Kuadrilla aztergai
Kuadrilla da euskaldunon ezaugarri bereizgarrienetariko bat. Euskaldun orok du kuadrilla bat edo, behintzat, hori da euskaldun peto-peto batengandik espero dena. Ez da gutxiagorako, izan ere, kuadrilla Euskal Herriaren unitate soziala dela esan genezake, gure gizartearen atomo edo osagai oinarrizkoena. Horren harira, Gaztea-k bere Zulora saioko atal batean lau gazte bildu zituen kuadrillen inguruan eztabaidatzeko, eta bertan esandakoak oso baliagarriak iruditzen zaizkit hausnarketarako. Bada garaia, beraz, gure gizarteko faktore komun hori ekuaziotik atera eta hutsetik aztertzeko, idealizaziorik gabe.
Kuadrillen sorkuntza eta moldaketa gertakari benetan traumatikoa izan ohi da, izan ere, ez baitago euskaldunik kuadrillen osaketa garaiko istilu edo mobidaren bat bizi edo ezagutzen ez duenik. Baina, zergatik da horren traumatikoa? Bada, azken finean kuadrillak, modu arinagoan edo bortitzagoan, banantzea esan gura duelako. Kuadrillak, funtsean, muga-ipintze ariketa bat dira, “gu” bat osatu “besteak” bereizten diren heinean. Muga-jartze horretan haustura mingarriak gertatu daitezke, adibidez, DBHko garaian sortzen diren liskar askok haustura horretan du jatorria, hots; taldetxo batek kuadrilla bat sortu duelako beste inorekin adostu gabe, kuadrilla berekoak haserretu egin direlako, pertsona bat kuadrillaz aldatu delako, bi kuadrillen arteko eztabaida sortu delako edo kurtsoko mutil guztiek osatzen zuten Whatsapp-eko taldetik mutil batzuk bota dituztelako aparteko arrazoirik gabe (horixe bera idazle xume honek bizitakoa izanik).
Kuadrillarik ez izatea edo kuadrillen eredu sozialarekin bat ez egitea euskal sozializaziotik kanpo geratzea da. Ez al dira kuadrillarik gabe geratzen direnak edo kuadrillarik ez dutenak sistemaren galtzaile eta gizajoak?
Bere sorkuntza nolakoa den azaltzearekin batera, funtsezkoa da kuadrilla instituzio sozio-politiko gisa ulertzea. Kuadrilla gizartearen zoko guztietara iristen da, hiri zein herri guztietako pertsonek baitute bat. Lagun-talde horien bidezko antolaketak ahalbidetzen du, era berean, euskal gizartea kuadrillen inguruan antolatzea; asteburuetan kuadrillarekin geratzean, gaueko afariak kuadrillaka egitean, kuadrillen egun bat eta guzti ere badugu eta! Hannah Arendt-ek XX. mendearen erdialdean hitz egin zuen totalitarismoaren inguruan eta berak kuadrillez ere zentzu totalitarioan hitz egingo lukeela uste dut nik. Eta totalitario hitza ez da gehiegikeria bat hala dirudien arren; ez baitago kuadrillen sistema saihesteko modurik. Eta zuk, euskaldun inozo horrek, kuadrillarik gabe ibili zaitezkeela uste baduzu, ondorioak jasan beharko dituzu. Kuadrillarik ez izatea edo kuadrillen eredu sozialarekin bat ez egitea euskal sozializaziotik kanpo geratzea da. Ez al dira, hain zuzen ere, kuadrillarik gabe geratzen direnak edo kuadrillarik ez dutenak sistemaren galtzaile eta gizajoak?
Antolaketa modu horrek sortzen du, besteak beste, gure kuadrillarekin osatzen dugun harremana. Beste edozein harremanetan bezala, Kuadrillak konpromisoa eskatzen du, baina ezin da kuadrillak eskatzen duen konpromisoa beste harremanek eskatzen digutenarekin berdindu; gure sistema honen zurruntasunak, konpromisoa baino, kuadrillekiko leialtasuna eskatzen baitigu. Kuadrillarena gehien zaindu beharreko harremana izan liteke, beste edozein harremanen gainetik lehenetsi beharrekoa. Kuadrilla bera izango da, gainera, exijentzia horren eragile sutsuena; zure kuadrilla berak leialtasuna zor diezula gogoraraziko baitizu huts egiten diezun bakoitzean. Eta ez pentsa Whatsapp-eko taldean non zabiltzan edo norekin ibili zaren galdezka agertzen den mezua zuganako kezkatik sortzen denik, zor diezun fideltasun itsutik baizik. Kuadrillak badu familiarekin zerikusia, edozer gauza gertatuta ere ez dago hautsi dezakeen ezer, ezta laguntasunaren edo konfiantzaren gabeziak ere. Badirudi Euskal Herrian “errazagoa dela bikote toxiko bat uztea kuadrilla bat uztea baino”, hala mintzo zen Zulora saioko partaideetako bat.
Ziur nago bat baino gehiago gustura egongo dela egokitu zaion edota aukeratu duen kuadrillarekin. Ukaezina da gizakiok talderako dugun beharra izaki sozialak garen heinean eta kuadrillena oso antolaketa modu interesgarria izan daiteke indibidualismora bortizki bultzatuak garen garai hauetan. Bere onura guztiak dituen arren eta gure antolatzeko modua izanagatik, ezin diogu kuadrillen ereduari besterik gabe men egin. Beste harreman ereduak zalantzatan jartzen hasiak garen bezala bada kuadrilla ereduen inguruko eztabaida irekitzeko garaia. Amaitzeko, mezutxo bat nire kuadrillakoentzat: gaztek, asko maite zaituztet, baina gai batzuk hitz egin beharrekoak dira. Nik uste dut kuadrillakook izango dugula zer hitz egin biltzen garen hurrengoan.
