Kristalezko horma
Erregimen industrialak gizon arruntak su gaizto-bola batean eraman, eta nor bere kristal-bolan atxiki nahi izan zituen emakumeak. Kristalezko bolak hautsi direnean, emakume askok, ordu onean, lehengo rolak ukatu dituzte; ordu txarrean, eurak ere su gaizto-bolara bildu dira. Gizon eta emakume askok, inora igotzea galarazten dieten kristalezko tetxoei begira, haiek apurtu nahian segitzen dute. Mugimendu berean, maskulinoa, baliosoa, eta femeninoa, baliorik ez duena, bereizten zituen kristalezko horma, berdefinituta, indartu dute; horma horrek orain maskulinoa, txarra, eta femeninoa, ona, bereiziko lituzke.
Ez naute esaten dudanagatik aditzen; ez naute egiten dudanagatik juzkatzen; nire gizon-izateari begira daude.
Zuzen eta pulitua bezain nekosoa, antzua eta ezin-halakoa da komunikazioa, kristalezko horma dela medio.
Zaila da, kondizio horietan, emakumeek eta gizonek elkarrekin ezer, politika behintzat elkarrekin egitea.
Badute gizon eta emakume arruntek, kristalezko hormaz bestaldekoarengandik baino, beste zerengandik defendatu.
Gizon askok onartzen dute kristal arteko bizitza. Batzuk, hor konpon mundua, lan-makinetan edo denborapasako makinetan, beren boletan ixten dira. Beste batzuek emakume puntakoekin bat egin dute; txintxo, adeitsu, beti-bai bihurtu dira emakume horiekiko.
Gizon batzuek kristalak hautsi eta emakumeak ere hausten dituzte. Suzko bolan gaiztotutako gizonak. Ez dira gutxiestekoak gaiztakeriaren indarrak.
Eurenetik ez eman, edo euren txarrenetik eman. Biak batera datoz: gizon horiek guztiek, euren onenetik gutxi... bizitza gutxi ematen dute.
"Azkenaldi honetan, emakumeekiko beldurti edo indiferente izatera heldu dira gizon asko. Gizonezkoekin bat egin nahi eta bat egin ezin handia sumatzen dut, berriz, emakume askorengan. Ordena berrian, iritziek leku handia daukate; leku txikia, berriz, maitasunak"
Emakume eta gizon arruntak desposeitu, pasiogabetu, makaldu egiten ditu kristalezko hormak.
Joan deneko aldian, gizon arruntak dabiltza bereziki makalduak. Denbora asko daramate zertarako ez dakiteneko borrokan. Alabaina eurak izan ziren, industriaren aldiko biktima lehenak: etxe-aldetik erauziak, bizitzari uko eginaraziak eta uko egin ziotenak... asko, dagoeneko, adar ihartuxeak, bizitzaren arbolean.
Beren trebeziengatik eta beren adoreagatik miretsitako gizon arruntek, beren trebeziek eta beren adoreak lekurik ez dutela... masiboki desertatu dute.
Mendez mende esplotatuak, zigortuak, dominatuak... beren burua dominatzailetzat, erasotzailetzat ikusi behar orain. Orobat, aberats edo txiro, gizon direlako.
Hargatik gizon arruntak ez dira inozente, ez dira biktima huts; sarritan emakumeak mespretxatu eta bortxatu dituzte. Noski emakumeak ere ez dira biktima huts; inozentzia, eta errua, alde guztietara daude.
Azkenaldi honetan, emakumeekiko beldurti edo indiferente izatera heldu dira gizon asko. Gizonezkoekin bat egin nahi eta bat egin ezin handia sumatzen dut, berriz, emakume askorengan. Ordena berrian, iritziek leku handia daukate; leku txikia, berriz, maitasunak.
Emakume arruntak, sarri, zuloak tapatzen ibili dira; mendez mende, gizonak zaindu dituzte... Gizon-min asko beretu dute... min gehiegi beretu dute. Aspaldi ezkero, berriz, gizonezkoei esaten zaie emakumeen mina asumitu egin beharko luketela.
Besteren mina beretze hutsez, ez batzuk ez besteak indartuko dira. Aurrena norbera, nor bere terrenoan indartu behar da... ez, horregatik, politika-zirkulu berezietan; elkarrekin baino ez baikara garen istilutik irtengo.
Gizon argiak, gaiztakeria eta desertzioa saihestuz, bere espazioa defendatu behar du. Bere espaziotik, beretarrak defendatu. Beretarrak... Ez dut imajinatzen, gizon argiak edo gizon arruntak bizitzan zein helburu izan lezaketen emakumeengandik, familiatik, komunitatetik aparte.
Gizon argiak eskuzabala izan behar du. Bere maiteak zaindu behar ditu; haurrak eta zaharrak, batez ere, zaindu. Emakume argiek luzatzen dioten eskua onartu behar du.
Emakume eta gizon arrunt eta argiak ez leudeke kristalezko tetxoei begira... ez luketelako inora igo nahi.
