Kulturarteko ortua, Barakaldoko Gurutzeta auzoan
Amazigh gazteek sortutako elkartea da Agharas, eta urteak daramatza kulturartekotasuna lantzen Barakaldo inguruan. Duela lau bat urtetik, kalean bizi diren gazteei astean hirutan afariak ematen dizkiete, eta harrera pisu bat ere badute martxan, aldi baterako erabiltzeko. “Bi ardatz horiei tiraka, eta kulturartekotasuna lantzeko esparru berriak irekitzeko asmotan, ortua martxan jatzea pentsatu genuen”.
Barakaldoko Gurutzeta auzoan ari dira 3.000 metro koadro inguruko lursailean lanean. “Lurzoru nahiko maldatsua da, eta terrazak sortzen aritu gara, dena eskuz eginez”, diote kideek. Lurra lantzen hasi baino lehenago, atontze lan handia egin behar izan dute, inguru guztia sasiak hartuta baitzegoen. Aurreko udan, jada, prestatua zeukaten lur zatitxo batean barazki ekoizpen txikia izan dute. “Oraindik lurra prestatzen jarraitzen dugu, baina udaberriko landareak jartzen ere ari gara”, diote.
Alokairuan hartu dute Gurutzetako lursaila, eta horretarako, Bizilur elkartearen laguntza izan dute. “Eurek garatutako proiektu baten bidez, laguntza ekonomiko pixka bat jaso dugu, eta baita trebakuntza ere”. Hurbileko baserritar baten eskutik ari dira formakuntza jasotzen. Azken hilabeteotan, hainbat auzolan egin dituzte lanak aurrera eramateko eta landaketak egiteko. “Sagarrondoak jarriko ditugu batez ere, ortua egiteko gune aproposak ez diren toki horiek aprobetxatzeko”, diote.
Ortua lantzeko hemengo eta hango teknikak
Maroko hegoaldeko Amazigh herrietatik migratu duten gazteak, Barakaldon bertan jaiotako herritarrak, beste herrialde batzuetan jatorria dutenak… aniztasuna da nagusi Barakaldoko ortuan, bai jatorriari eta baita adinari dagokienez: “Gure ortuan, askotan, lau hizkuntza entzuten dira aldi berean, eta adin guztietako jendea elkartzen gara, 18 urtetatik 50 urte inguru dituztenetaraino”. Amazighak landa eremuko komunitateak dira, eta kasu askotan, migratzaileek faltan nabari dute lurra lantzea. “Migratzeko dituzten arrazoien artean pisutsuenetako bat da hango landa eremuan eredu hiperproduktibista bat garatzen ari dela: lurjabeek uraren kontrola lortu dute, eta gazteek ez dute etorkizun handirik mundu horretan”, diote.
Haiek dakarten jakinduria besteenarekin uztartzen saiatzen dira proiektuan, teknika eta erritmo desberdinak errespetatuz eta elkarrekin negoziatuz. Eredu ekologikoan ari dira, eta oraindik ekoizpen txikia badute ere, elkarteak antolatzen dituen afariak eta pisua hornitzea dute etorkizuneko helburu. “Egunerokoan hamar bat lagun ari gara, baina, auzolanetan 20-25 lagun bildu gaitezke”, amaitu dute.
