Koronabirusaren testak: nori sinetsiko diozu, Osakidetzari ala Munduko Osasun Erakundeari?
Nekane Murga EAEko Osasun sailburuak larunbat honetan iragarri du Osakidetzako 35.000 langileei test azkarrak egingo dizkietela, baina oraindik froga horien inguruko galdera asko airean daude.
Igande honetako Garan Beñat Zaldua kazetariak esplikatu duenez, EAEn horretarako prest dauden laborategiak lanean jarriko balira, Osakidetzako langileek PCR testak hiru egun pasatxoan eduki ahalko lituzkete. Zergatik ez da aukera hori baliatzen?
Joan den ostegunean Radio Vitoria-ri egindako adierazpenetan Arantxa Mendizabalek, Arabako Erakunde Sanitario Integratuaren laborategi eta analisi klinikoko buruak, adierazi zuen laborategiak ez direla ari topera lanean, orain egiten ari direna baino test gehiago egin ditzaketela. Alegia, osasungintzak profesionalei ere frogarik egin ez zaizkien asteak bizi izan ditugun arren, laborategiak ez dira aritu euren gaitasun osoa erabiltzen. Zerbait ez dator bat egoerarekin, Zalduak Gara-n nabarmendu duen moduan.
Gainera, auzitan dago zein den egin beharreko test mota. Orain arte egindako gehienak PCR motakoak dira, oraingoz fidagarrienak, oso hasierako fasean dagoen kutsatze bat ere detektatzen dutelako. Hori bai, ez dute iragandako kutsatzerik detektatzen. PCR test batek adierazten du birusa pertsona baten organismoan dagoen, ez aurretik egon den. Antigorputzen testek, aldiz, fidagarritasun txikiagoa dute eta askotan PCR bat behar izaten dute diagnostikoa baieztatzeko. Alegia, gorputzak sortu dituen antigorputzak detektatzen ditu eta hortik ondorioztatzen du norbaitek gaitza jada pasa ote duen.
Immunitate-testak PCRak baino nahiago?
Bada, bi test horiei buruz ari zela, Mendizabalek adierazi zuen PCRak ez direla "denarentzat erantzuna", eta adibidez populazio mailako analisiak egiteko ez direla abiapuntu onena, “momentu honetan kutsatuta dauden pertsonak bakarrik erakutsiko dizkigulako”. Mendizabalen hitzetatik ondorioztatzen da Osakidetzaren lehentasuna immunitate kolektiboa zenbatekoa den determinatuko lukeen test mota egitea dela, horregatik antigorputzak detektatzen dituzten frogei lehentasuna ematea.
Baina kasuak detektatu eta pandemia kontrolpean edukitzeko, PCRak izan dira tresnarik fidagarriena orain arte. Hori erakusten du Hego Koreako kasuak ere: ostiral honetan Seulek txosten luze bat argitaratu du, herrialdean Covid-19a nola kontrolatu duten esplikatuz. PCR siglak behin baino gehiagotan agertzen dira, antigorputzen inguruko testak ez dira aipatzen ordea.
Zergatik, orduan, bide horren ordez antigorputzak detektatzen dituzten frogen alde egin? Test horiek atzerrira eskatu behar izan dira eta puntu horri buruzko informazio askorik ez du zabaldu Jaurlaritzak. Gainera, Mendizabalek Radio Vitoria-ko elkarrizketan adierazi zuen froga horietako askok ez dutela balio, benetako positiboak detektatzeko duten gaitasuna %40tik beherakoa delako. Baina gero azaldu zuen “Donostiako lankideek” probatu dituztela Osakidetzak eskatutakoak eta “perfektuak” direla.
MOEk immunitate-testez dioena
Munduko Osasun Erakundean ez daude hain ziur baieztapen horrekin. BBCk jasotako adierazpenetan, Maria van Kerkhovek, agertu berri diren gaixotasunen unitateko arduradunak, esan du herrialde asko ari direla iradokitzen, Osakidetza hartzen ari den ildoan, "diagnostikorako froga serologiko azkarrak erabiltzea, populazioaren ustezko immunitate maila lortzeko”. Baina MOEko kidearen ustez, “momentu honetan ez daukagu ebidentziarik baieztatzeko froga serologiko bat erabiltzeak erakutsi dezakeenik norbanako batek immunitatea daukala edo berriz kutsatzeko arriskutik babestuta dagoela”.
Van Kerkhoveren arabera, “antigorputzen frogek neurtu ahalko dute seroprebalentzia maila, baina horrek ez du esan nahi antigorputzak dauzkan norbait immunizatuta dagoenik”. Ildo horretan, Gara-n gogora ekarri dute Hego Koreak joan den astean 91 kasuren berri eman zuela, zeinetan alta jaso zuten pazienteek, ustez immunizatuak, berriz ere positibo eman duten. Berriz kutsatu ote diren aztertzen ari dira baina, edonola ere, gogora ekartzen dute oraindik oso gutxi dakigula mundua dantzan jarri duen koronabirus honi buruz.
