Komunitateaz (I)
Konturatu orduko, 119 arkume jaio dira etxean, eta hamahiru ardi baino ez zaizkigu gelditzen erditzeko. Aurrerakoak diren urruxak jada izendatuta dauzkagu; horrek, inplizituki, esan nahi du hiltegira eramango ditugunak zeintzuk diren badakigula. Bereizte ariketa horretan bihotzak bere estutasunak pasatzen ditu, eta horiekiko distantzia hartzen saiatu arren, gehienetan ez du lortzen, eta geratzen zaion kontsolamendu bakarra herioaren ifrentzua da; hau da, jakitea komunitatea elikatzera joango direla.
Bizitzaren hurrengo domino fitxa gaztandegian dago. Arkumerik gabe geratuko diren ardien esnea jasoko dugu, gasnatzeko. Berriz ere, jendearen elikadura helburu. Atera kontuak zenbat bizitza eta zenbat lan eta esku dauden gazta jaterako, ai ama!
Gaztandegia garbitzeari ekin diogu; gaur elaborazio gelan bukatu dugu. Gaur Antoine eta Antoinerekin izan da, abenduan Linarekin izan zen bezala. Gaurkoan, garbiketa hutsa; abenduan, margoketa. Gaur, Picardie eskualdeaz hizketan; abenduan, Berlinez. Gaur eta orduan, etxekook ehundu dugu WWOOF [Etxalde Organikoetan Munduko Aukerak] sareak diseinatu duen komunitatea.
Zoruko urak biltzen ari nintzela komunitate kontzeptua nerabilen burutik ezin kendu. Arratsaldean, Euskaltzaindiaren hiztegira jo dut: Interes edo helburu bera duten pertsonek osatutako taldea. Bai, baina ez. Segituan etorri zaizkit artaldea eta ardi-pila, ez baitira gauza bera. Komunitateaz dudan kontzeptuak gain hartu dio horri definizio ofizialari, lapikoari irakiten dagoen esneak gainezka egiten dion bezala.
Aseko nindukeen definizioaren bila aritu naiz, eta ekologiatik etorri zait buruan nerabilen horren antzerakoa. Korronte holistikotik, hain zuzen ere. Frederic Clementsek XX. mendearen hasieran osatu zuen definizioaren arabera, komunitatea bertan daudenen arteko interakzioak osatzen du, denak interdependenteak dira, eta espezie guztiek dute komunitatearen osaketan funtsezko funtzio bat. Bere iritziz, komunitatearen sorrera ez da ausazkoa eta koeboluzioan oinarritzen da (Wikipediatik hartua). Mende horren bukaeran, Lynn Margulisek sortu zuen holobionte kontzeptura egin dut jauzi.
Halaxe da, aurretik izan diren beste askorekin bezala, aipatu ditudan hiru pertsona horiekin batera, gure xumean, komunitatea osatu dugu, etxekook eta haiek. Euskaltzaindiaren definizioari erreparatuta, bai, interes komunak ditugu: baserria, landa-eremua, ardiak, gaztak... Dena den...
Dena den, gure artekoa ez da hor gelditzen, inondik inora, korronte holistikoaren baitan ere sar dezakegu gure hau. Adibidez, gure artean dagoen interdependentzia: haiek ikasi nahi etorkizunean lanbide honetan aritzeko, eta guk bizimodu hau posible dela erakutsi nahi. Komunitate txiki honetan, gure funtzioa da ahalik eta hobekien eta modu osatuenean gure lana erakustea, eta haiena, ikastea, eginaren eginez. Jakina, ez gara ausaz elkartu; gure etxera heldu baino lehen, hitz egin dugu, eta lehen elkarrizketa horien ondorioz erabaki genuen denboraldi batez elkarrekin bizitzea. Ederra da ikustea asteak pasa ahala denok aldatu egin garela, ikasi dugula elkarrekin lan egiten, bizitzen, azken finean –hala ere, ez dezala inork pentsa zailtasunik ez denik bioaniztasun eder honetan–.
Arraro begiratzen digute leku askotan, etxean wwooferrak hartzen ditugulako, ezezagunak. Behin baino gehiagotan galdetzen digute ea nola ausartzen garen, are gehiago seme-alabak izanik.
Agian oker nago, baina elkarrizketa horien isiluneetan beldurra entzuten dut askotan. Beharbada, beldurrak jendarte honetan ezezagunaren aurrean lehen genuen jakin-mina itzali ote digu?
Ez al zaizue iruditzen egun ezezagun etiketa gurekin igogailuan edo autobusean doan horri ere jartzea gure jendartearen egoeraren sintoma dela? Nolatan urratu genuen –ziguten?– komunitatearen ehuna?
Josten berrikasi beharko dugu, komunitatea erabat zirpildu baino lehen... Edo?
