Donostiako La Cumbre “Estatuaren biktimen etxea” izatea proposatu dute

  • La Cumbre Jauregia biktimen aitortzarako, erreparaziorako eta dibulgaziorako gune bilakatzeko proposamena egin dute memoriaren inguruan dabiltzan hainbat taldek eta Joxean Lasa eta Joxi Zabalaren senideek. Memoria Demokratikoaren Legearen arabera, eraikina Donostiako Udalaren eskutan geratuko da, “memoria leku” izateko.

Pilar Garaialde (Egiari Zor) proposamenaren aurkezpena egiten. Juan Karlos Izagirre

2024ko urriaren 16an - 10:41
Azken eguneraketa: 2024-10-17 06:52
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Toki ilun eta mingarri izatetik, estatuaren aldetik giza eskubideen urraketak jasan dituzten “biktimen etxe” bilakatu nahi dute La Cumbre jauregia. Hala proposatu dute astearte arratsaldean Donostiako Ernest Lluch kultur etxean egindako ekitaldi batean Egiari Zor, Aranzadi, Argituz, Mikel Zabalza herri ekinaldia, eta Berridatzi elkarteek, baita Joxean Lasa eta Joxi Zabalaren senideek ere.

1983an GALek bere barruan Lasa eta Zabala torturatu zituenean, eraikina Espainiako Barne Ministerioak jabetzan hartu berria zuen. Orain, Donostiako Udalaren eskutan geratuko da Espainiako Memoria Demokratikoaren Legeak jasotzen duenez. Baina behin “memoria leku” izendapena jasota, zer funtzio izango duen definitu beharra dago, eta talde memorialistek eta biktimek euren proposamena zehaztu dute.

1983an GALek bere barruan Lasa eta Zabala torturatu zituenean, eraikina Espainiako Barne Ministerioak jabetzan hartu berria zuen. Orain, Donostiako Udalaren eskutan geratuko da Espainiako Memoria Demokratikoaren Legeak jasotzen duenez

Erreparaziorako “espazio psikosozial bat”

Eremu “museografiko” batetik haragoko espazioa izango litzateke jauregia, astearteko aurkezpenean azaldu dutenez. Hala, Poliziaren eta talde parapolizialen biktimen aitortza eta erreparazioa bilatuko luke, eta horrez gain, ikerketa eta dibulgazioa ere sustatuko lituzke.

Proposamenaren arabera, eraikinaren barrualdean frankismoaren eta “Trantsizioa” deituriko garaian izandako giza eskubideen urraketen inguruko erakusketa bat legoke, eta kanpoaldeko lorategietan, berriz, espazio artistiko bat, jauregia herritarrei irekita egoteko. Gainera, EHUk eta Aranzadik koordinaturiko dokumentazio gune bat ere jasoko luke.

Eremu “museografiko” batetik haragoko espazioa izango litzateke jauregia, astearteko aurkezpenean azaldu dutenez. Hala, Poliziaren eta talde parapolizialen biktimen aitortza eta erreparazioa bilatuko luke, eta horrez gain, ikerketa eta dibulgazioa ere sustatuko lituzke

Beste proiektu eta zentro batzuekin harremana etengabekoa izan beharko luke Donostiakoak, Gasteizko Martxoak 3 Memoriala edo Terrorismoaren Biktimen Memoriala, Gernikako Bakearen Museoa, Gogora erakundeak Bilbon duen espazioa, edo frankismoaren biktimen gorpuzkiak jasotzen dituzten Duintasunaren Kolunbarioak tarteko.

La Cumbre “espazio psikosozial” bat ere izango litzateke, biktimen akonpainamendurako zerbitzu psikologiko eta sozialak eskainiko lituzkeena. Aurkezpenean Olatz Retegi antropologoak azaldu du beharrezkoa dela pertsona horiek modu espezializatuan artatzea, “mina izaten jarraitzen baitute”.

