Koronabirus osteko ekonomiak donut forma du eta Amsterdamen probatu nahi dute
Egungo kontsumo ereduekin hautsi eta baliabideen eta materialen %50eko murrizketa egitea ari dira aztertzen Herbehereetako hiriburuan, Kate Raworth ekonomistaren modelo zirkularrari jarraiki.
BPGren goranzko edo beheranzko lerro zuzenak alde batera utzi eta donut edo erroskilla formako ekonomiara pasatzea proposatzen du Raworthek. Erdiko zuloan herritarren oinarrizko beharrak leudeke: ura, janaria, energia, etxebizitza, genero berdintasuna. Kanpoko hutsuneak, berriz, muga ekologikoa irudikatzen du, eta erdian "ongizatea" dago.
Amsterdameko alkateorde Marieke van Doornincke-ek joan den astean aurkeztu zuen hiria 2050ean erabat ekonomia zirkularrean bizi dadin diseinatu duten plana. Neurri zehatzak hartuko dituzte, denbora gehiago iraungo duten produktuak sustatu, "materialen pasaporteak" sortu edo ostatuei janaria ez botatzeko pizgarriak eman.
"Botatzen ditugun produktuak errausten dituen sistema batean bizi gara, nahiz eta oraindik material baliotsuak izan, soilik zabor gisa etiketatu ditugulako –azaldu du van Doorninckek Ballena Blanca-k jaso duenez–, munduan materialak mugaturik daudela kontuan edukita, barkaezina da hori".
Azken batean, egungo kontsumo ereduarekin hautsi nahi dute behingoz, koronabirus osteko ekonomia eta aberastasuna kalkulatzeko ekuazioan munduaren muga fisikoak ere sartzeko.
Eredu horrek eskatzen du hiriaren "argazki" bat egitea lehenik, herritarren beharrak atzemateko, baina era berean horrek izango lukeen inpaktu ekologikoa ere kontuan hartzeko. Amsterdamen, etxebizitzen alokairuarekin dagoen arazoari etxebizitza gehiago eginez ezin izango zaio erantzun, horren arabera, CO2 isuriak asko handituko lituzkeelako.
Raworth Oxfordeko unibertsitateko ekonomialaria da eta bere modeloak oihartzun handia izaten ari dira azkenaldian, ez ekarpen berriak egin dituelako, baizik eta azken urteetan hedatu diren ekonomia zirkularreko elementuak modu oso bisual eta paradigmatikoan paratu dituelako.
Hala ere, mugimendu altermundialistan baino, kapitalismoaren muinean baliatu dute gehiago bere teoria; Davoseko Foroan ere izan zen munduko aberatsenei donutaren ikuspegi kurioso hori ematen.
Europako Parlamenturako hauteskundeen biharamunean idazten ditut lerro hauek, garai ilunak, Internazional Erreakzionarioaren garaipena europar legebiltzarrerako hauteskundeetan. Lehenagotik ere bazetorren bolada, eta bizi dugun fase kontserbadorearen berrespena da, baina... [+]
Kale Nagusiko 54. zenbakian dagoen XVIII. mendeko eraikina eskuratu dute, egun Katakraken liburu-denda dagoen ondoan. “Eraikin honetan ez da egongo hostelik, ez luxuzko hotelik, ezta inguruko auzokideek ordaindu ezingo luketen etxebizitzarik ere, hemen hiri-lurra eraikiko... [+]
Ordiziako Orkli kooperatibak 50.000 euroko funtsa jarriko du "komunitatetik sortutako ekimenak" laguntzeko. Orklidea izena jarri diote programari eta Euskal Herri osoko proiektuak aurkeztu daitezke.
Ekonomia Sozial Eraldatzailearen Sareak, Olatukoopek, hamar urte bete ditu, eta larunbatean festa egin dute Donostian, sareko kide eta partaideen artean. Ekonomia eta kooperatibismoa beste ikuspegi batez landu litezkeela aldarrikatu (eta frogatu) dute: herrigintzatik, herritar... [+]
80 bat lagun batu dira Iruñeko Katakraken aretoan, ekonomia sozial eraldatzailearen erreferentzia bihurturiko Olatukoop sarearen hamar urteak ospatzeko. Ekonomia eta lurraldeak eraldatzeko proposamenak zehatz-mehatz aurkezteko ekimena izan da.
Mondragon taldeko banaketa kooperatiba baikor azaldu da 2023an izandako etekinekin; inflazioak eta kostuen gorakadak jotako testuinguru batean "sendotasunez" erantzun duela azaldu du. Espainiako Estatuan hedatzen jarraitzeko ahalmena eman dio horrek eta 74 supermerkatu... [+]
Olatukoopek beste hainbat eragilerekin batera garatu duen proiektu nagusienetako bat KoopFabrika da, ekintzailetza soziala bultzatzeko helburuz 2017an sorturiko programa, eta gaur egun oraindik martxan dagoena.
Hasiera batean, lehenengo ideia izan zen ekonomia... [+]
Gizartea eraldatzeko helburuz jaio zen Ekonomia Sozial Eraldatzailearen mugimendua Euskal Herrian duela hamar urte, Olatukoop sarean bilduta. Denbora honetan ez da gutxi egindakoa: hamaika kooperatiba eta ekimen jarri dituzte martxan, eta sarea zabaldu egin da. Baina erronkak... [+]
Hegoaldetik ekimena pertsona migratuei ekonomia sozial eraldatzailea hurbiltzeko jaio zen 2023ko ekainean, Enarak kooperatiba, OlatuKoop eta Lankiren eskutik. Geroztik ari da bidea egiten, formazio saioak eskaini nahi ditu eta Katalunian izandako esperientziak konpartitu... [+]
Euskal Monetak garapen handia ezagutu du azken urteotan Ipar Euskal Herrian. Europako tokiko moneta indartsuena bilakatu da. Sortu zenetik, Hego Euskal Herrira hedatzeko asmoa integratu zen proiektuan. Mugaz gaindiko tokiko moneta osagarri baten sortzea lantzen hasia da Euskal... [+]
Bizitegi molde kooperatiboak zabalduz doaz Ipar Euskal Herrian. Euskal Hirigune Elkargoko azken biltzar nagusian Nicole Etxamendi, Itsasuko hautetsiak "Bizi lagun" kooperatibak kontutan hartu behar zirela eta alternatiba ona direla azpimarratu zuen.
Haziekin hamaika metafora eta hitz joko egin dira. "Zerbaiten hazia izan", "proiektu baten hazia erein", "etorkizunerako haziak"... esamoldeak ezagun zaizkigu. Zerbait berezia dute haziek.
Martxoaren 6an numeriko edo digital iraunkorraren eguna ospatu dute Baionako Estitxu Robles kolegioan. Ordenagailu zaharrak berregokitzen ikasi dute eta Ilargikoop ikasle kooperatibaren berri jaso dute.