“Konkistatzaileek bezala, Mundu Berri bat asmatu behar dugu”
Europako Batasuneko diplomaziaburu Josep Borrellen jario arrazista eta eurozentristak ez du etenik. Oraingoan Amerikako konkistaren apologia egin du eurodiputatuen eta Hego eta Erdialdeko Amerikako parlamentarien aurrean.
Asteazkenean, Josep Borrell Europar Batasuneko diplomaziaburuak Europako eta Latinoamerikako 150 parlamentarik osatutako EuroLat batzarrean hartu du parte. Eta PSOEko kide katalanak ez du ideia hoberik izan egungo egoera aztertzeko honako hau baino: “Aurkitzaileek eta konkistatzaileek bezala, Mundu Berri bat asmatu behar dugu. Gure iparrorratz estrategikoa kontzientzia historiko osoarekin birkalibratu behar da, aurrean ditugun aldaketen garrantzia ulertzeko”.
Mendebaldeak jatorrizko herrien aurkako indarkerian, arrazakerian eta arpilatzean oinarritutako sistema jarri du erreferentziatzat, Borrellek, "zurrunbiloen garai honetan, premiazkoa delako Europar Batasunaren eta Latinoamerikaren arteko loturak sendotzea: Inoiz baino gehiago behar dugu elkar".
Enegarren adierazpen eurozentrikoa
“Europa lorategi bat da […], eta munduaren gainerakoa ez da zehazki lorategia. Munduko gainerako zatirik handiena oihana da, eta oihanak lorategia har dezake”, zioen Borrellek urriaren hasieran Europako Akademia Diplomatikoaren irekiera ekitaldian. Eta, eskuin muturreko diskurtso xenofobo eta zibilizatzaile gordina lasai aireratuz, ondokoa gaineratu zuen: "Lorezainek oihanera joan behar dute. Europarrek askoz konpromiso handiagoa hartu behar dute munduarekin. Bestela, munduaren gainerakoak inbaditu egingo gaitu, askotariko modu eta bitartekoez".
2019ko apirilean, Mexikoko Casa de América-n, Espainiako Gobernuko Kanpo Arazoetako ministro zela, azpimarratu zuen Mexikoko presidente Andrés Manuel López Obradorrek jatorrizko herriei eskatu beharreko barkamen eskeak, "Kondaira Beltzean" oinarrituta eraiki diren "topiko" batzuk dituela oinarri. Espainiako eskuinak eta eskuin muturrak sustatutako Kondaira Beltza ildoak dio Espainiako historia zikintzeko asmoz, propaganda antiespainiar eta antikatolikoa barreiatu dela munduan, gehien bat Espainiako Inperioa itsusteko eta espainiarren “lorpenak” ezkutatzeko. Horri jarraiki, konkista honela definitu zuen Borrellek: "Indigenen arteko gerra zibila izan zen, non guk Alexandro Handiaren pareko inteligentzia pragmatikoa erabili genuen". Era berean, azpimarratu zuen Espainiari esker "gizarte berri bat sortu zela, garapen politiko berri bat, eta ikusi besterik ez dagoela Latinoamerikara joatean, hangoek esaten dizutenean konkista indigenen kontua izan zela eta espainiarrena independentziarena".
2018ko azaroan, Madrilgo Complutense Unibertsitatean Europaren etorkizunaz eztabaidatzeko antolatu foro batean, adierazi zuen "lau indio hiltzeaz gain besterik ez zutela egin" AEBetako independentzia lortzeko. Guztiek hizkuntza bera erabiltzeak eta historia oso gutxi izateak, integrazio politikoa sendotzen laguntzen duela ere azpimarratu zuen Borrellek.
Orain dela hilabetetxo batzuk eztabaida bizia piztu zen sare sozialetan. Bi bando buruz buru: Euskal Herria kolonia bat ote da? Nire uste apalean, ika-mika haren muina kolonialismo eta inperialismo hitzen definizioan zegoen, oso modu ezberdinean erabiltzen ari baitziren hitzok... [+]
Duela aste batzuk Sony etxeak Rise of the Rōnin bideojokoa kaleratu du, eta adituek jokoaren kokapen historikoa nabarmendu dute orduz geroztik. Jokoa XIX. mende erdialdeko Japonian kokatuta dago, Yokohama, Edo eta Kyoto inguruetan.
