Konbutxa eta hartzituak bizibide
2021 inguruan hasi zen Itziar Presa Blasco gernikarra konbutxaren munduan murgiltzen. “Magisteritza ikasi nuen nik, eta hezkuntzan aritu nintzen urteetan lanean, baina semeak jaio zirenean etxean geratzeko aukera izan nuen, eta ordu arteko guztia, nolabait, apurtu egin zela sumatu nuen”, azaldu du. Argi zuen ez zuela irakaskuntzara bueltatu nahi, baina zer egin ere ez zekien hasieran. Erdi kasualitatez, lagun batek ama konbutxa eskaini zion eta hartzituekin saltseatzen hasi zen. “Informazioa biltzen hasi nitzen, formazioak egin nituen, liburuak irakurri… horrela hasi nintzen, eta pixkanaka gustua hartu nion”, gogoratu du.
Konbutxarekin probak egiten hasi zenean, Internetera jo zuen informazio bila Presak, baina ohartu zen informazio asko egonagatik ere, kontrajarriak zirela askotan. “Azkenean, formazioak egitea erabaki nuen, Javi Maezturekin aritu naiz, mikrobiologian aditua da eta hartziduraren inguruko ikastaroak ematen ditu”, azaldu du. Nerea Zorokiain nafarra ere aipatu du erreferentzia gisa, hainbat ikastaro egin ditu berarekin hartzitu probiotikoen inguruan. Konbutxa egiteko, te infusioari azukrea gehitzen zaio eta ama konbutxaren mikroorganismoek azukre hori jaten dute, hartzidura prozesua martxan jarriz.
Formazioetan ikasitakoarekin etxean probak egiten hasi zen Dai Konbutxa proiektuaren bultzatzailea. “Hasieran niretzat egiten nuen, gero lagunak hasi zitzaizkidan haientzat ere egiteko eskatzen, eta horrela, erdi oharkabean, zabaltzen joan zen proiektua”, dio. Konbutxaz gain ur-kefirra ere ekoizten du Presak. “Ahalik eta onura gehien dituzten produktuak sortzea da nire asmoa, horregatik, osagai guztiak Gernikako denda ekologikoetan eskuratzen ditut”, gehitu du.
Salmenta zuzena eta formazioak
Hasieran etxean bertan ekoizten zuen konbutxa ekoizleak, baina orain beste pauso bat eman du eta Kanpantxo auzoko Aristieta baserriko instalazioetan hasi da lanean. “Nekazariak dira bertan, haien barazki eta fruituak ekoizten dituzte eta produktu soberakinekin marmeladak eta antzekoak egiten dituzte”, dio. Proiektua abiatu zuenetik, asko lagundu dioten pertsona ederrekin topo egin izana eskertzen du Presak, tartean, Aristietako kideekin.
Gernikako eta inguruko denda txikietan eta kooperatibetan saltzen du produktua, baita Baserritik Gernikara proiektuaren bidez ere. “Etxean salmenta zuzena egiten dut, eta azoketan eta inguruko ekitaldietan ere ibiltzen naiz”, dio.
Ekoizpenaz gain, formazioaren alorrak ere badu garrantzia Dai Konbutxa proiektuan. “Hainbat tokitatik deitu didate tailerrak emateko, eta proiektuari forma gehiago emateko elkartea sortzea erabaki nuen, batez ere ikastaroei begira”, azaldu du. Konbutxarekiko eta hartzituekiko interesa pixkanaka pizten doala sumatu du ekoizleak urteotan. “Hasieran, inork gutxik zekien zer zen konbutxa, orain geroz eta ezagunagoa da, eta ez freskagarri moduan soilik, osasunari begira ere askok hartzen dute”, amaitu du.
