Kutsadura hazten, Zubietako erraustegiaren bueltan
Iragan igandean, Usurbildik ikus zitekeen ke zutabea duzue albiste honi atxikitako irudietako batean, Zubietako erraustegia urtarrilaren 22an isurtzen ari zena. Ohikoa bilakatu da aipatu planta modu horretan ikustea, baina ez da sarritan ikusi igandeko adinako tamainakoa. Kutsadura airetik isurtzen du bai erraustegiak, baina lurzorura ere begiratu beharra dugula ohartarazten digute azken urteotan Erraustegiaren Aurkako Mugimendua Toxicowatch fundazio holandarrarekin lankidetzan egiten ari den urteroko kontrol herritarraren emaitzek. 2021ean eginiko azterlanari buruzko xehetasunak aurkeztu dituzte berriki Potxoenean. Iaz, urte garai berean, uda amaieran eginiko datu bilketaren emaitzak urtebete barru ezagutuko ditugu.
2021ekoek aurreko urteetan izan den joera berretsi dute. Erraustegi inguruko goroldio eta oilategietako arrautzak baliatu dituzte neurgailu gisa. Bertan metatzen doazen gai toxikoen bilakaera aztertzen dute urtero. Gogoan izan, ama-esnea ere ikertu izan dute.
Dioxinak lurperaino
Urte urte emaitzak okerragotzen doaz, erraustegiaren bueltan kutsadura hazten, hala diote egiten ari diren azterlanen emaitzek. Tartean da Malen Azpiazu Zubeldia kimika fakultateko ikasle ohi eta herrikideak eginiko "Metal astunen determinazioa erraustegiaren inguruko goroldio laginetan" ikasketen amaierako lana. Goroldioetan metatzen doazen toxikoak neurtu ditu Azpiazuk, “airean dagoen kutsadura deduzitzeko”. Zenbait metal astunetan igoera nabarmena izan dela ondorioztatu du.
Zubietako plantatik hurbil dauden hiru oilategietan bildutako datuak aipatzeko modukoak dira bestalde. Bi erraustegiaren iparraldean kokatuak daude, hirugarrena hegoaldean, Andoain inguruan. Iparraldeko oilategietako arrautzetan “oraingoz aldaketa nabarmenik ez” dela izan ohartarazi dute Erraustegiaren Aurkako Mugimenduko ordezkariek. Hegoaldekoan, aldiz, bai; “oso balio altuak dioxinetan”, 2021eko azterlanaren arabera. Ez da kasualitatea, ipar parteko haizea sarriago izaten dugun inguruotan. Halere, ToxicoWatch-etik “jarraipen handiagoa egin behar dela diote”, Potxoeneko hitzorduan ohartarazi zutenez, kutsaduraren handitze hau “beste eragin batengatik izan daiteke” eta. Sedimentuetan igoera nabarmenik ez dute aurkitu.
Airetik lurrazalean pilatzen doa kutsadura, eta lurrazaletik lur azpira filtratzen doa. “Dioxinen kutsadura lurpeko uretan 2021ean handia zen”, berri eman dute Erraustegiaren Aurkako Mugimendutik. Adi, kontuan izan; datuok, pasa den uztailean izandako kutsaduraren aurrekoak dira.
Eta lur azpitik besteak beste inguruotako erreka eta ibaietara hedatzen doa kutsadura. Arkaitzerreka horren lekuko. 2020ko maiatzean erraustegitik izandako amonio isuriak ehunka arrain eta aingira hil zituen. Gertaerak arrainak desagerrarazi zituen. Pasa den uztailean aldiz, erreka apartsu eta gorritsu ikusi ahal izan genuen. Errekara isurtzen ari diren kutsadura itsasora desbideratu asmo dute orain. “Erreka bat deuseztatzera doaz”, zioten Potxoeneko ekitaldian. Momentuz, urtez urte datuak biltzen segi asmo dute. “Urte gehiago behar ditugu datuok finkatzeko”. 2022koen zain orain.
Hegosudandar gehienak txirotasun larrian bizi izan dira azken bi mendeotan gutienez, eta zoritxarrez, estatu independente bihurtzeak ez die egoera hobetu, munduko herrialde txiroena baita, hainbat gerra tarteko. Testuinguru oso hauskor horretan klima aldaketak zailtasun berri... [+]
Esako urtegia handitzeko proiektua berraztertu dezala eskatu dio Chunta Aragonesista alderdiak Espainiako Gobernuari, tanta hotzak berriki utzitako hondamendia ikusita. Halako euriteak jasanez gero, Esak ur hori guztia askatzeko gaitasun nahikorik ez lukeela izango eta... [+]
Azken asteotan, arkitekturan dihardugunontzat ez da posible izan Valentziako klima gertaera gure lan hizketaldira ez ekartzea. Uraren ibilbidea eraikinen estalkietan, estolderietan, plazetan eta parkeetan pentsatu eta diseinatu behar ditugulako. Ongi dakigu giza eskalako ur... [+]
Legearen arabera, erabiltzen ez diren zabortegi guztiek itxita eta zigilatuta egon beharko lukete 2008tik. Ekologistak Martxan taldea Eusko Legebiltzarrean izan da legea bete dadila eskatzeko: azaroaren 12an Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasunaren batzordean... [+]
Euskal literaturaren eta kulturaren topaleku garrantzitsuenetakoa da abenduaren 5etik 8ra egingo den Durangoko Azoka, eta 59. edizio honetan ere, Bizi Baratzeak bere postua izanen du, ARGIAkoaren ondoan.
Antzinako greziar eta erromatarrek izaki mitologikotzat zituzten animalia hauek, itsas hondoan jaio eta hazi ostean, lehorreko zaldien tamainara heltzean, Neptunoren gurditik tiratuko omen zuten. Urrutian ikusten omen zituzten, olatu tontorretan jauzika.
192 milioi sagar 2024. urtean. Segundoero sei sagarretik gora saltzen du Britainia Handiko Tesco supermerkatu kate han ezagunak; ia 27.000 tona. Zenbaki ikusgarriak dira baina are harrigarrigoak dira bertokoak, Ingalaterrako sagarrak direla jakinda.
Guretzat, ekofeminismoa ez da teorikoek eta idazleek garatutako teoria. Kolektibo sozial batean parte hartuta eta beste kolektibo eta erakunde batzuekin harremanetan jarrita eraiki dugun ezagutza da. Eta eraikuntza kolektiboak ikusezin bihurtzeak kezkatzen gaituelako, Desazkunde... [+]
UNESCOk Munduko Biosfera Erreserben Sarea zabaldu du hamaika izendapen berrirekin, horien artean da Iratiko Oihana. Astearte honetan jaso dute diploma Zaraitzu eta Aezkoa ibarretako presidenteek Ariben.
Eragile ekologista ezagutzeko edo gai ekosozialetara hurbiltzeko interesa duen edonor gonbidatu dute aurkezpenetara. Aurkezpenak egiteaz gain, hitzaldiak, proiekzioak eta kontzerturen bat ere eskainiko dute zita horietan. Albistearen amaieran egitaraua.
Silizearen hautsak sorturiko gaitz eta biriketako minbizi kasuek ez dute etenik azken urteetan. Australian, Ingalaterran edo Espainiako Estatuan alarmak piztu dira, eta kristal-silizea duten kuartzozko sukalderako mahaiak egitea debekatzeko urratsak ematen hasi dira.
