Konfinamenduak zein galera eta onura ekarri ditu nafarren osasun fisiko eta emozionalean?
Nafarroako Lan eta Osasun Publikoko Institutuak egindako txostenaren arabera, nafarren %51k adierazi du osasun arazoren bat okertu zaiola konfinamenduan eta %36k adierazi du estresa jasaten duela. Elikadura ohiturak hobetu dituzte herritarrek konfinamendu garaian: %21ek adierazi du orain fruta eta barazki gehiago jaten duela. Familiaren eta auzoaren babesari orain garrantzia handiagoa ematen diote herritarrek, eta txikiagoa lagunei, 1.200 pertsonari telefonoz egindako inkestaren arabera.
Nafarroako Lan eta Osasun Publikoko Institutuak egindako azterlana aurkeztu du Nafarroako Gobernuak maiatzaren 5ean. Txosten honek kanpoan ariketa fisikoa egiten hastea gomendatu du, baina "arduraz" jokatuz.
Nafarroako Gobernuak adierazi duenez, txosten hau apirilean egin dute, lau alditan eta konfinamenduko "fase gogorrena eta epidemiaren gailurra zen garaian" egindakoa da. Guztira 18 urtez gorako 1.200 pertsonari egin diote galdeketa telefonoz: apirileko aste bakoitzean 300 pertsonari.
Hauek dira, laburrean, konfinamenduak nafarren osasun eta bizi ohituretan izan dituen aldaketei buruz atera dituen ondorioak:
Osasun fisiko eta emozionalean galera ekarri du eta pantailen dependentzia handitu
Orokorrean herritarrek norberaren osasunaz duten ikuspegia okertu egin du konfinamenduak: estresa, gaizki sentizea, ariketa fisikoa gutxitu izana... dira herritarrek aipatu dituzten adierazleak.
Galdeketari erantzun dioten herritarren %8k adierazi du bizkarreko minak ugaritu zaizkiola, eta %6ari buruko minak.
Ezinegon emozionalen artean, lo egiteko zailtasunak dituztela adierazi dute galdekatutako herritarren %16k, urduritasuna %10ek, beldurra %8k eta nekea %7k. Estres sentsazioa ere handitu da konfinamenduarekin: horren aurretik herritarren %22k adierazten zuen estres maila ertain edo altua zutela, eta konfinamendu garaian %36ra igo da herritar kopuru hori.
Galdeketa bete duen herritarren %11k adierazi du aisialdi moduan on-line jolasen erabilera handitu duela.
Ondorio moduan, bere buruaren osasunaz herritarrek duten pertzepzioa okertu egin da koronabirus garaian. Honen aurretik, herritarrek beren buruari ematen zioten osasun egoeraren puntuazioa, 0tik 100erako baremazioan, 84 puntutan zegoen, bataz beste. Apirilaren azken astean, galdeketa honi erantzunez, herritarrek bataz beste 80 puntu eman dizkiote beren osasun egoerari. Galdetutako herritarren %51k adierazi du ondoeza edo osasun arazoren bat okertu zaiola konfinamenduarekin.
Elikadura ohitura hobeak eta elkar zaintza estuagoa
Osasunean eragin positiboa duten alor hauei eutsi diete herritarrek, ordea, konfinamenduan: elikadura ohitura hobeak hartu dituzte etxeek, alkoholaren kontsumoa gutxitu dute, etxeko bizikidetza estimatu dute herritarrek eta gizarteko eta familiako elkartasuna indartu ditu jendeak.
Galdeketa bete duten herritarren %21k fruta eta barazki gehiago jateari ekin dio eta %10ak opilgintza industrial gutxiago jaten du orain. Pertsona hauen %18k adierazi dute alkoholaren kontsumoa gutxitu duela.
Herritarrek orain familiaren eta auzoaren babesa gehiago baloratzen dute: herritarren %8 gehiagok jotzen du garai honetan "oso garrantzitsutzat" familiaren babesa, konfinamendu aurretik baino. Auzoaren eta herriaren babesari ere orain garrantzia handiagoa ematen zaio: herritarren %3 gehiagok baloratzen du, lehen baino. Aldiz, txosten honen arabera, gutxitu egin da "lagun" eta "ingurukoen" babesari ematen zaion garrantzia maila: herritarren %3 gutxiagok jo du hau "oso garrantzitsu" gisa. María José Pérez Jarauta Osasun Komunitarioaren buruak irakurketa hau egin du azken datu horri buruz: "pertzepzio ezberdina izaten dugula on-line bidez eta aurrez aurre ditugun harremanei buruz".
Galderei erantzun dieten herritarren %29k positiboki baloratu du konfinamenduak familia harremanak indartu izana eta %19k adierazi du indartu egin direla gizartean zituen harremanak. Baina galdekatutakoen %57k ez zioten inolako alde positiborik ikusten konfinamenduari, apirileko azken astean.