Kristalezko horma deseraiki... esplotaziotik eta dogmetatik babestuko lituzketen hormak, berriz, ez kristalezkoak eraiki behar lituzkete.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Badira, garun distiratsua izanik, "zehaztasun gutxiko" definizioekin, gauza bera, beste era batera esanda, aldatzen eta itxuraldatzen adituak direnak. Berea zen, eta hainbat hamarkadatan errepikatu den proiektu in eternum bat izan da. Hasiera batean hori zen hegemoniko... [+]
Abenduaren 26an, aireko eraso batean, Israelgo armadak bost kazetari palestinar hil zituen. Haiekin 130 kazetari palestinar hil zituzten. Albiste horrek gauza pare bat gogorarazi dizkit, lehenengoa, benetako kazetariek jasaten duten jazarpena munduko edozein lekutan, adibidez,... [+]
Azken hilabete hauetan hainbat institututan lan egitea egokitu zait eta, uneren batean edo bestean, ikasleekin lan merkatuak eskaintzen dituen aukerez hitz egin behar izan dut. Ikasleen tipologia askotarikoa da eta hiri berean asko aldatzen da auzo batetik aldamenekora,... [+]
Historikotzat nekez har daitekeen argazkiaren erdian agertzen den neskatoa idazten ari da, zer eta izenorde zerrenda bat: ni, zu, hura, gu, zuek, haiek. Beherantz begira egonik, neskatoaren begirada nolakoa den antzeman ezinik gelditu naiz ni.
Argazkilariaren lanari soraio,... [+]
Pertsona nagusiekin edo aniztasun fisiko eta neuronalak dituzten pertsonekin lanean zaudenean, dugun gizartean gaitasunaren ideiak espezie bezala asko mugatzen gaituela ohartzen zara. Hau da, dugun sistemak gauzak modu espezifiko batean egiteagatik jartzen zaitu balioan, eta... [+]
Idatzi nahi nuen gabonetako argien alde, eta urteroko ohitura bilakatu aldarrikatzea, kaleak argitzen dituzten aro honetan, espazio publiko apain, alai eta gozagarri bat, klase ikuspegitik. Baina, noski, espazio publiko epelak ere bai, zenbait gazte liburutegietan liburuak... [+]
Barkatu hariztiak, artadiak, zumardiak, lertxundiak, lizardiak, haltzadiak, gaztainadiak, urkidiak, gorostidiak, sagastiak, pinudiak eta zuhaitzen elkarte guztiak, baina, gaur, pagadiak du hitzordua negu-mugako ospakizunak direla eta.
Errazagoa egiten zait negu-mugako... [+]
Badator Euskaraldia, berriz ere. Urte berriko udaberrian izango da oraingoan, antza. Dagoeneko aurkeztu dute eta, egia esanda, harritu egin nau; ez Euskaraldiak berak, ezpada beraren leloak: Elkar mugituz egingo dugu.
Irakurri edo entzun dudan lehenengoan, burura etorri zait... [+]
Ildo beretik dator Eusko Jaurlaritza berriaren politika. Hitzak bai, baina ekintzak ez dira argi ikusten Pradalesen gobernuak aurkeztutako aurrekontuan.
Sistema kolonial kapitalista heteropatriarkala auzitan jartzen eta borrokatzen denean, gupidarik gabe erasotzen du bueltan. Eskura dituen tresna guztiak erabiliz, instituzioak, medioak, justizia, hizkuntza, kultura, indarkeria... boterea berrindartzeko, sendotzeko eta... [+]
Ez dakit zuek ere pertzepzio bera ote duzuen –aitor dut: modu azientifikoan hasi naiz idazten hemen–. Pereza hitzaren hedatze naturalaz ari naiz. Gero eta gehiago aditzen baitut Hego Euskal Herriko bazterretan: euskaraz, espainolez eta, jakina, euskañolez... [+]
Askok, Gabonetan, ilusioa baino alferkeria handiagoa sentitzen dugu familia-otordu eta -topaketetan pentsatzean. Baina aurreratzen dizuegu ez dela otordua bera kolektiboki deseroso sentiarazten gaituena, familia tradizionala definitzen duen normatibitatea baizik. Are gehiago,... [+]
Betidanik begitandu zait esanguratsuagoa han-hemenka topa daitezkeen guruztokiei gazteleraz esaten zaien modua: humilladero. Ez al da guruztoki edo santutxo izen nahiko light, zuri edo haragoko konnotaziorik gabekoa? Azken batez, bertatik pasatzen zen oro umiliatu behar zen... [+]
Siriako Arabiar Errepublikaren amaierak harridura handia sortu du, gertatu den moduagatik: azkar eta ia erresistentziarik gabe. Halere, ez da hain arraroa herrialdea suntsituta, pobretuta eta zatitua zegoela kontutan hartzen badugu. Aspalditik siriar gehienen ardura ez zen nor... [+]