Komun publikoak genero bereizketaren adierazle
Generoa arautzeko lekua al da komuna? Zergatik egiten dute gizonek txiza zutik eta emakumeek eserita? Elbarrituen sinboloak zergatik ez du sexurik?
Mondragon Unibertsitateko Humanitate eta Zientzien fakultatean konturatu dira komunak oinarrizko beharrizan fisiologikoak egiteko toki izatetik haratago, generoa eraikitzeko ere balio dutela. Horregatik, ikasle talde baten proposamenetik abiatuta komunak komun bihurtu dituzte.
Galdera anitz bota eta erantzun bila aritu dira Xabier Fernandez Huheziko ikaslea eta fakultate bereko Amelia Barquin irakaslea Info 7 irratian.
“Komun partekatuak eskatu genituen fakultatean eta azkenean lortu dugu”, esan du Fernandezek. Hasieran aldarrikapena egiteko komunak “abordatu” eta ateko sinboloak kendu zituzten, baina ez zuten gauza handirik lortu.
Gero, kontseilu errektorearengana jo zuten: “Erresistentzia batzuk tarteko lortu genuen komun partekatuak jartzea, baina ez sinboloak kentzea”, esan du Fernandezek.
“Emakumea edo gizona zaren erabakitzera behartzen zaituzte komunek”, esan du Barquin irakasleak. Ateetan ageri diren sinbologiak argi uzten dute zeintzuk diren aukerak: emakumea, gizonezkoa edo elbarritua.
Beatriz Preciado filosofoak artikulu batean komunen funtzioaz egindako gogoeta ekarri du Barquinek. Hark dio, elbarrituen sinboloak ez duela generorik, gurpildun aulkian daudenei sexua ukatzen zaielako. “Elbarrituak ez ditugu gizaki sexual gisa hartzen”, esan du Barquinek.
Horregatik ikasleen hurrengo helburua komuneko ateetan ageri diren sinboloak kentzea dela esan du Fernandezek.
Beharrezko aldaketa
Gaur egun komun publikoak generoaren arabera bereizten dira. Barquinek uste du espazio publikoetan dauden komunen binarismoarekin apurtu egin behar dela, batez ere eskoletan: “Umeek ez dute zertan euren burua sailkatu”.
Jaiotzetik dagokien generoarekin bat ez datozen umeek egunero egin behar diote aurre momentu deseroso horri. “Ezin da ulertu eskoletan oraindik nola mantentzen den sailkapen hori”.
Txiza zutik ala eserita?
Gizonezkoek zutik egiten dute txiza eta emakumezkoek aldiz eserita. Baina joera hori naturala edo kulturala da? Barquinek argi du: kulturala da.
“Txiza zutik egitea zikinagoa da, nahiz eta punteria ona eduki, eta hala ere zutik egiten jarraitzen dute”, azaldu du Barquinek. “Orduan zergatik mantentzen da eraginkorra ez den ohitura bat?”, galdetu du.
Preciadoren artikuluari erreferentzia eginez Barquinek esan du txiza zutik egitea maskulinitatearekin oso lotuta dagoela.
Batzuentzat “mailaz jaistea” bezalakoa da emakumeek bezala txiza egite Barquinen hitzetan. Dena den, uste du komunak partekatzea beharrekoa den bezala, beharrezkoa dela gizonek txiza eserita egiten ikastea: “Komunak partekatu bai, baina baldin eta gizonek eserita egiten badute, bestela, kondenatuta gaude estalki umel baten gainean esertzera”.
2024ko azarora bitarte 683 sexu eraso salatu dituzte, iaz baino %16,7 gehiago, Emakunderen arabera. Familia barruko indarkeria salatu duten emakumeen kopurua ere handitu da (975 izan dira), baita bikotekide edo bikotekide ohiek egindakoa ere (3.554).
