Kutsadura hazten, Zubietako erraustegiaren bueltan
Iragan igandean, Usurbildik ikus zitekeen ke zutabea duzue albiste honi atxikitako irudietako batean, Zubietako erraustegia urtarrilaren 22an isurtzen ari zena. Ohikoa bilakatu da aipatu planta modu horretan ikustea, baina ez da sarritan ikusi igandeko adinako tamainakoa. Kutsadura airetik isurtzen du bai erraustegiak, baina lurzorura ere begiratu beharra dugula ohartarazten digute azken urteotan Erraustegiaren Aurkako Mugimendua Toxicowatch fundazio holandarrarekin lankidetzan egiten ari den urteroko kontrol herritarraren emaitzek. 2021ean eginiko azterlanari buruzko xehetasunak aurkeztu dituzte berriki Potxoenean. Iaz, urte garai berean, uda amaieran eginiko datu bilketaren emaitzak urtebete barru ezagutuko ditugu.
2021ekoek aurreko urteetan izan den joera berretsi dute. Erraustegi inguruko goroldio eta oilategietako arrautzak baliatu dituzte neurgailu gisa. Bertan metatzen doazen gai toxikoen bilakaera aztertzen dute urtero. Gogoan izan, ama-esnea ere ikertu izan dute.
Dioxinak lurperaino
Urte urte emaitzak okerragotzen doaz, erraustegiaren bueltan kutsadura hazten, hala diote egiten ari diren azterlanen emaitzek. Tartean da Malen Azpiazu Zubeldia kimika fakultateko ikasle ohi eta herrikideak eginiko "Metal astunen determinazioa erraustegiaren inguruko goroldio laginetan" ikasketen amaierako lana. Goroldioetan metatzen doazen toxikoak neurtu ditu Azpiazuk, “airean dagoen kutsadura deduzitzeko”. Zenbait metal astunetan igoera nabarmena izan dela ondorioztatu du.
Zubietako plantatik hurbil dauden hiru oilategietan bildutako datuak aipatzeko modukoak dira bestalde. Bi erraustegiaren iparraldean kokatuak daude, hirugarrena hegoaldean, Andoain inguruan. Iparraldeko oilategietako arrautzetan “oraingoz aldaketa nabarmenik ez” dela izan ohartarazi dute Erraustegiaren Aurkako Mugimenduko ordezkariek. Hegoaldekoan, aldiz, bai; “oso balio altuak dioxinetan”, 2021eko azterlanaren arabera. Ez da kasualitatea, ipar parteko haizea sarriago izaten dugun inguruotan. Halere, ToxicoWatch-etik “jarraipen handiagoa egin behar dela diote”, Potxoeneko hitzorduan ohartarazi zutenez, kutsaduraren handitze hau “beste eragin batengatik izan daiteke” eta. Sedimentuetan igoera nabarmenik ez dute aurkitu.
Airetik lurrazalean pilatzen doa kutsadura, eta lurrazaletik lur azpira filtratzen doa. “Dioxinen kutsadura lurpeko uretan 2021ean handia zen”, berri eman dute Erraustegiaren Aurkako Mugimendutik. Adi, kontuan izan; datuok, pasa den uztailean izandako kutsaduraren aurrekoak dira.
Eta lur azpitik besteak beste inguruotako erreka eta ibaietara hedatzen doa kutsadura. Arkaitzerreka horren lekuko. 2020ko maiatzean erraustegitik izandako amonio isuriak ehunka arrain eta aingira hil zituen. Gertaerak arrainak desagerrarazi zituen. Pasa den uztailean aldiz, erreka apartsu eta gorritsu ikusi ahal izan genuen. Errekara isurtzen ari diren kutsadura itsasora desbideratu asmo dute orain. “Erreka bat deuseztatzera doaz”, zioten Potxoeneko ekitaldian. Momentuz, urtez urte datuak biltzen segi asmo dute. “Urte gehiago behar ditugu datuok finkatzeko”. 2022koen zain orain.
