Kondor Legioak Munitibarren 1937an egindako bonbardaketari buruzko liburua argitaratu dute
Ahaztuen Oroimena 1936 elkarteak eman du argitara Munitibar 1937/04/26: Aire-eraso baten kronika liburua eta igandean aurkeztuko dute jendaurrean. 1937ko apirilaren 26an Kondor Legioak Munitibarren aterpetuta zeuden herritarrei eraso egin zien. Egun bereko arratsaldean, Gernikan egindako sarraskiaren atarikoa izan zen.
1937ko apirilaren 26an Gernika sutan jarri aurretik, goiz hartan Kondor Legioak Munitibarren aire-erasoa egin zuen: han aterpetuta zeuden herritar eta iheslarien kontra dozenaka bonba jaurti zituen, eraikin ugari txikitu, eta ondoren tiroz josi zituen bizirik geratu zirenak.
Gernikako edo Durangoko bonbardaketak arras ezagunak dira, baina abiazio alemaniarrak egindako beste asko ezezagunagoak zaizkigu, Munitibarkoa kasu.
Ahaztuen Oroimena 1936 elkarteak liburua kaleratu du, Munitibar 1937/04/26: Aire-eraso baten kronika izenburupean, eta igande honetan aurkeztuko du jendaurrean, 12:00etan Munitibarko Udal Aretoan.
Liburua osatzeko azken urteetan jasotako testigantza eta elkarrizketetan oinarritu dira, baita aurretik argitaraturiko hainbat lanetan eta lorturiko dokumentazioan ere: “Jasotako guztia aipatzen saiatu gara, bildutakoa dokumentatu, gorde eta balioan jartzeko”, azaldu dute elkartetik.
Kronika gisa kontatu nahi izan dute 1937ko apirilaren 26 hartan gertatutakoa, “bizipen indibidualak jaso eta errelato orokor bat eraiki ahal izateko”. Zentzu horretan, bonbardaketaren aurreko eta hurrengo egunak testuinguruan jarri dituzte, gertatutakoa ulertzen lagundu asmoz. Erasoak sorturiko beldurrak, zaurituak, hildakoak, hobiratzeak... ere lan horretan badute islarik, beraz.
Liburuan hainbat informazio ageri da, hala nola frontean jardundako munitibartarren zerrenda, Munitibarren errefuxiaturik zeuden herritarrena, eta egindako hobiratze eta deshobiratzeena. “Errelato kolektiboa” osatzeko ahalegina egin dutela azaldu du Ahaztuen Oroimenak.
Astigarragan, Orri zuriak betetzen dokumentala estreinatuko dute
1936ko Gerrako eta Frankismo garaiko Astigarragako biktimen testigantzak jasotzen dituen Orri zuriak betetzen dokumentala egin du Astigarragako Udalak, eta ostiral honetan emango dute lehen aldiz Erriberako antzokian, 18:30ean.
Dokumentala Eneritz Aulestiak eta Unai Alberdik zuzendu dute, eta Maddalen Laburu historialariak egindako ikerlanean dago oinarriturik. 1936. urtetik 1945. urtera arte Astigarragan izandako biktimen zerrenda osatu zuen Laburuk, Udalak emandako ikerlan-beka bati esker. Orain, egilea bera kamera aurrean jarri da eta hainbat senitarteko eta aditurekin hitz egin du historia hori harilkatzeko.
Astigarragako alkate Xabier Urdangarinen aburuz “gertatutakoaren memoria partekatu bat eraikitzeko eta bizikidetza berreraikitzeko” ezinbesteko dira halako ekimenak.