Joanes Tovar
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Beharbada ez duzu jakingo nor den Donald Berwick, edo zergaitik aipatzen dudan artikuluaren izenburuan. Gauza bera gertatzen zaie, agerikoa da, abian den Osasun Itunean parte hartzen ari diren gehienei. Ez dakite zer den Berwicken Helburu Hirukoitza, are gutxiago eredu hau... [+]
Aurreko egunetan Larraitz Ugarte abokatuak idatzitako La motosierra puede ser tentadora artikuluak zeresan handia eman du sektore zabal batean. Administrazio publikoaren barruan ohikoak diren egoera batzuk mahai gainean jartzen ditu, tartean efizientzia falta, ardura eta kontrol... [+]
Garrantzitsua al da hizkuntza bat zuzen erabiltzea? Zer puntutaraino da hain beharrezkoa gramatika menderatzea edo hiztegi zabal bat edukitzea? Betidanik entzun izan ohi dut hizkuntzaren garrantzia, baina pentsatzen jarri ostean, ondorio batera iritsi naiz. Pentsatzeak askotan... [+]
Aspaldian bisitatzen ez nuen eta hainbertze gustatzen zitzaidan leku batera joan nintzen aurrekoan. Bertan nengoela, gustura sentitu nintzen eta zera pentsatu nuen: hau da nire leku kuttuna. Kuttuna, kuttuna, kuttuna; hitza jira eta biraka etxerako bidean. Kuriositateak jota... [+]
Nerabeek eta gazteek, ibilbide akademikoan zehar, behin baino gehiagotan jasoko dute lagungarria izango zaien ikasketetarako edo-eta lanbiderako orientabidea. Gidaritza eskaini behar zaie, zalantzez beterik egon ohi baitira erabaki garrantzitsuak hartu behar dituzten bakoitzean,... [+]
Gure hizkuntzaren aurkako beste eraso bat jasan behar izan dugu Nafarroako Gobernuko Hezkuntza Departamentuaren eskutik; PAI programan euskararen aurkako aldaketa bat egitera behartu gaituzte. Azken urteotan, legeak hala aginduta, D ereduko ikastetxe berriek PAI programa sartu... [+]
Hezkuntza publikoko irakasleok hamabost urtetan berriztu gabeko lan-hitzarmena eguneratzeko eta hobetzeko beharra eta eskubidea dugu. Horretarako, benetako negoziazio batean murgilduta egon beharko genuke, baina errealitatea negargarria da. Negoziazio batean, alde oro ados... [+]
Badira bi aste beste behin makroproiektuei kaleetan oposizio argi bat erakutsi geniela. Milaka eta milaka pertsona atera ginen kalera dinamika suntsitzaile honek amaitu behar duela aldarrikatzera. Bada, dirudienez horrek ez du lurraren suntsiketaren aldeko politikarietan inolako... [+]
Duela aste batzuk, Diputazio kalean, Gasteizko erdigunean, bi gizonek etxerik gabeko pertsona bat bota zuten lo egiten zuen lokalaren kanpoaldeko eskailera-buru txikitik. Bota ez ezik, berehala metalezko baranda bat ere jarri zuten lonjaren aurrean. Lokala luzaroan hutsik egon... [+]
Hizkuntzakeriatik edo glotofobiatik eta, zer esanik ez, euskararen aurkako gorrototik, askotan ikusi izan dugu gure euskara makila guztien zahagi bihurturik. Azkena, Anton Arriola Kutxabankeko presidentea ibili zaigu makilakari lanetan gure hizkuntzari astindu eta makilakada... [+]
Ez dezazuela lotura hau Ezkiotik bilatu, ez eta Altsasutik ere, are gutxiago Ebro ibaia Castejonetik zeharkatuz. Euskal Yaren eta Nafarroako AHTaren arteko lotura, edo hobeto esanda, loturak, dagoeneko errealitate bat dira. Pluralean dauden lotura horiexek dira kezkatu beharko... [+]
Ez atera zalapartarik, ez konfrontatu, ez biktimizatu... eta obeditu. Subjektu zapaldu gisa, kasu honetan euskaldun gisa, mintzo gara, zenbatetan entzun behar izan ditugu halakoak? Ironiaz, honelaxe esan zuen, duela bi urte, Euskaltzale Independentiston Topaketan, Amets... [+]
Aurten "Israel Premier Tech" txirrindularitza talde israeldarra ez da Lizarraldeko Miguel Indurain Sari Nagusia lasterketara etorriko. Berri ona da hori Palestinaren askapenaren alde gaudenontzat eta munstro sionistarekin harreman oro etetea nahi dugunontzat, izan... [+]
Intsumituek denbora luzez egindako borroka gogorra eta mingarria izan zen, baina irabazi zuten, eta garaipen hura behin betikoa izango zela uste genuen, atzera bueltarik gabea. Baina badirudi, politikari batzuen ahotik aterata, eskalada militaristari gorazarre egin eta berriz... [+]
Punto Bobo liburuaren irakurketan murgilduta, Itxaso Martin Zapirain egilearen Eromena, Azpimemoria eta Isiltasunak Idazten ikerketa lanean sentitu nuen egiazkotasun eta maila etikoarekin egin dut berriz ere topo. Eta hortaz, hara bueltatu. “Oihu izateko jaio zen isiltasun... [+]