Korrika, emeki-emeki
Azken egun hauetan, milaka ikusten dira Korrikaren aldeko antolatzen diren ekitaldiak, iragarkiak, albisteak eta bakoitzaren herrira heltzeko irrikak. Aurten ikus izan dezakegu bereziki, Korrikaren ibilbideak nola islatzen duen euskarak hamarkada gutxi horietan egindako bidea.
Garestik Gasteiza; herri “erdaldun” batetik, euskal arnas gune guztietatik pasa ondoren, beste hiri “erdaldun” bateraino heldu arte. Beharbada, korrikak euskal gizarteak bete behar duen bidea baino ez digu erakusten. Euskaraz hainbeste entzuten ez den leku guztien indarra hartu, eta euskararen uretan murgildu ondoren, blai datorren indar horretaz hiriak edatea.
Egun, ia Euskal Herri osoan (salbuespen ezagunak salbuespen), ume baten ahotsa euskaraz entzun daiteke, eta normaltzat hartu egin dugu zonalde hori euskalduna izan ez arren. Gure herriak esperimentatu duen aldaketa itzela izan da. Bestalde, tristezia handiarekin aitortu beharra daukat, kalean egunero entzuten dudan hizkuntza ez dela guztioi batzen gaituena.
Gai honi buruz denetarik esan da, “zenbat buru, hainbat aburu”. Badirudi Etxeparek lau haizeetara hedatu nahi zuena oraindik erdibidean dabilela, eta hainbeste esfortzuarekin eraiki ditugun azpiegitura guztiek ez dute bere helburu oinarrizkoa bete: hitz egitea.
Barakaldon bertan, hamazortzi mila euskaldun daudela; hau da, Andoaingo biztanleri osoa baino gehiago. Orduan, Bizkaiko erdaldun bastioi nagusian egoera hori ikus baldin badezakegu, gauza bat baino ez du esan nahi: itxaropena bizirik dago
Bestalde, gaur irakurri dut Barakaldon bertan, hamazortzi mila euskaldun daudela; hau da, Andoaingo biztanleri osoa baino gehiago. Orduan, Bizkaiko erdaldun bastioi nagusian egoera hori ikus baldin badezakegu, gauza bat baino ez du esan nahi: itxaropena bizirik dago. Honekin zorigaitzez ezin dugu esan helburua lortu dugunik, baina egin behar dugun esfortzua gogortzat hartu behar dugu burua bidean ez galtzeko. Jakin dezagun bidea hasi berria dela, eta oso motela izan daitekeela. Lehendabiziko urratsa, herrialde osoak hizkuntza uler dezala, ostean, bigarrenean, mintza dadin.
Gauza guztiak poliki lortzen dira, eta Korrikaren adibidean ikus daiteke. Korrikak, nahiz eta izen hori izan, pixkanaka doa; emeki-emeki, herriz herri, kilometroz kilometro, lagunez lagun, euskara bazter guztietara zabaldu arte.
Aritz Díez Mañanes (Portugalete, Bizkaia).
Gizarte hezitzailea.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
AEBetako agintaldi berriak ekonomiaren esparruan ekarriko duena zehaztea ez da lan erraza. Estrategia ekonomiko berriaren ardatza liberalismoaren eta kanpo sektorerako protekzionismoaren arteko uztarketa bitxia izango da. AEBetan aldian-aldian halakorik gertatu den arren,... [+]
Azken 15 urteetan dugun Internetak hartu duen bilakaera ikusita, duen eredu teknologiko eta negozio ereduari lotuta, gizatasunaren alde txarrenak areagotzeko tresna dela pentsatu dezakegu. Ideia horrekin konforme ez dauden eragileak sortu dira mundu osoan zehar. Honako... [+]
Gutxi ateratzen naiz azken urteetan. Askotan esan dut, badakit, baina badaezpada ere. Bertso saio batera joan naiz gaur. “Bejondeizula”. Bai, horregatik abisatu dut gutxi ateratzen naizela, pentsatzen dut zuek kultur ekitaldi askotara joaten zaretela, eta... [+]
2006. urtean, Baltasar Garzonek, orduko epaile izarrak, errebelazio moduko bat izan zuen, eta jardunbide bat idatzi zuen, terrorismoagatik inkomunikatutako atxilotuen eskubideak bermatzeko. Epaile berak ehunka atxilotu inkomunikatu pasatzen ikusi zituen bere aretotik, horietako... [+]
Bihotzean ditudan oroitzapenik politenetakoak dira. Euskal Filologia egiten ari nintzen garai hartan, eta Arbizuko elkarte batera joan ginen Ruper Ordorikaren kontzertu batera. Han zeuden Rikardo Arregi Diaz de Heredia eta Juanjo Olasagarre. Ez nintzen Arregiri esatera ausartu... [+]
Duela gutxi, larrialdi klimatikoa zertan zetzan galderaren aurrean, zientzialari batek erantzun bikain hau eman zuen: “Begira, larrialdi klimatikoa hauxe da, zure mugikorrean muturreko fenomeno meteorologikoei loturiko gero eta bideo gehiago ikusten dituzu, eta konturatzen... [+]
Esaten da Simone de Beauvoir-ek idatzi zuela zapaltzailea ez litzatekeela hain indartsua izango zapalduaren lerroetan konplizerik ez balu. Niri oso normala iruditzen zait... zer nahi duzue, ba? Zapalduta zaudenean, ulergarria ere bada zure kondizio hori hobetu nahi izatea, eta... [+]
Azaroaren 25ean, Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Egunean, Steilas sindikatuko Idazkaritza Feministak kartel bat argitaratu du: Gure gorputza gudu zelai bat da du leloa, eta Hego Euskal Herriko ikastetxe guztiek jaso dute. Gatazka armatuetan emakumeek eta adingabeek... [+]
Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]
Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]
Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]
Tanta hotzak Valentzian eragindako hondamendiak irudi lazgarriak utzi dizkigu; batetik, izan dituen berehalako ondorioengatik, eta, bestetik, nolako etorkizuna datorkigun aurreratu digulako: halako fenomeno klimatiko muturrekoak gero eta ugariagoak eta larriagoak izango direla,... [+]
Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.
Gobernuak aurkeztu... [+]
Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]