“La mort de Guillem” filma estreinatu da, hilketa faxistaren biktima gogora ekarriko duena
1993an neonazi talde batek hil zuen 18 urteko gazte antifaxista Castellonen. Haren omenezko filma egin du Carlos Marques-Marcet zuzendari katalanak, eta Málagako zinema jaialdian estreinatu dute.
La mort de Guillem (Guillemen heriotza) izeneko filma estrainatu dute Málagako zinema jaialdian. Pelikula benetazko istorio batean oinarritzen da, Guillem Agulló antifaxistaren kasuan, hain zuzen ere. 1993ko apirilaren 11ko goizaldean, neonazi batek 18 urteko gaztea bularrean labankada bat emanda hil zuen, Castelloneko Montanejos udalerrian lagunekin kanpaldia egiten ari zela. Agulló Valentziako Burjassot herrikoa zen jaiotzez. Bere familiak hamaika buruhauste judizialez gain, eraso faxistak ere pairatu behar izan ditu geroztik: urtero, semearen heriotzaren urtemugan, mehatxuak, dei anonimoak eta sinbologia faxistako margoketak jasotzen ditu oraindik.
Prozesu judizialak "gazteen arteko borroka" batean kokatu zuen erasoa, galga politikoa ezabatuz. Epaileak Pedro Cuevas hiltzaileari 14 urteko kartzela-zigorra ezartzea ebatzi zuen arren, horietatik lau baino ez zituen bete espetxean. Hori gutxi balitz, Cuevas Valentziako Chiva herrian aurkeztu zen 2007ko udal hauteskundeetara, Aliantza Nazionala alderdi ultraeskuindarrarekin. Iaz berriro epaitu zuten Panzer operazioaren baitan, Fronte Antisistema (FAS) erakunde neonaziko kide izatea egotzita. Prozesua absoluzioarekin amaitu zen, Guardia Zibilaren entzuketak baliogabetzat jo baitziren.
Carlos Marques-Marcet zuzendari katalan gazteak, dagoeneko Malagako Zinemaldian Urrezko Biznaga bi aldiz irabazi duenak, Guillemen istorioa pantaila handira eramateko ardura hartu du, bere ekoizleek proposatuta. Filma berez ekainean aurkeztekoa zen Valentzian, baina COVID-19a dela eta bertan behera utzi behar izan zuten, eta astelehen honetan aurkeztu dute Malagako Zinemaldian.
Jazarpenak
Hori ez da oztopo bakarra izan ordea, Guillem Agulloren papera egin behar zuen aktoreak proiektua uztea pentsatu baitzuen entseguak hasi baino egun batzuk lehenago, gazte valentziarraren zori bera izateko beldurrez. Gainera, Burjassoten, hildakoaren jaioterrian, filmaketa taldeari errieta egin zion baten batek, eta Vox alderdiaren aldeko margoketa bat egin zuten Guillemen omenezko beste pintada baten gainean.
Ilunak argitzeko
Bortizkeria guzti hori islatzen duen istorio bat erakusten du La mort de Guillem-ek, eta familiaren ikuspuntutik doluaren eta borrokaren aurpegiak azaltzen ditu. Agulló hil zutenek Cara al sol ereserki faxista abesten egin zuten ospa krimenaren eszenatik, halaxe baieztatu zuten hildakoaren lagunek prozesu judizialean. "Uste dut oso interesgarria dela orduan zer gertatu zen ulertzea, orain gertatzen ari denarekin dauden antzekotasunak eta desberdintasunak ikusteko", Marques-Marceten arabera.
1993an Espainiako Estatua nazioartekotzen ari zen, harro zebilen Bartzelona 92 eta Sevillako Expoaren arrakastaren ondoren. Hala ere, "oraindik aurreko erregimeneko gauza askok ez dute alde egin", esan du 37 urteko zinemagileak, bere belaunaldia "trantsizioa kritikatu ezin zitekeela" bezalako ideia eztabaidagarriekin hazi dela azpimarratuz.