2.000 milioi euroko kostua izango dute AHT Madrilekin eta AVE trenarekin lotzeko aurreneko lanek. Asteburuan egin dute manifestazio bat Iruñean, AHTa eraikitzeko obretako esklabotza-baldintzak salatzeko.
Mozambiken gas eremu zabal batean erauzketa prozesu bat martxan ezartzeko prest zen 2020an TotalEnergies enpresa frantsesa, eta gunearen segurtasuna bermatzeko Mozambikeko unitate militar bat kontratatu zuen. Baina Afrikan egitekoa zuen "inoizko inbertsio pribaturik... [+]
Makroproiektu "berriztagarriek" sortzen dituzten ondorioak filmatu ditu Vidas irrenovables (Bizitza ez-berriztagarriak. Euskarazko eta frantsesezko azpitituluak prestatzen ari dira) dokumentalean Extremadurako (Cabeza del buey, Espainia, 1985) landagunean hazitako... [+]
Ilbeltzeko igande goiz batez jo dugu Baztanera. Eguzkiak oraindik ez du Lekarozko plaza argitu; bertan elkartu gara Garbiñe Elizegi Narbarte, Itziar Torres Letona eta Ernesto Prat Urzainkirekin. Itzaletan hotz egiten du eta umorez goxatu dugu lehen agurra, hogei urtean... [+]
2022an galeperra galzorian izendatzea proposatu zuen Espainiako Zientzialarien Batzordeak, bere ehiza debekatzea ekarriko lukeena. Espainiako Gobernuak orain erabaki du ez ematea babes hori espezieari, eta ehiztarien lobbyak eskainitako informazioa erabili du horretarako.
Apirilean zen sartzekoa araua baina atzeratzea erabaki dute. Derrigorrezkoa izanen da ibilgailuetan agiria eramatea, ez soilik hiri eta herri nagusienetan sartu ahal izateko, baita kostalde osoko errepideetan mugitu ahal izateko ere.
"(Oiongo osoko bilkuraren) helburua argia da, legez legitimatzea tramitazioan irregulartasun nabarmenak dituzten megaproiektu energetikoak"
Joan den asteazkenean egun gogorra eta desatsegina bizi izan genuen, ez bakarrik Labrazarentzat, baita zentral eoliko,... [+]
Parke bakoitzak hirurogei hektarea izango ditu, eta 32 milioi euroko aurrekontua du proiektuak. Ingurumen eta baimen teknikoak berretsita, egitasmoari hirigintza baimena baino ez zaio falta eraikitzeari ekiteko.
Hotza gogor ari du. Ez denean, baina aurtengo neguan lurralde batzuk ederki jotzen ari du. Eta intsektuek nola irauten dute, udaberriarekin indarrean berragertzeko? Kaleko galdera izan dut bart. Hortik intsektuen adimendu eta buruargitasunera koxka ttikia dago. Berritu ditugu... [+]
Mauleko Euskalduna ostatuak urteak daramatza Zuberoako etxe ekoizle txikien produktuekin lanean, eta hiriburuko ostatu parean eraikin bat erosi zutenean proposamena egin zien laborari horiei berei: zergatik ez ireki hurbileko ekoizleen saltokia bertan? “Motibatuta zegoen... [+]
Trebea, burutsua eta iheskorra; olagarro arruntak, izenak hala adierazten ez badu ere, aparteko trebetasunak ditu. Itsas molusku zefalopodo haragijale honek txundituta gauzka, bere ezaugarri eta ahalmen bitxiekin. Ornogabe guztien artean adimentsuena da, besteak beste.
Irakurlea dagoeneko jakitun dateke Euskal Herrian askatasunaren alde egon den eta dagoen gatazka politikoaren ondorioz urte luzetan kartzelan, erbestean edota deportazioan bizi behar izan duten euskaldunak, etxerako bidean, beren bizitza berregiten hasteko izaten dituzten... [+]
Abiadura handiko trenaren aurkako manifestazioa egingo dute Iruñean larunbat honetan AHT Gelditu plataformak deituta, 12:00etan Diputaziotik abiatuta. Castejon eta Iruñea arteko trenbidearen eraikuntza lanek aurrera jarraitzen dute eta Espainiako Garraio... [+]
Nafarroa eta Ezkio-Itsaso lotuko lituzkeen alternatibak Aralar barnean 22 kilometroko tunel bat zulatzea suposatuko luke, eta 1.300 milioi euroko kostua izango luke. Lotura hau igaroko litzatekeen herri ugarietako udalek nahiz bizilagunek, ordea, lanei ekiteko eduki beharreko... [+]
Junts eta ERC abstenitu egin dira bozketan eta popularrek aurkezturiko ez-legezko proposamena aurrera atera da, PP, Vox eta UPNren botoekin. 2027 eta 2035 urteen artean ixtea aurreikusten diren Espainiako Estatuko zazpi zentral nuklearren bizitza erabilgarria handitzea ekarriko... [+]