzu horietarako irisgarritasuna, eta horrek ez baitu ekarriko sexuaren araberako lan banaketaren amaiera. Sozializazioaz ari naizenean, proletalgoaren interesei erantzungo dien zerbitzuen antolaketari egiten diot erreferentzia; hau da, guztiontzako eskuragarriak izango diren kalitatezko zerbitzuez ari naiz, eta, zehazki, emakumeok lan karga horretatik askatuko gaituen antolaketa sozialaz.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Idatzi honen bidez, EITBko Euskara Batzordeak eta azpian sinatzen duten EITBko organoek euren kezka eta gaitzespena agertu nahi dituzte azken hilabeteetan EITBko zuzendaritza-postuetarako abian ipini diren hautatze-prozesuak direla eta, gutxietsi egin baita euskararen... [+]
Ni ez dut nahi nire alaba ijitoz mozorrotzea kaldereroetan. Nik ez dut nahi nire alabaren eskolako haur ijitoak ijitoz mozorrotzea kaldereroetan. Ijito izatea ez delako mozorro bat. Ijito izatea ez delako urtean behin egiten den festa bat, arropa exotikoekin eta aurpegia ikatzez... [+]
Bidea pausoka egiten da, eta hasiak egina dirudiela ikasi nuen aspaldi xamar. Baina jendeak esaldi hori edukiz betetzen ere ikasi nahi du. Bakarrik ezer gutxi lor genezake, hasi orduko etsi, akaso. Sekulako jendetza biltzeak ere antolaketa zaildu eta ikusi beharrekoa gandutu... [+]
Ez zuen egoki jokatu, neurriak hartu behar ziren, bestela, ez dugu ikasten. Itxuraz, ez zen ohartzen egindakoaren inpaktuaz, normal jarraitzen zuen, batzuetan, ingurukoek baino itxura zoriontsuagoz. Gainera, altuegi hitz egiten du, hori ez zaio inori gustatzen. Darabiltzan... [+]
Hezkuntza Sailak ez ei du ulertzen publikoko langileak zergatik joan garen grebara. LAB sindikatuari galdetzea dauka. Sindikatu horrek akordioa sinatu zuen sailarekin, 2023ko apirilean. Urte bi geroago grebara deitu dute haiek ere, aurrekoetan ez bezala, Hezkuntza Sailak... [+]
Erretiratu berri den lankide-ohi baten omenez, Historiako irakaslea. Bejondeizula!
Hezkuntza-legeek azpimarratzen dute zein garrantzitsua den ikasleengan pentsamendu kritikoa sustatzea. Baina irakasle-klaustroak, garai batean ideien eztabaidarako eta proposamenak... [+]
Mendebaldeko herrialdeetako demokrazia liberalak demokrazia minimalista baten itxura gero eta handiagoa du. Definizioaren muina litzateke hauteskunde bidezko gobernu aldaketak errespetatzen direla. Horren aldaera autoritarioari Levitsky eta Way politologoek autoritarismo... [+]
Zutabe hau idazten nengoela, gaia aldatu behar izan dut, nire arreta osoa harrapatu dutelako Trumpen muga-zergek. Azalpen gutxi beharko duzue, leku guztietan da berria, Txinako produktuei %10eko zerga eta Kanadako eta Mexikoko produktuei %25eko muga-zergak jarri dizkie. Trumpek... [+]
Euskadi irratian baineraren ordez dutxa jartzeko iragarkiak etxeko komunean obrak ya hastera animatzen duen kuña hori. Obra erraza, inbestitze txikia eta aldaketa handia iragartzen da. Komunetako sanitarioen joerak aldatu dira eta ahoz aho zabaldu da zeinen eroso eta... [+]
Lan aste laburragoak ezartzeko politika orokorra ekarriko du 2025 urteak, enpresentzako kontratazio berrietarako kostu txikiak eta lan harremanetarako aldaketa norabide eraginkorra ekarriz.
Espainiako gobernu akordioa betetzeko helburuarekin, lanaldia astean 37,5 ordutara... [+]
Greba ataritan jaso nuen zuen e-maila, posta pertsonalean. Hasieran, beste askok bezala, grebaren aurrean ze aukera ditugun jakinarazteko zela pentsatu nuen. Baina ez, grebaren aurkako mugimendu politiko eta komunikatiboa zen jasotako e-maila.
Aitortuko dizuet ahozabalik utzi... [+]
Urtarrilaren 16an, Madrilgo administrazioko Trantsizio Energetikorako Ministerioak irrikaz eta kezkaz itxaroten genuen “Itsaraz” proiektuaren gaineko ingurumen-inpaktu adierazpena argitaratu zuen. Ebazpenak makroproiektu honen aurkako erabaki irmoa bezain argia... [+]
Asteburu honetan 'estetikoa' hitzaren inguruan pentsatzen aritu naiz, lagun batek esandako esaldi baten harira: “Lan hau estetikoa da”. Estetikoa hitzaren etimologia aztertu dut, badirudi jatorrian zentzumenen bidez hautematea zela bere esanahia, eta gerora... [+]
Aurreko egunean, Bilbon, lagun batekin elkartu nintzen Bira tabernan. Tar-tarrean ari ginen oso gustura eta esan nion: “Noski, Giputxia zarenez, kar-kar-kar”. Eta berak nabarmendu zuen ez zela gipuzkoarra. Nik ongi ulertu gabe, jarraitu nuen esaten, “A! ez?... [+]