2021 inguruan hasi zen Itziar Presa Blasco gernikarra konbutxaren munduan murgiltzen. “Magisteritza ikasi nuen nik, eta hezkuntzan aritu nintzen urteetan lanean, baina semeak jaio zirenean etxean geratzeko aukera izan nuen, eta ordu arteko guztia, nolabait, apurtu egin... [+]
Gasteizko Basaldea etxaldean dago kokatuta Soilik nekazaritza birsortzaileko proiektua, Abetxuko auzoan, eta Jaime Garcia, Joseba Vigalondo eta Javier Chaves dira bultzatzaileak. “Lehen sektorean, eredu agroekologikoan inkorporazio berriak bultzatzea da gure helburua,... [+]
Duela lau urte abiatu zuten Azpeitian Enkarguk proiektua, Udalaren, Urkome Landa Garapen Elkartearen eta Azpeitiako eta Gipuzkoako merkatari txikien elkarteen artean. “Orain proiektua bigarren fasera eraman dugu, eta Azkoitian sortu dugu antzeko egitasmoa, bere izenarekin:... [+]
Donostiako Amara auzoko Izko ileapaindegi ekologikoak 40 urte bete berri ditu. Familia-enpresa txikia da, eta hasieratik izan zuten sortzaileek ile-apainketan erabiltzen ziren produktuekiko kezka. “Erabiltzaileen azalarentzat oso bortzitzak dira produktu gehienak, baina... [+]
Ubidekoak (Bizkaia) dira Imanol Iturriotz eta Aritz Bengoa gazteak. “Lagunak gara txikitatik, eta beti izan dugu buruan abeltzaintza proiektu bat martxan jartzeko ideia”, azaldu du Iturriotzek. Nekazaritzari lotutako ikasketak izan ez arren, baserri munduarekin eta... [+]
Iruñean bizi ziren Iñaki Zoko Lamarka eta Andoni Arizkuren Eseberri gazteak, baina familiaren herriarekin, Otsagabiarekin, lotura estua zuten biek betidanik. “Lehen, asteburuetan eta udan etortzen ginen eta duela urte batzuk bizitzera etorri ginen”, dio... [+]
Gipuzkoako hamaika txokotatik gerturatutako hamarka lagun elkartu ziren otsailaren 23an Amillubiko lehen auzo(p)lanera. Biolur elkarteak bultzatutako proiektu kolektiboa da Amillubi, agroekologian sakontzeko eta Gipuzkoako etorkizuneko elikadura erronkei heltzeko asmoz Zestoako... [+]
Emakume bakoitzaren errelatotik abiatuta, lurrari eta elikadurari buruzko jakituria kolektibizatu eta sukaldeko iruditegia irauli nahi ditu Ziminttere proiektuak, mahai baten bueltan, sukaldean bertan eta elikagaiak eskutan darabiltzaten bitartean.
Mauleko Euskalduna ostatuak urteak daramatza Zuberoako etxe ekoizle txikien produktuekin lanean, eta hiriburuko ostatu parean eraikin bat erosi zutenean proposamena egin zien laborari horiei berei: zergatik ez ireki hurbileko ekoizleen saltokia bertan? “Motibatuta zegoen... [+]
Pandemiaren ondorengo testuinguruan, elikadura –ustez oinarrizko eskubide den hori– lantzeko mugitzen hasi zen talde bat Gasteizen. “Militantzia esparruan beste gaiak jorratzen ari ziren ordurako, etxebizitzarena kasu, baina elikadura ardatz hartuta ez zegoen... [+]
Errezilera bizitzera joan eta sagarrondoak landatu zituen Satxa Zeberiok, Bio-K proiektuaren bultzatzaileak, duela zenbait urte. “Iritsi zen sagarrekin zerbait egiteko momentua, eta sagar zukua eta sagardoa ekoizteari ekin genion orduan”, azaldu du. 2015ean sortu... [+]
Urteak daramatza Ipar Euskal Herriko Biharko Lurraren Elkarteak (BLE) bioaniztasun landatuaren inguruan lanean. “Hainbat proiekdu ditugu abian, eta horietako bat baratzeko hazien ingurukoa da”, azaldu du Nico Mendiboure Hazi Sareko kideak. Duela lau bat urte hasi... [+]
Nekazaritzan trebatzeko eta proiektu propioak abiatu aurretik ekoizpenean eta merkaturatzean norbere burua probatzeko, abian dira gurean nekazaritzako hainbat test gune. Araban, 2023an abiatu zuten Aleko nekazaritzako test gunea, baina, antzeko egitasmo gehienekin alderatuta,... [+]
Itsason (Gipuzkoa) elkarren ondoan dauden bi baserri dira Urteaga eta Urkulegi, duela zenbait urte elkartu eta proiektu bateratua martxan jarri zutenak. “Bi baserriak elkartu eta ekoizpen proiektua abiatu genuen, eta 2011tik dedikazio osoarekin ari naiz honetan”,... [+]
Urteak daramatza martxan Ipar Euskal Herrian Trebatu elkarteak, laborantzan proiektua abiatu nahi duten pertsonek aurrez trebatzeko aukera izan dezaten. Ipar Euskal Herriko proiektua eredutzat hartuta eta ideia berari tiraka, Gipuzkoan ere izen bereko elkartea sortu dute aurten... [+]