Agiria Euskal Herriko Erdi Aroko populaketaren inguruan ezagutzen den zaharrenetako bat da.
Eusko Jaurlaritzak, Arabako Foru Aldundiarekin lankidetzan, Labrazako Foruaren pergaminoa erosi du; Antso VII.a Azkarrak eman zion Foru hori 1196an Arabako San Cristobal de Labraza herriari. Abenduaren 19an erosi zuten Madrilgo enkante-etxe batean, eta 9.325 euro ordaindu zituen Eusko Jaurlaritzako Kultura eta Hizkuntza Politika Sailak, Euskadiko Artxibo Historikoak zaindu dezan. Segur aski XIII. mendeko kopia bat da pergaminoa.
Labrazako Forua XX. mendean desagertu zen herritik, eta Madrilgo enkante-etxe batean aurkitu dute Arabako Errioxan bizi diren eta historia maite duten hainbat pertsonaren lanari esker: Labrazako alkatea, Juan Manuel Martinez; Oiongo Udaleko artxibozaina, Alicia Marin Perez; Jose Angel Chasco etnografoa; eta Pedro Uribarrena historialaria. Arabako Foru Aldundiak eman zion egoeraren berri Eusko Jaurlaritzari, Eusko Jaurlaritzako Kultura eta Hizkuntza Politika Sailak Kultura Ondareari buruzko legeek lehentasunez erosteko ematen dioten eskubidea gauza zezan.
Agiri hori Euskal Herriko Erdi Aroko populaketaren inguruan ezagutzen den zaharrenetako bat da, eta berreskuratzea, beraz, Euskadiko Dokumentu Ondareari egindako ekarpen garrantzitsua izan da.
Garrantzi handiko testua
Labrazako Forua garrantzi handiko testua da Euskadiko Erdi Aroko Historiaren ikuspegitik, eta Nafarroako erregeak, Antso VII.a Azkarrak, eman zion San Cristobal de Labrazari 1196an. Testua latinez idatzita dago, eta erregearen ikurra agertzen da bertan: arrano beltz bat beheko aldean, erdian; eta Krismoi bat goiko ezkerreko ertzean. Arauak, besteak beste, herriko biztanleen arteko elkarbizitza arautzen du; horrez gainera, testuak horien eskubideak eta betebeharrak jasotzen ditu, euren usadio eta ohitura onetatik abiatuta.
Eusko Jaurlaritzako Kultura Ondarearen zuzendari Mikel Aizpuruk erakundeen arteko lankidetza azpimarratu du: "Labrazako Foruak garrantzi handia du Euskadiko Erdi Aroko Historiaren ikuspegitik, eta Euskadiko Artxibo Historikoak, nola ez, ondare hori babestearen aldeko apustua egin behar du. Arabako Foru Aldundiaren eta Eusko Jaurlaritzaren arteko lankidetza funtsezkoa izan da. Gainera, eskerrak eman behar dizkiegu agiri hori aurkitu zutenei".
Arabako Foru Aldundiaren aldetik, Igone Martinez de Luna Euskara, Kultura eta Kirol diputatuak adierazi du Arabako historia islatzen duen dokumentu garrantzitsua dela: "Ezinbestekoa zen horrelako dokumentu bat berreskuratzea, sekula desagertu behar ez zuena Arabar Errioxatik. Eusko Jaurlaritza eta gu geu Udalarekin eta Administrazio Batzordearekin bilduko gara aurki hurrengo pausoak zehazteko; helburua izango da zehaztea zer egingo dugun erosketa burutu ostean”.
>>> Artikulu hau Arabako Alearen webgunetik ekarri dugu gurera, CC-BY-SA lizentziari esker.
Gaur egun, gure munduan eraiki diren hierarkia guztiak mundu mailako kolonizazio prozesu baten emaitza dira. Menderatze-hierarkia global horiek elkarren artean txirikordaturiko beste hierarkia zehatzagoek osatzen dituzte, hau da, klasekoek, etnikoek, estetikoek, eta baita... [+]
Maule, 1892. Zaraitzu ibarreko zortzi emakume espartingile Zuberoako hiriburutik etxera abiatu ziren, baina bidean, Larrainen, elurteak harrapatuta, hotzak hil omen zituen denak. Zortzietatik zazpiren izenak iritsi zaizkigu: Felicia Juanko, Felipce Landa, Dolores Arbe, Justa... [+]
Euskal Herriko azken 50 hamarkadetako historia soziopolitikoa eta kulturala ezagutzeko erreferente da Lazkaoko Beneditarren dokumentazio funtsa. Funtsak orotariko afixa eta pegatinez gain, euskal mugimendu politikoei edota euskal gaiei buruzko ehunka artxibo gordetzen ditu.
Iragan asteazkenean, Gogora Institutuko Zuzendaritza Kontseiluko bost kide independenteak hautatu zituzten Gasteizko Legebiltzarreko Justizia eta Giza Eskubideen Batzordean. EAJren eta PSE-EEren abstentzioek Pilar Garaialde Salsamendi zuzendaritzatik kanpo utzi zuten. Bera zen,... [+]
Kanadako Elkarte Medikoak (CMA) barkamena eskatu die herri indigenei, praktika medikoentagik edo haien gabeziagatik historikoki eragin dizkieten kalte fisiko eta psikologikoengatik. Barkamen-eskea egin duen ekitaldi berean txosten bat aurkeztu du, medikuen jarduera antietikoak... [+]
Nottinghameko Unibertsitateak Anglosaxoiei eta Vikingoei buruzko Ikasketak masterrari izena aldatu dio: Ingalaterrako Goi Erdi Aroko Ikasketak. Cambridgeko Unibertsitateko Anglo-Saxon England Journal aldizkariari ere izen aldatu zioten lehenago: Early Medieval England Journal... [+]
New York, 1870eko apirilaren 2a. New York Herald egunkariak Victoria Woodhull (1838-1927) ekintzaile eta brokerraren eskutitz bat argitaratu zuen, 1872ko AEBetako presidente hauteskundeetarako hautagaitzaren berri emanez. Inoizko hautagai gazteena zen; 34 urte izango zituen... [+]
Iruñerrian, eta Nafarroan orohar, une honetan memoria historikoaz hitz eginez gero, mahai-gainera indarrez aterako da Iruñeko Erorien Monumentuaren afera. Eraikina 1942an eraiki zen Francoren alde altxatutako hildakoei gorazarre egiteko. Elkarte memorialista... [+]
Xabier Kalparsoro eta Gurutze Iantzi Espainiako polizien eta guardia zibilen eskuetan hil zituztela 31 urte igaro direnean, Egiari Zor fundazioak ekitaldia egin du Urnietan. Eusko Jaurlaritzari eskatu dio berriz ere ireki dezala epe bat estatuaren biktimak aitortzeko eskaerak... [+]
88 urte eta gero, Intxorta 1937 kultur-elkartearen ekimenarekin, lore eskaintza egingo da aurten ere, monolitoetan. Ostegun honetako ekitaldian, kultur-emanaldiez gain, kalejira eta ‘Orratz-begia’ erakusketara bisita izango dira.