La Cumbre jauregia, 1983an jaso zuen Barne Ministerioak eta handik hilabete gutxitara bere sotoetan Lasa eta Zabala torturatu zituen GALek. EiTB Media

Erakundeen erantzunaren zain

Biktimen senideez eta hainbat ordezkari politikoz gain, memoriaren inguruan dabiltzan adituak ere izan dira proposamenaren aurkezpenean, hala nola Bertha Gaztelumendi zinegilea edo Javi Buces Aranzadiko ikerlaria. Azkeneko horrek Euskadi Irratiari azaldu dionez proposamena jadanik erakunde publikoei helarazi diote eta “erantzun positiboa” espero dute.

Pasa den abuztuan hainbat hedabidek filtratu zuten Eusko Jaurlaritzak eta Donostiako Udalak badutela zirriborro bat esku artean La Cumbreren funtzioa eta etorkizuna zehazten joateko: “Itxaroten ari gara, beste proposamen batzuk daudelako. Agian ez da gure proposamena ehuneko ehunean izango, baina inportanteena zentro hori garatzea da”, esan du Bucesek.


Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
Arkaitz Zarraga Azumendi
#2
#3
Ane Ablanedo Larrion
#5
Karmelo Landa
Azoka
Kanal honetatik interesatuko zaizu: Politika
Legebiltzarrak 1936ko biktimen legea aldatu du, Erorien Monumentu birmoldatzeko

33/2013 Foru Legeari Xedapen gehigarri bat gehitu zaio datozen aldaketak gauzatu ahal izateko, eta horren bidez ahalbidetzen da “erregimen frankistaren garaipenaren gorespenezkoak gertatzen diren zati sinbolikoak erretiratzea eta kupularen barnealdeko margolanak... [+]


Bi eskumen berri bere gain hartu ditu Jaurlaritzak: atzerritarren lan-baimena eta meteorologia-zerbitzua

2025 amaitu baino lehen Gernikako Estatutuan jasotzen diren eskumen guztiak izatea espero du Jaurlaritzak. Oraindik 25 eskumen falta dira. Transferentzia Batzordea aurreko astean biltzekoa zen baina "agenda arazoak" zirela eta atzeratu zuten. 


Eskuin muturrarekin lotura duen alemaniar batek egin zuen Manheim hiriko auto harrapaketa, ez etorkin batek

Alemaniako Poliziak asteleheneko gertakariaren arrazoiak "politikoak" zirela baztertu duen arren, 35 urteko Alexander Scheuermann Ring Bund talde neonaziko kide zen. Bi hildako eta hamar zauritu utzi dituen atentatuaren egileak sare sozialetan "gorroto mezuak"... [+]


Manu Ayerdiren kontrako auzia behin betiko artxibatu dute, instrukzioa epez kanpo luzatu zelako

Geroa Baiko lehendakari eta Nafarroako lehendakariorde izandakoa enpresa bati 2,6 milioi euroko diru-laguntzak ustez modu irregularrean emateagatik zegoen auzipetuta, Davalor auzia deiturikoan. Nafarroako Probintzia Auzitegiak erabaki du auzia behin betiko artxibatzea, legalki... [+]


Bilgune Feministak Iratxe Sorzabal babestu du
“Indarkeria matxistaren beste adierazpen bat da tortura, urtez luzez estatuek babestua ”

Euskal Herriko Bilgune Feministak deituta elkarretaratzea egin dute Hernanin Iratxe Sorzabali elkartasuna adierazi eta "babes osoa" emateko. Inkomunikatuta egon zen uneak berriz ere epailearen aurrean kontatu behar izatea, "bizi izandakoak utzitako ondorioen... [+]


Eskolak ematen hasi da berriz mezu arrazista eta transfoboengatik ikertutako EHUko irakaslea

Leporaturikoa ez onarturik, eta sare sozialetako kontuak "lapurtu" zizkiotela erranik, salaketa jarri zuen Arabako campuseko Farmazia Fakultateko irakasleak. Gernikako auzitegiak ondorioztatu du ez dagoela modurik frogatzeko mezu horiek berak idatzitakoak diren ala ez.