Horregatik, historia berrikusteko eta konpondu ez diren egoera batzuk nondik sortu ziren ulertzeko une egokia dela defendatzen du: "Oso sintomatikoa da Guillem hil zuten langile klaseko gazteek ultraeskuindarren alde egitea, goi klaseen alde. Gertatzen ari den zerbait da, nolabait". Ondoko galdera luzatu du zuzendariak: "Zer egiten ari gara gaizki?". La Mort de Guillem erantzunak ematen hasteko filmatu dute.
Madrilen arkitektoentzako kongresu bat burutu berri da, arkitekto profesioaren krisiaz eztabaidatzeko. Arkitekto izateko modu tradizionala eta gaur egungoa desberdindu dute. Zertan den tradiziozkoa? Oscar bidean den The Brutalist filmean ageri den arkitekto epikoarena. Nor bere... [+]
Makroproiektu "berriztagarriek" sortzen dituzten ondorioak filmatu ditu Vidas irrenovables (Bizitza ez-berriztagarriak. Euskarazko eta frantsesezko azpitituluak prestatzen ari dira) dokumentalean Extremadurako (Cabeza del buey, Espainia, 1985) landagunean hazitako... [+]
Euskal herritar ugari saritu ditu Espainiako zine akademiak pasa den asteburuan banatu diren Goya sarietan. Artikuluaren bigarren partean, zeresana eman duten hainbat kontu aletuko ditugu.
Itoiz, udako sesioak filma estreinatu dute zinema aretoetan. Juan Carlos Perez taldekidearen hitz eta doinuak biltzen ditu Larraitz Zuazo, Zuri Goikoetxea eta Ainhoa Andrakaren filmak. Haiekin mintzatu gara Metropoli Foralean.
Zeresana ematen ari da Rami Younis kazetari eta aktibista palestinarraren LYD animaziozko film-dokumentala. Fikziozkoa da, Israelek inoiz okupatu gabeko Lyd hirian kokatua, zeinean ez den sekula ere britainiarren koloniarik egon, eta juduak eta arabiarrak elkarrekin bizi diren;... [+]
Eusko Jaurlaritzaren esku geratu dira beste bi eskumen: Itsasertzaren Antolaketa eta Kudeaketa, eta Zinematografia eta Ikus-entzunezko Jarduera. Astelehenean bildu da Transferentzien Batzorde Mistoa, Madrilen, eta han adostu dute bi eskumen horiek EAEra eskualdatzea.
ETB1ek Bizkarsoro filma estreinatu zuen Euskararen Egunean iluntzean. ETB2ri aldi berean gaztelaniazko azpidatziekin ematea proposatu bazioten ere, kate horretan Tasio eskaini zuten gaztelaniaz azkenean, eta horrek haserrea sortu du euskaldun askorengan sareetan.
Inguruan dituen emakume sortzaileek halakorik izateak harritu egiten du, baina berak urte askotan izan du iruzurtiaren sindromea. Irauteak erakutsi dio, ordea, gauza asko ondo ere egin dituela. 2021ean Espainiako Estatuko Goya saria irabazi zuen
Maite Arroitajauregirekin... [+]
Irungo ospitale zaharrean jaio zen Fermin 1963an, Muguruza Ugartetarrenean. Azken hamarkadetan euskal musikan eragin nabarmena izan duen artista da. Ez alferrik, bera izan da Kortatu eta Negu Gorriak taldeetako abeslaria eta alma mater-a, Esan Ozenki zigilu independentearen... [+]
Bizkarsoro filma (Josu Martinez, 2023) Donostiako zinema aretoetan proiektatuko dute ostiral honetatik aurrera (hilak 22); SADEko Iñaki Elorzak azaldu duenez, bi aste inguruz proiektatuko dute printzipioz, eta, arrakasta baldin badu, denbora gehiagoz. Hala azaldu dute... [+]
Bizitegi elkarteak 2016a geroztik antolatzen duen duen film eta antzerki jaialdia jada abian da Bilbon.
Azaroaren 8tik 15era egingo dute zine jaialdia. Euskal Herriko zinema lanak ere izango dira pantaila aurrean, besteak beste Tasio filmaren bertsio zaharberritua eta La Muerte de Mikel, filmaren estreinalditik 40 urtera.