Poniżej możecie zoboczyć materiał z ostatniej edycji Korriki:

Organizatorzy umieszczajom we wnyntrzu totymu sekretno wiadomość, ktoro bydzie odczytano podczas imprezy końcowej, gdy som totem przejdzie przez rynce tysięcy uczestników. Możliwość trzimanio drewnianego totymu z symbolem Basków jest uważano za zaszczyt, skuli tego osoby priwatne, firmy i instytucje „kupujom” 1-kilometrowe odcinki trasy, coby wspierać swój jynzyk.

AEK, instytucja odpowiedzialno za nauczaniy jynzyka baskijskiego i eliminowanie analfabetyzmu miyndzy dorosłymi godajoncym po baskijsku, organizuje ta wielkozbiórka pieniyndzy, a zebrane fundusze przeznaczo na swojo działalność.

Baskijski prawie umiyro i mimo, że godo nim prawie milion ludzi, UNESCO dalyj uważo, że zagrożyniy jest realne, zwłaszcza na niektórych terytoriach. W pewnych rejonach jynzyk tyn uznany jest za oficjalny, jednak na wiynkszości terytorium kraju takiygo statusu mu nie prziznano. Korrika jednoczy kraj w świontecznej atmosferze. Miyszkańcy działajoncy aktywnie na rzecz jynzyka baskijskiego dziynki inicjatywie pojawiającej się w ich miastach, wsiach i dzielnicach wychodzom na ulice i organizujom imprezy promujonce ich jynzyk.

Korrika tak samo jak AEK powstała wśród ludzi. Korrika jest organizowano co dwa lata, a w tym roku przipado jej 20 edycja. Ze wzglyndu na jej wielki sukces, niektore społeczyństwa godające językami mniejszościowymi zaczyły organizować taki bieg u siebie. W Katalonii, Irlandii, Bretonii, Walii, Galicji i Dolinie Aranu miyszkańcy biegnom dla swojego jynzyka.

Czymu baskijski potrzebuje Korriki?

Baskijski cofnoł sie niedowno tymu, szczególnie w ciongu ostatnich 300 lat. Baskowie, którzi godali tylko w swoim jynzyku korani byli grzywnami i stowali się ofiarami prześladowań. Wśród tych działań to nacisk na ich psychika odegroł mocno rola w podjynciu decyzji o zmianie ich jynzyka. Zgodnie z opiniom wiynkszości lingwistów, polityka jynzykowa Hiszpanii i Francji przeciwko jynzykowi baskijskiymu, krytycznie wpłynoła na taki stan rzeczy.

Pierściyń to prawdopodobnie najwiynkszy symbol represji wobec jynzyka baskijskiego. Godanie po baskijsku w szkołach było zakazane, jak nauczyciel usłyszoł ucznia godającego w tym jynzyku, dowoł mu pierściyń. Ukarano osoba zmuszono była do przekazywanio pierściynia kożdymu innymu uczniowi, ktory mioł odwaga używać baskijskiego. Dzieci stowały się kapusiami a osoba, ktoro pod koniec tygodnia miała pierściyń, była korano, czynsto fizycznie. Wiela Basków, ze wzglydu na represje zwionzane z pierściyniym, nienawidzioło swojego jynzyka i decydowało się nie przekazywać go swoiym bajtlom. Zebrane świadectwa z Kraju Basków pokazujom, że ta kara była popularnom praktykom przinajmniyj przez ostatnie 200 lot. Kupa Basków, ktorzi doznali tych upokorzyń, dalyj żyje.

W czasie dyktatury, trwajoncej ponad 40 lot, baskijski był prawnie zakozany. Milicjanty obleconi po cywilnymu kontrolowali ulice, gotowi ukorać kożdego, kto godoł w tym jynzyku. Chepło im się niemal cołkowicie usunon

tzn jyznzyk z życia publicznego, klerowali to tym, że zawodzoł on na drodze do nowoczesności. W latach 50 utworzono piyrwsze podziymne struktury i na poczontku lat 60 zaczynto nauczanie baskijskiygo w priwatnych kwaterach. Narodzioł się kompletnie nowy ruch poparcia dla tego jynzyka. W latach, 70 jak sytuacja polityczno była fest napiynto, dziynki działalności AEK, tysionce Basków nauczyło się pisać i czytać w swoiym jynzyku. W roku 1980, po upadku dyktatury, baskijskie wizjonery wpadli na pomysł organizacji Korriki coby zbierać fundusze.

35 lot po tym wydarzyniu jynzyk baskijski dalyj nie jest oficjalny w wiynkszości miejsc, gdzie nim sie godoł. W niektórych miejscach szkoły publiczne nie majom go w ofercie, skuli tego tysionce dzieci musi ekstra pokonywać tysionce kilometrów do innych miast, gdzie takie szkoły się znajdujom. W miejscach gdzie jynzyk baskijski mo status oficjalny poszło dużo do przodku, ale rząd Hiszpański dalyj jest przeciwny funkcjonowaniu urzyndów w tym jynzyku. Co wiyncej, w pamiynci Basków dalyj stoi obroz z 2003 roku, jak to hiszpańsko policja wlazła do siedziby jedynej gazety wydawanej po baskijsku i zawarła jom. Dziennik „Egunkaria’’ był w pełni finansowany przez fundusze pochodzonce ze zbiórek publicznych. Zarzond gazety zawarto do heresztu, a dalyj torturowany przez hiszpańsko policja.

Po stronie francuskiej jedynie jynzyk francuski mo status oficjalny, a nauczaniy jynzyka baskijskiygo w szkołach wiela razy kończyło się w sondzie. Ponadto wioska, ktoro w styczniu ogłosioła jynzyk baskijski oficjalnym, też została pociongnięto do odpowiedzialności i pozwano do sondu.

Itzultzailea: Rajmund Liebe