2025-03-05 | Axier Lopez
85

Gezurra badirudi ere, irudia ez dago Tolosako inauterietan eginda. Munduko herrialderik jendetsuenen artean, laugarrenean da, pasa den astean. Kameraz inguratuta, bi gizoni 80 eta 85 zigorrada eman dizkiote bizkarrean. Haien bekatua: gorputzaz elkarrekin gozatzea. Aceh... [+]


“Herri Mugimendua saretu eta eraginkortzeko tresnak eskaini nahi ditu BAMek”

Euskal Herriko bi muturretatik datoz Itziar (Bilbo, 1982) eta Ekaitz (Erriberri, 2002), sortzen ari den Burujabetzaren Aldeko Mugimenduaren berri ematera. Euskal Herrian diren burujabetza prozesu ugariak arloz arlo bultzatu eta indartu nahi ditu BAMek. Lan horretan hasteko,... [+]


2025-03-05 | Karmelo Landa
Gure esku dagoena

Otzandu egin gara, katalanak eta euskaldunok, ekaitzaren ondoren. Saiatu ginen, bai; sendo ekin genion, eta gogor kolpatu gaituzte; ezin izan genien gure helburu zuzen, ezinbesteko, sakratuei eutsi. Eta porrotaren mingostasuna dastatu dugu, eta bigundu egin gara irabazleen... [+]


Polizia infiltratu batek bi urte igaro ditu Kataluniako Palestinaren aldeko mugimenduetan

Directa hedabidearen ikerketa batek ondorioztatu du 2018. eta 2020. urteen artean murgildu zela Kataluniako Palestinaren aldeko eta ezker independentistaren mugimenduetan, "Belén Hammad" izenaren pean. Nortasun agiri faltsu batekin Kataluniako Gobernuak... [+]


Xabier Zabalo euskal presoa espetxera itzularazi du Auzitegi Nazionalaren Fiskaltzak

Frantziako Poliziak 2002an atxilotu zuen zumarragarra, eta 30 urteko zigorra betetzen ari da. Sare Herritarrak mobilizazioa deitu du datorren ostiralerako, Urretxuko Potros Plazan.


2025-03-04 | ARGIA
Euskaraz egiteko eskatzeagatik Tolosan EHEko kide bati eraso egin diotela salatu dute

Euskal Herrian Euskarazen arabera, Tolosako tren geltokiko segurtasun agente batek eraso egin zion militante bati, agenteari euskaraz hitz egiteko eskatu ziolako. Tolosako alkateak "kezka" adierazi du eta azalpenak eskatuko dituela jakinarazi.


Ikasgeletako ratioak etapa guztietan mugatzeko legea eskatu diote Nafarroako Parlamentuari

Seme-alabek eskolan dituzten ratioekin kezkatuta, Arartekoari kexa helarazi zion guraso talde batek, eta orain zuzenean Parlamentuari egin diote eskaera, “legez berma dadin gure seme-alaben hezkuntzaren kalitatean oinarrizkoa den neurria, unean uneko aurrekontuez edo... [+]


Manifestazio jendetsua Martxoak 3an Gasteizen Poliziak eraildako bost langileen oroimenez

49 urte eta gero Espainiako Poliziak Gasteizko Maria Sortzez Garbiaren katedralean eraildako bost langileak oroitu dituzte beste behin astelehen arratsaldean. Milaka pertsona batu dira Zaramagatik abiatutako eta katedralean amaitutako manifestazioan. Manifestari guztiek ez dute... [+]


2025-03-04 | Irutxuloko Hitza
Donostiako metroaren lanetako gainkostua argitzeko eskatuko du EH Bilduk

Satorralaia plataformak Donostiako Metroaren Mirakontxa-Easo zatiko lanek “%164ko gainkostua” izan dutela salatu zuen joan den astean, eta, horren harira, EH Bilduk gainkostu hori argitzeko eskatu du, Eusko Legebiltzarrean erregistratutako galdera sorta baten bidez.


Eguneraketa berriak daude