Komunitateaz (II)

  • Susmoa dut komunitatea hustuketa prozesu betean dagoela, eta beldur naiz, beste askori gertatu eran, mamirik gabeko bilgarri ez ote den bilakatuko, jada bilakatu ez bada. Ikustea besterik ez dago, komunitatearen izaera holistikoa gero eta modu lausoagoan heltzen da, eta Che Guevararen aurpegia duten kamiseten antzera, edozeinek edozein modutan erabiltzen du.


2025eko martxoaren 17an - 05:00
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Azken asteotan aztoratuta nauka komunitate-energetiko kontzeptuak. Liztorren bat nuen biraka, eta zast, heldu egin zidan orain dela pare bat aste.

Herrian izan genuen Urretxu-Ekiola energia-kooperatibaren aurkezpena. Dakizuenez, Mondragon Korporazioko kidea da Krean enpresa, eta honen eta Energiaren Euskal Erakundearen (EEE) arteko lankidetzaren emaitza dira Ekiola proiektuak. Urretxuko udala 2021ean batu zen Urretxu-Ekiola proiektura, eta Ezkio-Itsasoko udala 2022an.

Urretxuko proiektuan beste protagonista bat ere azaltzen da: Repsol. Kreanek eta Repsolek, 2021ean, azken horren Madrilgo egoitzan sinatutako hitzarmenaren ondorioz sortu zuten Ekiluz. Helburuetako bat da herritarrak energia fotovoltaikoaren ekoizpenean inplikatzea. Bultzatzen dituzten proiektuek megavatt bat eta bost artean dituzte, eta kooperatiba izango da horien egitura formala. Helburua da kooperatibistek horrelako instalazioei lotutako ekonomiak baliatu ahal izatea eta instalazio horietan urteko kontsumo elektriko guztiaren baliokidea den energia-bolumena sortzea.

Ezin dut aipatu gabe utzi jada eraikitzen hasita dagoen proiektuaren kokapena. Izan ere, Beasain-Durango ardatza eraikitzeko Deskarga aldean dagoen baserri baten lurrak desjabetu zituen Gipuzkoako Foru Aldundiak, bertan autopista eraikitzeko lanetan ateratako lurrak metatzeko.

Artifizializatutako lurrak omen, balio ekologikorik gabeak, beraz. Baliteke hasiera batean horrela izatea, baina badira sei urte larre soro gisara erabiltzen dela, inguruko edozein larre bezain osasuntsu. Naturak, zorionez, bere bidea egin du eta urteotan bizitu da –naturak eta larratu diren inguruko baserritako behiek–. Pentsa, GFAk 40.000€ bideratu ditu plakez bete gabe geratzen den eremuan baratze komunitarioak egiteko aukera aztertzeko. Hortaz, inbertsio hori egiterako, lur emankorrak direla onartu dute.

GFAk desjabetutako lur horiez gain, proiektuak Next Generation funtsetatik 1.159.643,87€ jaso ditu. Ekiola.com atarian azaltzen dutenez, Urretxukoa prestatuta dago 700 bat bazkide izateko –aurkezpenean 600 aipatu zituzten–, baina egun 130 lortu omen dituzte. Bazkide bakoitzak jarri beharko ditu 1.500€ eta 2.000€ artean –GFAko Ogasun Sailak %25eko kenkariak aplikatuko dizkie bazkideei–. Baliteke bazkide falta nabarmen horren arrazoietako bat proiektuan parte hartzeko ezarritako mugak izatea. Izan ere, pentsio, Diru-sarrerak Bermatzeko Errenta edo familia ugarientzako laguntzarik jasotzen bada, proiektuan parte ez hartzea gomendatzen dute; hain zuzen ere, energia premia handiena dutenak komunitatetik kanpo. Hala ere, proiektua aurrera doa, falta diren bazkideen hutsune ekonomikoa EEEk estaliko duelako.

Egia esan, aurkezpenean harrigarria egin zitzaidan zer nolako babes maila publikoa lortu duen proiektuak; denona dena –eta hurrengoena beharko lukeena– nola pasatu den esku pribatuetara, hasi lurretatik eta bukatu proiektuaren beraren bideragarritasun ekonomikoan. Ez dut ezagutzen babes maila hori jaso duen inbertitzaileen seirena lortzeke duen proiekturik. Komunitate energetikoa bai, baina komunitateari xurgatu energiari esker.

