Koronabirusa dela eta, urriaren 4era atzeratu dute Kaledonia Berriaren independentziari buruzko erreferenduma
Printzipioz irailaren 6an egitekoa zen erreferenduma urriaren 4era atzeratzea adostu du Frantziako Gobernuak. Autonomia hein batekin bada ere, Frantziaren menpe izaten segitzen du independentistek Kanaky ere deituriko Kaledonia Berriak.
Urriaren 4ean izanen dute aukera kaledoniarrek adierazteko bai ala ez Frantziako Estatuaren menpe izaten segitu nahi duten. Hasiera batean irailaren 6an egitekoa zuten erreferenduma baina azkenean, koronabirusa dela eta atzeratu dute hitzordu politikoa. Thierry Santa Kaledonia Berriako Gobernuburu eskuindiar eta loaialistari eta Rock Wamytan bertako Kongresuko buru independentistari bidali die proposamena Edouard Philippe Frantziako lehen ministroak.
2018an jada burutu zuten galdera bera zekarren erreferenduma eta independentziaren kontrako botoak irabazi zuen, botoen %56,4arekin. %80,6ko parte-hartzea izan duen galdeketan, “Kaledonia Berriak burujabetasun osoa edukitzera heldu eta independentea izatea nahi duzu?” galderari erantzun zioten herritarrek. Erreferendumeko emaitzak baloratuz buruzagi independentistek adierazi zuten garaipenetik “oso gertu” daudela eta datorren urteetan adosturik dauden galdeketetarako “indarra” ematen diela.
1998ko maiatzaren 5eko Noumeako akordioan adostu zuten erreferendumaren bidea. Frantziako gobernuaren ordezkariak, independentistak eta independentziaren aurkakoak egon ziren akordioaren izenpetzaile. Akordio honek dakar independentziari buruzko hiru erreferendumen antolaketa –soilik lehen bietan ezezkoa irabazle bada, hirugarren antolatuko da–.
Orain dela hilabetetxo batzuk eztabaida bizia piztu zen sare sozialetan. Bi bando buruz buru: Euskal Herria kolonia bat ote da? Nire uste apalean, ika-mika haren muina kolonialismo eta inperialismo hitzen definizioan zegoen, oso modu ezberdinean erabiltzen ari baitziren hitzok... [+]
Duela aste batzuk Sony etxeak Rise of the Rōnin bideojokoa kaleratu du, eta adituek jokoaren kokapen historikoa nabarmendu dute orduz geroztik. Jokoa XIX. mende erdialdeko Japonian kokatuta dago, Yokohama, Edo eta Kyoto inguruetan.
Edo aroaren azken urteak izan ziren... [+]
Europar Batasunean berriki onartu den Migrazio Itunak, asko zaildu dizkie gauzak euren herrialdetik ihesi doazen eta asiloa eskatzen duten pertsonei. Eskuin muturraren tesiak ogi tartean irentsita, migratzaileentzako kontrol neurri zorrotzagoak onartu dituzte Estrasburgon,... [+]
Frantziako Estatuaren menpe segitzen duen Indiako Ozeanoko Mayotte irlan biderkatuz doaz kolera kasuak. Uraren kudeaketa kaskarra izan ohi da eritasun horren zabalpenaren arrazoietan eta, hain justu, uraren krisi gogorrari aurre egin nahian dabiltza bertako herritarrak. Bigarren... [+]
Malin, Burkina Fason eta Nigerren Frantzia haizatua da. Mendebaldeko potentziek haien eragina galtzen ari dira Afrikako kolonia zaharretan. Afrika frankofonoko populazioa bereziki gaztea da, eta ez du frantses kolonialismoa zuzenki ezagutu. 35 urtez peko gazteek populazioaren... [+]
Ghana, 1823. Ashanti Inperioaren eta britainiarren arteko lehen gerra hasi zen. Guztira lau gerra izan ziren bien artean, eta gatazka 1901 arte luzatu zen. Lehenago, europarrek herrialdeko Urrezko Kosta kontrolatzen zuten. Baina 1807ko esklabotzaren abolizioaren ondorioz,... [+]
Herri axolagabea! Zein ezberdina izango litzatekeen zuen patua, askatasunaren prezioa ezagutuko bazenute! Baina ez da berandu. Emakumea eta gaztea naizen arren, heriotzari aurre egiteko ausardia dut orain, eta mila aldiz gehiagotan ere izango nuke, ez ahaztu!".
Hitz... [+]
Arrazakeria zientifikoa asmatu zenetik, hamaika dira Europan zehar zabaldu ziren uste eta ideia arrazistak XIX. eta XX. mendeetan. Donostia, esklabo portu ohia izanik, ez zen zertan salbuespena izan. 1926an izan zen lehen giza zoologikoa.
Frankismoa ez zela 1975ean amaitu diktadoreak ohean azken hatsa eman zuenean, hori badakigu. Erregimenaren haziek bizirik iraun zuten poliziaren tortura ziegetan, justizia auzitegien sumarioetan eta militarren zein politikarien deklarazio kolpistetan –Aznarrek azkenaldian... [+]
Epaileek zuten azken hitza eta hala eman dute: La Negresse auzoak hala izaten jarraituko du Paueko Administrazio Auzitegiaren ebazpenaren ondoren, Miarritzeko Herriko Etxearen iritziarekin bat eginda. Izena aldatzeko auzibidea Mémoires et Partages (Oroimenak eta... [+]
Marcus Rediker historialari estatubatuarrak kapitalismoaren aurkako erresistentzien hasiera arakatu du, marinelen eta pirateriaren historiara iritsi arte.
Julian de Zulueta esklabista arabarraren inguruko erakusketa ikusgai dago LABE espazioan.
Julián de Zulueta y Amondo esklabista arabarra eta bere negozioak ardatz hartuta Azukre Beltza erakusketa “murgiltzailea” sortu du Irati Antía Zuaznabar gasteiztarrak, eta asteazkenean inauguratuko du hiriburuko LABE espazioan. Zulueta XIX. mendeko... [+]
Iruñeko Katu tabernan oihuka kantatzen zen, Malincheren madarikazio kantu famatua: "Y en ese error, entregamos la grandeza del pasado, y en ese error nos quedamos trescientos años esclavos".
Hego Amerikan –bereziki Kolonbian– jaioa izatea... [+]