Ariketa fisikoa asko gutxitu da
Etxetik kanpo ariketa fisikoa egitea debekatu du Espainiako Gobernuak konfinamendu garaian eta honek ekarri du herritarrek askoz ariketa fisiko gutxiago egitea. Galdeketa lau alditan egin dute, eta lehen aldian herritarren %39k murriztua zuen ariketa fisikoa egiteko ohitura, hirugarren aldian %40 eta laugarren aldian %34.
Ariketa fisikoaren onurak osasunerako
Orain etxetik kanpo ariketa fisikoa egitea baimenduta dagoenez, hori egitera dei egin die herritarrei Osasun Publikoko Institutuak, horrek hobetu ditzakeelako konfinamenduak okertutako osasun egoerak: adibidez, lo hobeto egiten laguntzen du, baita urduritasuna eta antsietatea gutxitzen ere.
Estatuko Aldizkari Ofizialean argitaratzen den egunean amaituko da musukoaren beharra, eta COVID-19 pandemiak eragindako murrizketak amaituko dira. Hainbat salbuespen izango ditu: zainketa intentsiboetako unitateetan, onkologikoen eremuetan, ebakuntza geletan edo larrialdietan,... [+]
Azkenean isuna iritsi zaio Boris Johnson lehen ministro britainiari, pandemia garaian egindako festekin COVID-19ko arauak urratzeagatik. Bere emazte Carrie eta Rishi Sunak Altxorraren idazkaria ere zigortutako 50 pertsonen artean daude.
Aste Santuaren ondoren, apirilaren 20tik aurrera, maskara erabiltzea ez da nahitaezkoa izango barrualdeetan, ospitaleetan, erresidentzietan eta garraio publikoan salbu. Nafarroako Gobernuak eta Eusko Jaurlaritzak hala eskatu zuten.
Horren arabera, datorren astelehenetik aurrera, orain arte COVID-19ari aurre egiteko neurriak bertan behera geratuko dira Eusko Jaurlaritzaren eskumeneko alorretan. Labi bera ere desegin egingo dute.
Frantziako Gobernuaren lege-proiektua Senatuan eztabaidatuko dute urriaren 28an. Nahiz eta gehiengoak bat egin neurriarekin, hainbat herritar dabiltza neurri honen kontra borrokan, kolektiboki antolatuz.
EAEko Lehen Hezkuntzako haurrei gainontzeko pertsona guztiei onartzen zaizkien eskubideak onartzea, horixe da Haurrak Ere Bai sarearen eskaria.
Aurrez aurreko bisita baten ostean konfinatu dutela eta konfinamenduaren baldintzak salatzeko hasi du protesta. Joan den larunbatetik daukate konfinatuta, ostiralera arte. Jakinarazi dutenez, ordura arte egongo da gose greban.
EAEko LABI ospetsuaren azken saioaren bezperan hartu gaitu, EHUn dituen bulegoetako batean. Legelaria eta Administrazio Zuzenbideko irakaslea da Iñigo Urrutia Libarona (Jatabe, Bizkaia, 1966). Gaur egun unibertsitateko Aldezlea ere bada, hots, bertako kideen babeslea... [+]
Normaltasuna berreskuratzen hasteko eta unean uneko osasun egoerari erreparatuz neguko jaiak antolatzeko prestaketa lanetan ari direla aurreratu du Eneko Goia Donostiako alkateak.
Maria Txibite lehendakariak koronabirusaren aurkako neurri murriztaileen amaiera iragarri zuen asteartean. Horrek hainbat galdera, zalantza sortu ditu herritarren artean. Horiei erantzuten ahalegindu gara.
Iruñeko Alde Zaharreko istiluak ez dira oraingoak, baina azken asteetan ostegun gauetan biziki gogorrak izan dira, bereziki San Nicolas eta San Gregorio kaleetan eta Sarasate Pasealekuan. Horren harira, hainbat tabernek itxi egingo dute hilaren 9an, 18:30etatik aurrera.
Asteazken goizean bildu da ostera ere Labiren Aholku Batzordea, eta bileraren ostean mintzatu da Iñigo Urkullu EAEko Lehendakaria. Asteartean Gobernu kontseiluan onartutako Bizi Berri IV Plana ere aurkeztu du, eta gizarteari babeserako oinarrizko neurriak berriro ere... [+]
Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako biztanleek lor dezakete jada Europako Covid ziurtagiria, telematikoki baina izenpe digitalaren prozedurarik gabe. Izenpe digitalarekin nola egin zitekeen (Nafarroan ere) hemen kontatu genuen; orain azalpen gehigarri bat.
LABIren azken bileraren ostean eman du berria Iñigo Urkullu lehendakariak. Joan den urteko urritik daude itxita EAEko elkarte gastronomikoak, eta larunbatetik aurrera berriz ere zabaldu ahal izango dira. Nafarroan maiatzean eman zuten zabaltzeko baimena. Horrez gain,... [+]
Hortxetan dugu uda, eta harekin, urtaro honi lotu ohi ditugun oporrak, urte osoan eman guztiaren ordaina balira bezala. Eta berriro ere jendeak joan nahi du… urrun. Munduaren beste puntako itsas-bazter, naturako mirari edota diskoteka ospetsuan egon nahi du, 2020-2021... [+]