Gasteizko Basaldea etxaldean dago kokatuta Soilik nekazaritza birsortzaileko proiektua, Abetxuko auzoan, eta Jaime Garcia, Joseba Vigalondo eta Javier Chaves dira bultzatzaileak. “Lehen sektorean, eredu agroekologikoan inkorporazio berriak bultzatzea da gure helburua,... [+]
Duela lau urte abiatu zuten Azpeitian Enkarguk proiektua, Udalaren, Urkome Landa Garapen Elkartearen eta Azpeitiako eta Gipuzkoako merkatari txikien elkarteen artean. “Orain proiektua bigarren fasera eraman dugu, eta Azkoitian sortu dugu antzeko egitasmoa, bere izenarekin:... [+]
Donostiako Amara auzoko Izko ileapaindegi ekologikoak 40 urte bete berri ditu. Familia-enpresa txikia da, eta hasieratik izan zuten sortzaileek ile-apainketan erabiltzen ziren produktuekiko kezka. “Erabiltzaileen azalarentzat oso bortzitzak dira produktu gehienak, baina... [+]
Ubidekoak (Bizkaia) dira Imanol Iturriotz eta Aritz Bengoa gazteak. “Lagunak gara txikitatik, eta beti izan dugu buruan abeltzaintza proiektu bat martxan jartzeko ideia”, azaldu du Iturriotzek. Nekazaritzari lotutako ikasketak izan ez arren, baserri munduarekin eta... [+]
Iruñean bizi ziren Iñaki Zoko Lamarka eta Andoni Arizkuren Eseberri gazteak, baina familiaren herriarekin, Otsagabiarekin, lotura estua zuten biek betidanik. “Lehen, asteburuetan eta udan etortzen ginen eta duela urte batzuk bizitzera etorri ginen”, dio... [+]
Gipuzkoako hamaika txokotatik gerturatutako hamarka lagun elkartu ziren otsailaren 23an Amillubiko lehen auzo(p)lanera. Biolur elkarteak bultzatutako proiektu kolektiboa da Amillubi, agroekologian sakontzeko eta Gipuzkoako etorkizuneko elikadura erronkei heltzeko asmoz Zestoako... [+]
Emakume bakoitzaren errelatotik abiatuta, lurrari eta elikadurari buruzko jakituria kolektibizatu eta sukaldeko iruditegia irauli nahi ditu Ziminttere proiektuak, mahai baten bueltan, sukaldean bertan eta elikagaiak eskutan darabiltzaten bitartean.
Mauleko Euskalduna ostatuak urteak daramatza Zuberoako etxe ekoizle txikien produktuekin lanean, eta hiriburuko ostatu parean eraikin bat erosi zutenean proposamena egin zien laborari horiei berei: zergatik ez ireki hurbileko ekoizleen saltokia bertan? “Motibatuta zegoen... [+]
Pandemiaren ondorengo testuinguruan, elikadura –ustez oinarrizko eskubide den hori– lantzeko mugitzen hasi zen talde bat Gasteizen. “Militantzia esparruan beste gaiak jorratzen ari ziren ordurako, etxebizitzarena kasu, baina elikadura ardatz hartuta ez zegoen... [+]
Errezilera bizitzera joan eta sagarrondoak landatu zituen Satxa Zeberiok, Bio-K proiektuaren bultzatzaileak, duela zenbait urte. “Iritsi zen sagarrekin zerbait egiteko momentua, eta sagar zukua eta sagardoa ekoizteari ekin genion orduan”, azaldu du. 2015ean sortu... [+]
Urteak daramatza Ipar Euskal Herriko Biharko Lurraren Elkarteak (BLE) bioaniztasun landatuaren inguruan lanean. “Hainbat proiekdu ditugu abian, eta horietako bat baratzeko hazien ingurukoa da”, azaldu du Nico Mendiboure Hazi Sareko kideak. Duela lau bat urte hasi... [+]
Nekazaritzan trebatzeko eta proiektu propioak abiatu aurretik ekoizpenean eta merkaturatzean norbere burua probatzeko, abian dira gurean nekazaritzako hainbat test gune. Araban, 2023an abiatu zuten Aleko nekazaritzako test gunea, baina, antzeko egitasmo gehienekin alderatuta,... [+]
Itsason (Gipuzkoa) elkarren ondoan dauden bi baserri dira Urteaga eta Urkulegi, duela zenbait urte elkartu eta proiektu bateratua martxan jarri zutenak. “Bi baserriak elkartu eta ekoizpen proiektua abiatu genuen, eta 2011tik dedikazio osoarekin ari naiz honetan”,... [+]
Urteak daramatza martxan Ipar Euskal Herrian Trebatu elkarteak, laborantzan proiektua abiatu nahi duten pertsonek aurrez trebatzeko aukera izan dezaten. Ipar Euskal Herriko proiektua eredutzat hartuta eta ideia berari tiraka, Gipuzkoan ere izen bereko elkartea sortu dute aurten... [+]
Gero eta nekazaritzako test gune gehiago ditugu inguruan, hau da, nork bere proiektua martxan jarri aurretik nekazaritzan eta abeltzaintzan trebatzeko guneak. Nafarroako Zunbeltz espazioa eta Gipuzkoako eta Ipar Euskal Herriko Trebatu dira horietako zenbait adibide, gurean... [+]