Kromoaren ondorioz hildako langilearen enpresa zigortu du Donostiako epaitegiak
40 urtez Astigarragako zinkeztatze fabrika batean aritu zen langileari 2011n atzeman zioten minbizia eta urtebetera hil zen. Epaiak dio enpresan ez zutela aireztapen egokirik eta maskararik erabiltzen.
Bizitza osoa kromoarekin eta zinkarekin lanean jardun ondoren, 75 urteko Astigarragako langile bati biriketako minbizia atzeman zioten jubilatu ondoren, 2012ko otsailean hil zen. El País egunkariak kaleratu duenez, Donostiako lan-arloko epaitegiak Zincados y Derivados enpresa jo du heriotzaren arduradun eta senideak diruz indemnizatzera zigortu du.
Kromoa industrian asko erabiltzen den elementu kimikoa da, batez ere metalen tratamendu eta babeserako, baina baita zementua egiteko ere. Oxidazio egoera handienean dagoenean –kromo hexavalentea– oso kutsakorra eta kantzerigenoa izan daiteke. Donostiako epaitegiak dio 1961etik enpresak derrigortuta daudela babeserako neurriak hartzera halako elementuekin lan egitean, eta 1978tik laneko gaixotasun kontsideratzen direla zinka eta kromoa manipulatzetik eratorritakoak. Jada 1890ean, Glasgowko Unibertsitateak kaleratutako artikulu batean kromo hexavalenteak langileen artean sortutako kartzinomak deskribatzen ziren.
Dena den, laneko beste gaixotasun batzuekin ez bezala, badirudi ezezagutza handia dagoela oraindik kromoaren inguruan. Astigarragako langile ohia gaixotu zenean, Osakidetzako medikuek ez zuten asmatu minbiziaren jatorria zein izan zitekeen eta CCOO sindikatuak eman zion Osalani kromoaren berri.
CCOOk duela bi urte ohartarazi zuen, amiantoarekin gertatu den gisan, kromoarekin ere gaixotasun hilgarriak ugaldu litezkeela hurrengo urteetan. Euskal Herrian ohikoa da nikela eta kromoa bezalako produktuen erabilera, lurzoruen tratamendurako lantegietan eta kromoztaketa nahiz galbanizatu tailerretan; halako hamarnaka enpresa daude. Sindikatuaren esanetan ez da prebentziorako inolako neurririk hartzen eta langileei ez zaie produktuaren arriskuen berri ematen.
Eta Indiako Erin Brockovich non dago?
Kromita erauzteko meatze handienak Afrikan eta Indian daude. Meatzariek eta inguruko herritarrek arazo ugari dituzte, batez ere edateko uran kromo hexavalante ugari dagoelako. Indiako Sunkindan, esaterako, kromita meatze handienetakoa dago, eta edateko uraren %60ak behar lukeen kromo hexavalantearen bikoitza du. Munduko leku kutsatuenetako bat da eta bertako heriotzen %85ak produktu horren erauzketarekin zerikusia duela uste da.
Sukindan baino askoz hobe bizi diren zonaldeetan ere nozitu dituzte kromoaren kalteak, AEBetako Kalifornian esaterako. Pacific Gas and Electric Companyk urte luzez kutsatu zuen edateko ura; 1993an Erin Brockovich abokatuak auzia azaleratu zuen eta konpainiak indemnizazio milioidunak eman behar izan zizkien kaltetutako herritarrei. Kasua pantaila handira eraman zuten 2000. urtean.
Euskal Herriko Unibertsitateko zenbait ikertzaileek harrera-egoitzetako nerabeen jokabide suizidak aztertu dituzte, eta ondorioztatu dute gazteen laurdena bere buruaz beste egiten saiatu dela. Salatu dute langile gehienek ezagutza “baxua” dutela.
Suizidioaz informatzeak lagundu diezaieke pentsamendu suizida duten pertsonei, baina horretarako egoki informatzea funtsezkoa da, tabu honen inguruan dauden uste okerrak, estereotipoak eta sentsazionalismoa saihestuz, eta arrisku faktoreak, prebentzio neurriak eta dauden... [+]
Espezializazioa eta berrikuntza juridikoan oinarrituko da fundazioa eta horiek tresna izango dira 'enpresentzat garestiagoa izan daitezen istripuak edo gaixotasunak prebentzio neurriak baino'. Hego Euskal Herriko enpresetan urtean 40.000 istripu gertatzen dira eta... [+]
Kontsultara sartu ginenerako, medikua hizketan ari zen.
Azken bi hamarkadetan, Iruñeko zortzi auzotan, elkarteek eskaini dituzte haur eta nerabeentzako Prebentzio Ekintza Komunitarioko Zerbitzuak (PEKZ), udalarekin sinatutako kontratu baten bitartez. Orain, eredu komunitario hori bertan behera utzi du Navarra Sumaren udal... [+]
Erabakia prentsaurrekoan azaldu baino ordu eta erdi lehenago jakinarazi die Iruñeko Udalak elkarteei ez dizkietela kontratuak luzatuko. Nafarroako Kontratu Publikoen Administrazio Auzitegiak arrazoia eman zien elkarteei udako jarduerak baliogabetzeko udalak hartutako... [+]
Suizidioaren talka malgutzea da plan estrategiko honen helburua, prebentzio, esku-hartze goiztiar eta kaltetutako persona eta familiei laguntza eskainiz.
Maiatzaren 28an Emakumeen Osasunaren Aldeko Nazioarteko Ekintza Eguna da. Ezkerraldea eta Meatzaldeako emakumeen 18 eragilek deituta, Barakaldoko osasun zentroaren aurrean kontzentrazioa egin dute. Osakidetzak ginekologiako aldian behingo errebisiorik ez duela bermatzen salatu... [+]
Donostiako Udalak ez du kondoiak saltzeko makinarik nahi hiriko kaleetan. Noticias de Gipuzkoa-k argitaratu duenez, iragan urteko azken hilabeteetan Udaltzaingoa farmaziaz farmazia ibili da makina horiek kentzeko aginduarekin. Bete ezean, 500 eta 5.000 euro arteko isuna... [+]
Bilbo, 1951. Medikuntzan lizentziatua, osasun-zerbitzuen ikuskatzaile darama 35 urte inguru. Gutxi gorabehera denbora bera egin du osasun-eskubidearen aldeko Osalde elkartean; haren sortzaileetakoa da, izan ere. Lan-osasunaz eta ingurumenaz arduratzen da Mario Fernandez, eta... [+]
Politikarien arteko ohiko ika-mika eta tratu txarren arteko notizien artean, EITBren App-ean irakurri nuen nafarren %60k ez duela antisorgailurik erabiltzen lehen sexu-harremanean. Eta Euskal Autonomia Erkidegoko datuak antzekoak direla. Aja. Askotxo iruditu zitzaidan. Aitortzen... [+]
Hala ziurtatu zuen Biodonostiako ikerlari eta biokimiko Jesus Maria Bañalesek larunbatean Donostian eskainitako hitzaldian, Gipuzkoako Minbiziaren Kontrako Elkarteak antolatuta. Elikadura egokia eramatea, jardun fisiko jarraitua izatea, kutsadura ahal bezainbeste... [+]
Egizu Bizitza Osasuntsua esperientzia pilotuak bi urte egin ditu Osakidetzako lau zentrotan. Prebentzioa funtsezkoa da osasunean, bizimodu ohiturak aldatuz heriotzen %50 saihestu ditzakegu, baina nola lortu herritarrok ohitura osasungarriak hartzea? Ekimenaz arduratzen den... [+]