Halaber, harritu ninduen zero kilometro kontzeptuaren erabilerak. Izan ere, ematen zuen han sortuko den elektrizitatea zuzenean joango dela bazkide horien etxeetara eta argindarra sortu den tokitik gertuen daudenek ere kontsumitzen dute, ez kooperatibako kideek bakarrik. Eta ez, hori Red Eléctrica de España enpresa pribatuak kudeatzen duen sarera joango da, sortzen den unean bertan kontsumitzeko –beraz, gaueko kontsumoa ez du estaliko–, eta beste hamaika modutan eta lekutan ekoizten denarekin batera nahastuko da. Kontzeptuak berak badu beste ertz bitxi bat: Repsolen parte hartzea, merkaturatzeko orduan, Ekiluzen bitartez –izango ote da Repsolgo kontseiluko kide delegatua Zumarragan jaio zelako?–.

Puntu honetan, ez dut aipatu gabe utzi nahi azalpenean zehar Krean kooperatibako ordezkariak behin eta berriz esan zuela Goiener kooperatibari eskaini ziotela proiektuan parte hartzea eta ezezkoa eman zuela. Horrekin indartu nahi zuen Ekiluz –beraz, Repsolen presentzia– Goienerrek emandako ezezkoaren ondorioa zela, ez zutela beste erremediorik izan.

Aurkezpenean zehar sentitutako ziztaden errea areagotu zen horrekin. Izan ere, Goienerreko bazkideak garenok jakin badakigu ekonomia sozial eta solidarioaren irizpideen arabera funtzionatzen dugula; eta irizpideok, kasu honetan aplikatuz gero, aukera bakarra zegoela: ezezkoa. Nola azaldu, bestela, 18.549 bazkideei baldintza horietan garatu den proiektuaren merkaturatze lana egitea? Zer dago Goienerren aipamen horren atzean? Greenwashing kontzeptuaren bertsio berria? Socialwashing, akaso?

Izenak, batzuetan, ez du izanarekin bat egiten; eta kooperatiba izaera juridikoak izateak ez du beti esan nahi erakundeak bizitza mantentzea eta hobetzea helburu duen bestelako sistema sozioekonomiko batera jo nahi duenik. Zenbaitetan ekonomia kapitalista legitimatzeko tresna baino ez da. Che Guevararen irudia daramaten kamisetak Jeff Bezosek ere saltzen ditu.


Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
Ane Ablanedo Larrion
#3
Tartean Teatroa
#4
Gorka Peñagarikano Goikoetxea
#5
Ibai Trebiño
Azoka
Kanal honetatik interesatuko zaizu: Ingurumena
2025-03-17 | Jakoba Errekondo
Magnolian kakalardoa polen-mamitan

Magnoliak eleganteak dira. Dotoreak. Anddereak. Pontxoak. Apainak. Pimentak. Gurbilak. Ponposak, ponpoxearrenak. Ortiroak. Ia-ia fazazkoak, kriket eta kraket. Ez naiz harritzen, beren loraldien azpian lurrarekin urtzerainoko handitasunaren menpeko sentitzen naiz urtero.


Kutixi edo mokadu, guztion ahotarako

Antxoa, bokarta edo albokartia, gure arrain komertzialen artean txikiena, euskal kostaldera hurbildu da.


2025-03-17 | Garazi Zabaleta
Giberri gazta
“Gaztetatik ditugu ahuntzak, honetatik bizitzeko apustua egin nahi dugu orain”

Ubidekoak (Bizkaia) dira Imanol Iturriotz eta Aritz Bengoa gazteak. “Lagunak gara txikitatik, eta beti izan dugu buruan abeltzaintza proiektu bat martxan jartzeko ideia”, azaldu du Iturriotzek. Nekazaritzari lotutako ikasketak izan ez arren, baserri munduarekin eta... [+]


AHTaren zundaketen aurkako ia bi urteko borrokaren balantzea

Datorren udaberrian, Stop AHT Zundaketak ekimenak bi urte beteko ditu. 2023ko maiatzean, ADIFek Itza, Sakana eta Goierriko udalei jakinarazi zien zundaketa geoteknikoak eta beste jarduketa batzuk egingo zituela AHTaren Nafarroako korridorea Euskal Y-arekin lotzeko alternatibak... [+]


Amasamendin eolikoak ezartzeko proiektu bat dagoela jakinarazi du Villabonako Udalak

Herriko EH Bilduko zinegotzi eta legebiltzarkide den Ander Goikoetxeak egindako galdera parlamentario bati Jaurlaritzak emandako erantzunaren bidez jaso informazioa hau. Bi haize sorgailu ezartzeko asmoa dago eta Cluster Hernani izeneko proiektu zabalago baten barruan kokatzen... [+]