Iruñea, 1939. Urte hasieran, hiriko zezen-plaza kontzentrazio-esparru modura erabili zuten frankistek. 3.000 gerra presorentzako edukiera izan zuen ofizialki; Nafarroan une horretan fronterik ez zegoenez, gerra presotzat baino errepresaliatu politikotzat jo behar dira han... [+]
Nafarroako Fusilatuen Senitartekoen Elkarteak gogor kritikatu du Iruñeko Erorien Monumentuaren inguruan EH Bilduk, Geroa Baik eta PSNek egindako akordioa. "Pedagogia" egiteko toki hobeagoak daudela dio eta interpretazio zentroari Maravillas Lamberto izena... [+]
"Gerraren Oroimena" izeneko ibilbidea osa dezakezue noiznahi Usurbilgo erdigunean.
Segundo Hernandez preso anarkistaren senide Lander Garciak hunkituta hitz egin du, Ezkabatik ihes egindako gasteiztarraren gorpuzkinak jasotzerako orduan. Nafarroako Gobernuak egindako urratsa eskertuta, hamarkada luzetan pairatutako isiltasuna salatu du ekitaldian.
Iruñerrian, eta Nafarroan orohar, une honetan memoria historikoaz hitz eginez gero, mahai-gainera indarrez aterako da Iruñeko Erorien Monumentuaren afera. Eraikina 1942an eraiki zen Francoren alde altxatutako hildakoei gorazarre egiteko. Elkarte memorialista... [+]
88 urte eta gero, Intxorta 1937 kultur-elkartearen ekimenarekin, lore eskaintza egingo da aurten ere, monolitoetan. Ostegun honetako ekitaldian, kultur-emanaldiez gain, kalejira eta ‘Orratz-begia’ erakusketara bisita izango dira.
CNT sindikatuak egin duen eskaera ofiziala babestu du udaleko koalizio abertzaleak, eta faxistekin batera lurperatu zituzten biktima guztiak bilatzeko eskatu du.
Gasteiztarrarekin bederatzi dira ihesaldian parte hartu zuten identifikatutako pertsonak. Guztira, Nafarroako DNA Bankua sortu zenetik 43 pertsonaren datuak lortu dituzte.
Badakigu gerra bat noiz hasten den, baina ez noiz amaituko den. Hainbatetan entzun dugu esaldi hori, eta topikoa dirudi, baina arrazoirik ez zaio falta, gaur egun munduan barrena bizirik segitzen duten gatazka ugariei erreparatuz gero. Gauza bera esan liteke 1936ko uztailaren... [+]
Aragoiko Asabón errekak zeharkatzen duen lurraldeak hainbat ustekabe eder gordetzen ditu. Ez naiz historialaria, eta, hortaz, ez dut halako kronika historiko bat eginen. Bereziki mendizale gisa mintzatuko naiz, aspaldi honetan nire gogoak –nire senak– halako... [+]
Otxandioko bonbardaketaren erantzule nagusietako bat da Angel Salas Larrazabal urduñarra. Hortaz, herritarren aurka Euskal Herrian eginiko lehen bonbardaketan parte hartu zuen.
Gurasoak hilik, etxeko ganbara husteari ekin zioten
seme-alabek. Hainbat gauzaren artean, koaderno eta paper sorta, argazkiak eta nahi beste agiri. Bego Ariznabarreta Orbeak aita aspaldi zenduaren gerrako memoria harrigarriak zurian beltz irakurri, eta jabetu zen altxorraz,... [+]
Larunbatean aldundian egindako ekitaldian Azconaren biloba María Jesús Fuertesek jaso ditu gorpuzkiak, bere seme-alabekin batera. Ekitaldian gogorarazi dute 1936-1945 urteen artean 376 pertsona exekutatu zituztela, horietatik 299 epaiketarik gabe.
Pilotari famatua izan zen, munduko txapelduna, baina tartean behin baizik ez zuen Euskal Herrian jokatu, Mexikon jaio, hazi eta hantxe bizi baitzen, gurasoak haraxe joanda 1936ko gerratik ihesi. Abertzalea, Mexikoko euskal etxeko presidentea, Jaurlaritzaren aholkularia,... [+]