Azkenaldian gertatzen den bezala, kontsultarik egin gabe eta emakumeen kontseiluan berririk eman gabe, hainbeste urte daramatzagu martxoaren 8ko prestaketan eta lehiaketa honetako eta beste batzuetako epaimahaian parte hartzen, udalak lehiaketaren oinarriak aldatu ditu 2020. urterako, eta honako paragrafo hau gehitu du kartelen gaiari dagokionez:

2. Gaia (…)

Hala eta guztiz ere, eta funtsezko mezuan distortsiorik egon ez dadin, aurkeztutako obrek ezabatu egin beharko dute zentzu demokratikoari eta pertsona guztiekiko errespetuari ez dagozkien mezuak sartzea. Hori saihesteko, kanpoan utziko dira, bere iritziz, indarkeriazko adierazpen edo sinbologia duten obrak, edo herritarrentzat oro har iraingarria izan daitekeen beste edozein.

Ermuan urte asko daramatzagu martxoaren 8ko kartelen lehiaketak egiten. Artista askok parte hartu dute horietan, Emakumearen Topaguneko Berdintasun Teknikariak irizpide profesionalekin landutako oinarriei jarraituz. Lehiaketa horietako epaimahaian, orain arte, beti parte hartu izan dugu emakume feministok: kontseilukoak eta udal berdintasun sailekoak, eta baita artearen munduko aditu eta profesionalak ere. Hainbat lan ikusi ditugu kalitateari, formari eta edukiari dagokienez, betiere martxoaren 8aren esanahiari buruzkoak, data horrek sinbolizatzen duenaren adierazpen artistikorik askeenean.

Paragrafo erantsia irakurrita, jendeak pentsatuko du mezu lotsagabeak, iraingarriak, mehatxagarriak, bakearen edo demokraziaren aurkako delitua direla dioten kartelak iritsi direla, kexak, salaketak, hau da, neurri hori inposatzeko arrazoi larriak daudela.

Ba ez. Inoiz ez da kartelik baztertu, "zentzu demokratikoaren eta pertsona guztiekiko errespetuaren" aurka egiteagatik. Guk, eta edonork, beti Etxean ikusgai egon direlako, urtetan zehar lehiaketara aurkeztutako kartel guztiak ikusteko aukera izan dugu. Eta inoiz ez genuen ikusi lehiaketatik kentzea merezi zuen inor, udalak orain lehiaketaren oinarrietan adierazten dituen arrazoiengatik. Martxoaren 8ko dataren esanahiari buruzko kartel feministak ikusi genituen, hori delako lehiaketaren gaia. Non dago arazoa?

Gure buruari galdetzen diogu zergatik jo duen udalak beharrezkotzat gehigarri hori sartzea.

Erantzuna, alkateari iazko kartel irabazlea gustatu ez zitzaiolako da. Horrela, ematen duen bezala. Berak esan zuen. Chichok berehala bat egin zuen aurreiritzi matxistarik intimoenak proiektatuz, ez zegoen lekuan arazo bat sortu zuten pertsonekin, eta emakume feminista baten kartel artistikoaren zenbait elementu "bortitz eta arriskutsutzat" jo zituen.

Bestalde, emakume askok eta gizon askok salatu genuen zentzugabekeria hori, artistari eta kartela irabazle gisa aukeratu zuten epaimahaiko emakumeei gure erabateko babesa erakutsiz, merezi zuelako.

Baina Chicho horrelakoa da. Ez zaio axola bere alderdikidea eta gobernua barregarri utzi izana, Beatriz Gámiz berdintasun zinegotzia, epaimahaian egon baitzen eta kartela aukeratu baitzuen irabazle, bere aurkako iruzkinik txikiena ere egin gabe. Aurten kartel irabazlea gustukoa duela ziurtatu nahi du Chichok, bere irizpide politikoak beste inork baino gehiago balio duela sinetsi behar duelako. Ez ditu behar ez berdintasunean adituak, ez arte adituak, ez feministak, ez ezer. Bera bakarrik, "zerbaitetarako dela alkatea".

Hurrengo galdera hauxe da: zergatik ez zenuten gustuko iazko kartela? "Feministegia" izateagatik imajinatzen dugu. "Matxismoak lehertzen nau" zen transmititzen zuen mezua: zuzena, zalantzazkoa, gogaikarria jende batentzat. Karteleko elementuak, hain desegokiak eta errespetugabeak edo bortitzak iruditu zitzaizkienak, emakume bat amantalean, musuzapi bat aurpegi erdiz konplizitate-keinu batez estaltzen, eta komiki bonba bat ziren, hain zuzen ere, iragarkietan eta kanpainetan erabili izan dugun berbera, propagandarik egingo ez diogun telefonia-konpainia batena, eta inork ez du beharrezkotzat jo horren aurka neurririk hartzea.

A zer kointzidentzia! "Beste batzuei" ere traba egiten diete berdintasunak eta feminismoak, eta udaletan programa feministak geldiarazteko betoak muntatzen dituzte. Hori al da Ermukoak jarraitzeko asmoa duen bidea?

Emakumeen Asanbladak, duela hilabete batzuetatik hona, udal-berdintasun politiketan atzerapauso nabarmena dakarten maniobra autoritarioak salatzen ditugu. Horren erakusgarri berria da hau. Horregatik, udalari eta alkateari, udaleko arduradun nagusiari, martxoaren 8ko kartelekin orain hartutako neurriaren aurka gaudela esaten diegu, inoiz ez zelako benetako arazorik egon hori beharrezkoa egingo zuenik. Herritarrei ez die mintzen arte feminista askeak, baizik eta askoz larriagoak eta antidemokratikoagoak diren beste gauza batzuk, hala nola gardentasunik ezak eta parte hartzeko oztopoek. Egin dutenak, errespetuaren diskurtsoarekin makillatuta badator ere, zentsura praktika baten antz handia du, "beto" politiko batena. Eta guk mota horretako praktikak salatuko ditugu gertatzen diren guztietan.

Iaz kartela irabazi zuen artistak martxoaren 8ko sinbologia itzuli zuen artearen hizkuntzara: feminismoa oso garrantzitsua da eta ez brilli-brillia. Mezu lotsagabe, zuzen, probokatzaile eta erradikal batekin asmatu zuen, matxistentzat oso desegokia izan zitekeena. Horregatik, oinarrietan egindako aldaketa horrekin, lehiaketan parte hartuko duten artistei aldez aurretik mezutxo bat bidaltzen diete: "Kontuan izan, zer aurkezten duzuen, baztertu ahal baitzaituztegu". Adierazpen askatasuna!

Ermuko Emakume Asanblada ez da lehiaketa honetako epaimahaikide izango, gu eta kontseiluko emakumeak fartsa honetarako kontuan hartu gabe. Modan dagoen garai honetan feministatzat jotzea norbere burua, adi jarraituko dugu mota guztietako matxismoak agerian uzteko, baita diskurtso hutsaren pean eta berdintasunezko gizarte baterantz aurrera egiteko oztopoak jarriz iristen direnek ere.