Mundu osoko 70.000 gizonek baino gehiagok hartzen dute parte emakumeak nola drogatu eta bortxatu hitz egiteko txat-talde batean. Alemaniako ARD irrati publikoko bi kazetarik egin dute ikerketa urtebetez eta erakutsi dute kasu batzuetan biktimak bikotekideak, arrebak eta amak... [+]
Sistema kolonial kapitalista heteropatriarkala auzitan jartzen eta borrokatzen denean, gupidarik gabe erasotzen du bueltan. Eskura dituen tresna guztiak erabiliz, instituzioak, medioak, justizia, hizkuntza, kultura, indarkeria... boterea berrindartzeko, sendotzeko eta... [+]
Gipuzkoako Auzitegiak urte eta erdiko espetxe zigorra ezarri dio gizon bati, emakume bat bortxatzen saiatzeagatik. Epaiketa asteazkenean egin zuten, eta, hasi aurretik, gizonak gertakariak onartu eta akordioa erdietsi zuen Fiskaltzarekin eta akusazio partikularrarekin, zigorra... [+]
Bortxaketen kasuentzako bideratu daitekeen kartzela zigorrik gorena jarri diote senar-ohi Dominique Pelicoti; eta beste 50 bortxatzaileei dagokionez, guztiak dituzte erruduntzat jo, baina fiskalak galdetzen zuena baino apalagoak dira zigorrak. Hiru hilabetez iraun du Mazango... [+]
Hiru hilabetez iraun du Mazango auziak, Gisèle Pelicotek irekitakoa, zeineten ikertu duten urte luzez senarrak somniferoz drogatu eta berak zein beste dozenaka gizonek 200 bat aldiz bortxatu izana. 51 gizon epaitu dituzte, eta senar ohi Dominique Pelicotentzat 20 urteko... [+]
Loti ederra eta errauskinaren irudia izan du hizpide aurtengo Feministaldian Irene Coulon-en hitzaldiak. Loaren ideia kulturalak zartatu ditu, loaldia ere maskulinizatua dugula argituta. Loaren irakaspen (kultural) asko barneratuak ditugu, eta gorputz feminizatuan edertasunaren... [+]
.jpg)
Bilboko ikastolako ikasle eta ikasle ohien talde batek zentroko irakasle baten partetik jasandako sexu abusuak zerrendatu ditu, eta komunikatu baten bidez salatu du ikastetxeak gizona babestu duela. Gertakariak azalera atera direnean ikastolak “beren burua zuritu besterik... [+]
Biktimak 13 urte zituenean, 1998 eta 2001 artean, Lointek kirol taldeko Mario Lopez entrenatzaile ohiaren parteko sexu abusuak jasan zituen. Emakumeak duela urtebete salatu zuen, eta epaiketa 2025eko urtarrilaren 14tik 16ra egingo da, Bizkaiko Auzitegian. Mugimendu... [+]
.jpg)
Urretxindorra Ikastolako (Bilbo) eta Azkue Ikastolako (Lekeitio) bi irakasleren aurkako salaketak egin dituzte zenbait emakumek sare sozialen bidez. Horren aurrean, Urretxindorra ikastolako irakasleak astelehen honetatik aurrera klaserik ez ematea erabaki du Ikastolen Elkarteak... [+]
“Ikertzaileen esperientziak komunikabideekin eta sare sozialekin duten harremanean” izeneko txostena argitaratu du FECYTeko Science Media Centre Españak (SMC), EHUko Gureiker ikerketa-taldearekin lankidetzan egindako inkesta batean oinarrituta. Emaitzen... [+]
Erasoen aurrean “kikilduko ez direla” eta "nazkaturik" daudela adierazi dute Lezo eta Errenteriako feministek eta autodefentsa feminista eta ekintza zuzena aldarrikatu dituzte.
Gizon batek egindako jazarpena salatu du Irati Rusiñol hendaiarrak sare sozialetan. Komisarian ere jarri du salaketa. Salaketa publiko egin ostean, beste 30 emakumek esan dute gizon beraren erasoak jasan dituztela. Rusiñolek adierazi du beste inori halakorik egin... [+]
Zur eta lur hartu dituzte Nafarroako Berdintasun teknikariek festa girorako enpresa zenbaitek egindako proposamenak. Edalontzia estaltzeko tapak edo eta edarian drogarik dagoen ikusteko eskumuturrekoak.
Bilbon bazterkeria arriskuan dauden kolektiboekin lanean aritu nintzen bost urtez, arrakala digitalaren inguruan, batez ere emakumeekin. Bidean, bortizkeria matxistekin eta beste arazo askorekin aurkitu nintzen. Oso modu organikoan, indarkeria matxista pairatzen zuten... [+]