Edo aroaren azken urteak izan ziren... [+]
Europar Batasunean berriki onartu den Migrazio Itunak, asko zaildu dizkie gauzak euren herrialdetik ihesi doazen eta asiloa eskatzen duten pertsonei. Eskuin muturraren tesiak ogi tartean irentsita, migratzaileentzako kontrol neurri zorrotzagoak onartu dituzte Estrasburgon,... [+]
Frantziako Estatuaren menpe segitzen duen Indiako Ozeanoko Mayotte irlan biderkatuz doaz kolera kasuak. Uraren kudeaketa kaskarra izan ohi da eritasun horren zabalpenaren arrazoietan eta, hain justu, uraren krisi gogorrari aurre egin nahian dabiltza bertako herritarrak. Bigarren... [+]
Malin, Burkina Fason eta Nigerren Frantzia haizatua da. Mendebaldeko potentziek haien eragina galtzen ari dira Afrikako kolonia zaharretan. Afrika frankofonoko populazioa bereziki gaztea da, eta ez du frantses kolonialismoa zuzenki ezagutu. 35 urtez peko gazteek populazioaren... [+]
Ghana, 1823. Ashanti Inperioaren eta britainiarren arteko lehen gerra hasi zen. Guztira lau gerra izan ziren bien artean, eta gatazka 1901 arte luzatu zen. Lehenago, europarrek herrialdeko Urrezko Kosta kontrolatzen zuten. Baina 1807ko esklabotzaren abolizioaren ondorioz,... [+]
Herri axolagabea! Zein ezberdina izango litzatekeen zuen patua, askatasunaren prezioa ezagutuko bazenute! Baina ez da berandu. Emakumea eta gaztea naizen arren, heriotzari aurre egiteko ausardia dut orain, eta mila aldiz gehiagotan ere izango nuke, ez ahaztu!".
Hitz... [+]
Arrazakeria zientifikoa asmatu zenetik, hamaika dira Europan zehar zabaldu ziren uste eta ideia arrazistak XIX. eta XX. mendeetan. Donostia, esklabo portu ohia izanik, ez zen zertan salbuespena izan. 1926an izan zen lehen giza zoologikoa.
Frankismoa ez zela 1975ean amaitu diktadoreak ohean azken hatsa eman zuenean, hori badakigu. Erregimenaren haziek bizirik iraun zuten poliziaren tortura ziegetan, justizia auzitegien sumarioetan eta militarren zein politikarien deklarazio kolpistetan –Aznarrek azkenaldian... [+]
Epaileek zuten azken hitza eta hala eman dute: La Negresse auzoak hala izaten jarraituko du Paueko Administrazio Auzitegiaren ebazpenaren ondoren, Miarritzeko Herriko Etxearen iritziarekin bat eginda. Izena aldatzeko auzibidea Mémoires et Partages (Oroimenak eta... [+]
Marcus Rediker historialari estatubatuarrak kapitalismoaren aurkako erresistentzien hasiera arakatu du, marinelen eta pirateriaren historiara iritsi arte.
Julian de Zulueta esklabista arabarraren inguruko erakusketa ikusgai dago LABE espazioan.
Julián de Zulueta y Amondo esklabista arabarra eta bere negozioak ardatz hartuta Azukre Beltza erakusketa “murgiltzailea” sortu du Irati Antía Zuaznabar gasteiztarrak, eta asteazkenean inauguratuko du hiriburuko LABE espazioan. Zulueta XIX. mendeko... [+]
Iruñeko Katu tabernan oihuka kantatzen zen, Malincheren madarikazio kantu famatua: "Y en ese error, entregamos la grandeza del pasado, y en ese error nos quedamos trescientos años esclavos".
Hego Amerikan –bereziki Kolonbian– jaioa izatea... [+]