Aztarnak

Lurrak guri zuhaitzak eman, eta guk lurrari egurra. Egungo bizimoldea bideraezina dela ikusita, Suitzako Alderdi Berdearen gazte adarrak galdeketara deitu ditu herritarrak, “garapen” ekonomikoa planetaren mugen gainetik jarri ala ez erabakitzeko. Izan ere, mundu... [+]


2025-03-12 | Estitxu Eizagirre
Beste makroeoliko proiektu bat, Lesaka eta Goizueta artean

Cefiro Holdco enpresak "Domiko" deitu dion eta bederatzi makroeoliko izango lituzkeen proiektua jarri nahi du Lesaka eta Goizuetako lurretan eta ebakuazio-linea Oiartzungo azpiestaziora bideratuko luke. Espainiako Gobernuak du proiektu hau tramitatzeko eskumena.


Bolo-bolo

Bolo-bolo dabil energia berriztagarrien hedapenaren inguruko eztabaida. Sarri askotan, iritsi den proiektu zaparrada desordenatuak eragindako artegatasunak bultzatuta, albiste zein iritzi-artikulu mordoaz gain, hitzaldiak, eztabaidak, mahai inguruak, bideo emanaldiak eta abar... [+]


Hernaniko natur eremuen sarea osatu dute ikasleek eurek

Eskola inguruko natur guneak aztertu dituzte Hernaniko Lehen Hezkuntzako bost ikastetxeetako ikasleek. Helburua, bikoitza: klima larrialdiari aurre egiteko eremu horiek identifikatu eta kontserbatzea batetik, eta hezkuntzarako erabiltzea, bestetik. Eskola bakoitzak natur eremu... [+]


2025-03-11 | Estitxu Eizagirre
Makroeolikoez hitzaldia Andoainen eta egunpasa Aranon
Komunitatean hitz egin eta kultura sortu, haize-erroten aurrean

Komunitatea bildu, pilpilean dauden gaiez hitz egin, informazioa trukatu eta beste herrien esperientziak ezagutzea da herritar kritikoek egiten duten lehen ekintza, makroeoliko bat herrian jarriko diotela jakiten duenean. Halaxe egingo dute martxoaren 13an Andoainen: mendi... [+]


2025-03-11 | ARGIA
Petrolio-ontzi bat erregaia isurtzen ari da Ingalaterrako kostaldearen aurrean eta egoera “oso-oso kezkagarritzat” jo du Down Streetek

Petrolio-ontzi batek eta zamaontzi batek elkar jo dute astelehen goizean Ipar Itsasoan, Ingalaterrako ipar-ekialdean. Talkak Jet-A1 erregaia zuen petrolio-ontziaren tanke bat apurtu du eta kezka da nagusi, izan ditzakeen ondorio ekologikoengatik.


Zata arrunta
Ahuntzak gustuko omen dituen gautxoria

Katalanen ustetan artzainak engainatzen omen ditu hegazti honek: “enganyapastors”. Espainiar eta latindarrek, aldiz, ahuntzari esnea kentzen diola diote, hortik datorkio hain zuzen ere izen zientifikoan (Caprimulgus europaeus) islatzen den caprimulgus (capra... [+]


2025-03-10 | Garazi Zabaleta
Bordaxaki
Euskal txerriak hazteko eta eraldatzeko proiektu txikia Nafarroako Pirinioan

Iruñean bizi ziren Iñaki Zoko Lamarka eta Andoni Arizkuren Eseberri gazteak, baina familiaren herriarekin, Otsagabiarekin, lotura estua zuten biek betidanik. “Lehen, asteburuetan eta udan etortzen ginen eta duela urte batzuk bizitzera etorri ginen”, dio... [+]


2025-03-10 | Jakoba Errekondo
Loratu ala hil. Loratu eta hil

Noizbait. Noiz izan ote zen? Noizbait landareren batek lorea egitea erabaki zuen. Bai, bai, landareek ere erabakiak hartzen dituzte, eta guk maiz ez bezala, erabakiak bete egiten dituzte. Eta loreak sortu zituzten.


Elkarte eta kooperatiba agroekologikoen des-finantziazio mekanismoak

Euskal Herri mailan txikitik handira agroekologia sustatzen duten zenbait elkarte eta kooperatiba ataka larrian daude, finantziazio iturriak bertan behera geratu ostean. Erakunde publikoetatik, berriz, elikadura negozio gisa ikusten duten proiektuen aldeko apustu irmoa nabari... [+]


Eguneraketa berriak daude