Martxoaren 19an amaitu zen proiektua aurkezteko epea, baina Errioxako PSOEk adierazi du Forestalia enpresak "interesa baztertu" duela. Enpresak bi parke eoliko eraiki nahi zituen Aragoiko lurretan, baina oraindik ez ditu lortu baimenak eta hori dute egitasmoa... [+]
Kirola eta oroimena uztartuko dituzte, bigarrenez, mendi-martxa baten bitartez. Ez da lehiakorra izanen, helburua beste bat delako. La Fuga izeneko mendi martxak 1938ko sarraskia gogorarazi nahi du. Ezkabako gotorlekuan hasi eta Urepelen amaituko da. Maiatzaren 17an eginen dute.
EH Bilduk galdera sorta bat erregistratu zuen Eusko Legebiltzarrean Donostiako Metroaren igarobideko lanen gainkostua argitzeko. Informazio hori atzo jakinarazi zuen Susana Garcia Chueca Mugikortasun sailburu sozialistak.
Aurten "Israel Premier Tech" txirrindularitza talde israeldarra ez da Lizarraldeko Miguel Indurain Sari Nagusia lasterketara etorriko. Berri ona da hori Palestinaren askapenaren alde gaudenontzat eta munstro sionistarekin harreman oro etetea nahi dugunontzat, izan... [+]
Gaur, martxoak 27, ARGIA komunikabidearen egoitzan aurkeztu dugu Bizi Baratzea Orria, urtaro bakoitzean zabalduko den aldizkari berria. Horrekin batera ospatu dugu ARGIAren Bizi Baratzea proiektuak 10 urte betetzen dituela aurten. Bizi Baratzeako kolaboratzaileak eta ARGIAko... [+]
.jpg)
EAE, Akitania Berria eta Nafarroak osatutako euroeskualdearen batzarra egin dute Iruñean martxoaren 25ean. AHT izan dute topaketaren ondoko agerraldiko aipagai nagusien artean eta Akitania Berriko ardatza Hego Euskal Herriko trenbidearekin lotzeko konpromiso politikoa... [+]
Energiaren Nazioarteko Agentziak (IEA) astelehenean argitaratutako txostenaren arabera, %2,2 igo da energia eskaria 2024an aurreko urtearekin alderatuta, besteak beste, egiturazko arrazoi hauengatik: beroari aurre egiteko argindar gehiago erabili beharra, industriaren kontsumoa... [+]
Zer esango zenioke Palestinako aktibista bati aurrez aurre izango bazenu? Ni mutu geratu nintzen Iman Hammouri nire herrian bertan aurkeztu zidatenean. Eskerrak andre nagusi bat gerturatu zitzaigula eta solaskide roletik itzultzailearenera pasa nintzela.
Palestinako Popular... [+]
Euskal Herri osoan zehar daude mehatxupean hamaika baso, zelai, mendi zein nekazal lur. Horien defentsan diharduten tokian tokiko plataforma asko bildu dira larunbatean Gasteizen, EH Bizirik-ek deituta, inguru naturalaren “suntsiketaren” eta makroproiektuen... [+]
Donostiako Amara auzoko Izko ileapaindegi ekologikoak 40 urte bete berri ditu. Familia-enpresa txikia da, eta hasieratik izan zuten sortzaileek ile-apainketan erabiltzen ziren produktuekiko kezka. “Erabiltzaileen azalarentzat oso bortzitzak dira produktu gehienak, baina... [+]
Sare sozialen kontra hitz egitea ondo dago, beno, nire inguruan ondo ikusia bezala dago sare sozialek dakartzaten kalteez eta txarkeriez aritzea; progre gelditzen da bat horrela jardunda, baina gaur alde hitz egin nahi dut. Ez ni optimista digitala nauzuelako, baizik eta sare... [+]
Bada Borda bat ilargian. Bai, bai, Borda izeneko krater bat badu ilargiak; talka krater edo astroblema bat da, ilargiaren ageriko aldean dago eta bere koordenadak 25º12’S 46º31’E dira; inguruan 11 krater satelite ditu. Akizen jaiotako Jean Charles Borda de... [+]
Ugaztunei eskainitako azken artikuluaren amaierako hitzak hurrengo animalia aurkezteko aitzakia paregabea dira. Bertan esaten genuen muturluzeak erreka “garbi eta txukunak” behar dituela, kutsadurarik gabeak baina elementu natural anitzekin. Animalia txiki horren... [+]
PP, Vox, Junts eta EAJren botoekin Espainiako Kongresuak onartu du otsoa espezie babestuen zerrendatik ateratzea eta, horren ondorioz, berriz ehizatu ahal izango dute Duero ibaitik iparrera.