Guardia Zibilaren esanetan, Victor de Aldama enpresariak ordaindutako diru kopurua litzateke hamar milioi euroko hori, eta Espainiako Garraio Ministerioak pandemia garaian egindako salerosketei lotuta legoke. Ostegun honetan utzi dute aske García, epailearen aurrean... [+]
"Pandemiaren ondoren, jakinarazi ziguten eskolatik kanpoko jarduerak askoz gehiago sustatuko zirela, eskura dauden ingurunean eta baliabideak erabiliz, baina gure seme-alaben hezkuntzan hain garrantzitsua den konpromiso hori ez da betetzen ari". Guraso batek... [+]
Estatuko Aldizkari Ofizialean argitaratzen den egunean amaituko da musukoaren beharra, eta COVID-19 pandemiak eragindako murrizketak amaituko dira. Hainbat salbuespen izango ditu: zainketa intentsiboetako unitateetan, onkologikoen eremuetan, ebakuntza geletan edo larrialdietan,... [+]
Enpresek diru publikoa jaso zuten ikerketarako, eta iparraldeko herrialdeek aldez aurretik erosi zizkieten txertoak. Bitartean, txertoen prezioak igo egin zituzten multinazionalek. Gaur egun, herrialde txiroenetan, %23k baino ez du dosi osoa, SOMOren ikerketaren arabera.
Espainiako Ministroen Kontseiluak onartu du maskara hautazkoa izatea garraio publikoan. Baina gomendagarria da gaixotasunen sintomak dituztenentzat eta pertsona zaurgarrientzat. Derrigorrezkoa izaten jarraituko du osasun zentroetan.
Bilboko Lan Arloko Epaitegiak arrazoia eman dio ELA sindikatuari eta ezintasun iraunkor absolutua onartu dio COVID19 iraunkorra duen osasun zentro bateko zeladore bati.
Espainiako Gobernuko Osasun ministro Carolina Dariasek jakinarazi duenez, Ministroen Kontseiluak otsailaren 7an sinatuko du garraio publikoan musukoa derrigorrezkoa ez izatearen dekretua.
Txinan derrigorrezko isolamendu neurriak kendu dituzte nazioarteko bidaiarientzat, eta eguneroko kutsatzeen datuak emateari utzi. Politika aldaketa baten ondorioz dira neurriok, baina egoeraren kontrolik ezak nazioartean izan dezakeen eraginaz ohartarazi dute zenbait adituk.
Iraungi diren gehienak Pfizer markakoak dira, Europar Batasuneko hornitzailerik handiena.
Milaka herritar kalera atera dira hiriburu nagusietan, Txinako Gobernuaren zero COVID estrategiak eragiten dituen kalte ekonomikoak eta psikologikoak salatzera. Aspaldi ikusi gabeko mobilizazioetan orri zuria erakusten dute manifestariek, zentsura irudikatzeko. Pandemia hasi... [+]
Sumindura pikor batekin hartu dute batzuek zero-covid estrategiaren inguruan Renmin Ribao egunkari txit ofizialak aste honetan bertan argitaratu duen artikulu-segida. Ondorioztatu baitute –zuzen, behingoz– Beijingeko agintariek, Partiduaren XX. Kongresua amaitu... [+]
Heriotza, drama, lana, luizia, mina, angustia. Mugak, neurriak, grinak, maitasuna eta sendia. Inauteria. Zaldibar eta pandemia; bizitza zabortegian. Estreinatzear da Axut eta Artedrama antzerki konpainiek elkarlanean sortu duten azken lana: Hondamendia. Urriaren 14an egingo dute... [+]
"Azken txanpan" sarturik, arrisku taldeak txertatu, aldagai berriak kontrolatu eta osasun sistemak hobetu behar direla dio MOE erakundeak.
Irailaren 1ean ekin diote 2022-2023 ikasturteari Zuberoan, Nafarroa Beherean eta Lapurdin, COVID-19aren aurkako neurririk gabe. Berrikuntza gehiago ere izan dituzte: Seaskako ikastola eta kolegioetan ehun ikasle gehiago dituzte, eta Irisarrin, Larrainen eta Barkoxen murgiltze... [+]
Ikerketan ia 40.000 hilekodun pertsonek parte hartu dute eta haietatik ziklo erregularra dutenen %42k txertoaren ondoren odoluste handiagoa izan dutela ondorioztatu dute ikerketan.