Generoa arautzeko lekua al da komuna? Zergatik egiten dute gizonek txiza zutik eta emakumeek eserita? Elbarrituen sinboloak zergatik ez du sexurik?
Mondragon Unibertsitateko Humanitate eta Zientzien fakultatean konturatu dira komunak oinarrizko beharrizan fisiologikoak egiteko toki izatetik haratago, generoa eraikitzeko ere balio dutela. Horregatik, ikasle talde baten proposamenetik abiatuta komunak komun bihurtu dituzte.
Galdera anitz bota eta erantzun bila aritu dira Xabier Fernandez Huheziko ikaslea eta fakultate bereko Amelia Barquin irakaslea Info 7 irratian.
“Komun partekatuak eskatu genituen fakultatean eta azkenean lortu dugu”, esan du Fernandezek. Hasieran aldarrikapena egiteko komunak “abordatu” eta ateko sinboloak kendu zituzten, baina ez zuten gauza handirik lortu.
Gero, kontseilu errektorearengana jo zuten: “Erresistentzia batzuk tarteko lortu genuen komun partekatuak jartzea, baina ez sinboloak kentzea”, esan du Fernandezek.
“Emakumea edo gizona zaren erabakitzera behartzen zaituzte komunek”, esan du Barquin irakasleak. Ateetan ageri diren sinbologiak argi uzten dute zeintzuk diren aukerak: emakumea, gizonezkoa edo elbarritua.
Beatriz Preciado filosofoak artikulu batean komunen funtzioaz egindako gogoeta ekarri du Barquinek. Hark dio, elbarrituen sinboloak ez duela generorik, gurpildun aulkian daudenei sexua ukatzen zaielako. “Elbarrituak ez ditugu gizaki sexual gisa hartzen”, esan du Barquinek.
Horregatik ikasleen hurrengo helburua komuneko ateetan ageri diren sinboloak kentzea dela esan du Fernandezek.
Beharrezko aldaketa
Gaur egun komun publikoak generoaren arabera bereizten dira. Barquinek uste du espazio publikoetan dauden komunen binarismoarekin apurtu egin behar dela, batez ere eskoletan: “Umeek ez dute zertan euren burua sailkatu”.
Jaiotzetik dagokien generoarekin bat ez datozen umeek egunero egin behar diote aurre momentu deseroso horri. “Ezin da ulertu eskoletan oraindik nola mantentzen den sailkapen hori”.
Txiza zutik ala eserita?
Gizonezkoek zutik egiten dute txiza eta emakumezkoek aldiz eserita. Baina joera hori naturala edo kulturala da? Barquinek argi du: kulturala da.
“Txiza zutik egitea zikinagoa da, nahiz eta punteria ona eduki, eta hala ere zutik egiten jarraitzen dute”, azaldu du Barquinek. “Orduan zergatik mantentzen da eraginkorra ez den ohitura bat?”, galdetu du.
Preciadoren artikuluari erreferentzia eginez Barquinek esan du txiza zutik egitea maskulinitatearekin oso lotuta dagoela.
Batzuentzat “mailaz jaistea” bezalakoa da emakumeek bezala txiza egite Barquinen hitzetan. Dena den, uste du komunak partekatzea beharrekoa den bezala, beharrezkoa dela gizonek txiza eserita egiten ikastea: “Komunak partekatu bai, baina baldin eta gizonek eserita egiten badute, bestela, kondenatuta gaude estalki umel baten gainean esertzera”.
Elizak 23 kasu ditu onarturik Nafarroa Garaian. Haiek "ekonomikoki, psikologikoki eta espiritualki laguntzeko" konpromisoa adierazi du Iruñeko artzapezpikuak.
15 urteko emakume bati egin dio eraso Izarra klubean jarduten zuen pilota entrenatzaile batek.
Lestelle-Betharramgo (Biarno) ikastetxe katolikoko indarkeria eta bortxaketa kasuen salaketek beste ikastetxe katoliko batzuen gainean jarri du fokua. Ipar Euskal Herriari dagokionez, Uztaritzeko San Frantses Xabier kolegioan pairaturiko indarkeria kasuak azaleratu dira... [+]
Uribe Kosta BHI institutuko hainbat ikaslek salatu duenez, mezu "iraingarriak, matxistak eta homofoboak" jaso dituzte Batxilergoko beste ikaskide batzuengandik. Horrez gain, gaineratu dute mezuak irakasle bati ere bidali dizkiotela eta beste ikasle batzuen... [+]
Bi neska komisarian, urduri, hiru urtetik gora luzatu den jazarpen egoera salatzen. Izendatzen. Tipo berbera agertzen zaielako nonahi. Presentzia arraro berbera neskek parte hartzen duten ekitaldi kulturaletako atarietan, bietako baten amaren etxepean, bestea korrika egitera... [+]
Martxoak 8a heltzear da beste urtebetez, eta nahiz eta zenbaitek erabiltzen duten urtean behin beren irudia morez margotzeko soilik, feministek kaleak aldarriz betetzeko baliatzen dute egun seinalatu hau. 2020an, duela bost urte, milaka emakumek elkarrekin oihukatu zuten euren... [+]
Neska adingabeari sexu abusuak era jarraituan egin zizkiola frogatutzat jo du Bizkaiko Lurralde Auzitegiak.
1989tik 2014ra, Frantzia mendebaldeko hainbat ospitaletan egindako erasoengatik epaituko dute. 74 urte ditu Joel Le Scouarnec zirujau ohiak, eta espetxean dago beste lau sexu eraso kasurengatik.
Lau mila karaktere ditut kontatu behar dudana kontatzeko. Esan behar ditut gauzak argi, zehatz, soil, eta ahalko banu polit, elegante, egoki. Baga, biga, higa. Milimetrikoki neurtu beharra dut, erregelaz markatu agitazioa non amaitzen den eta propaganda non hasi. Literarioki,... [+]
Bai, bai, holaxe. Ez naiz harago joatera menturatzen. Pleonasmo bat dela? Tautologia bat agian? Baliteke, baina egia-oste deitzen dioten garai honetan, oinarri-oinarrizko egitateak beharrezkoak dira. Begira, bestela, “Ez da ez!” lelo indartsuari. Bagenekien hori... [+]
Bi akusatuek espetxe zigorra berreikusteko eskatu ostean, Felix Taberna presidenteorde lehenak adierazi du ez dagoela zigorra murrizteko baldintza juridikorik: "Zigorrak dauden bezala mantentzeko adinako larritasuna du delituak". Defentsaren abokatuak salatu du bi... [+]
Lau urteko kartzela zigorra, zazpi urteko inhabilitazioa eta hiru urtez 12 urteko biktimarengandik urruntzeko agindua eman du Gipuzkoako Probintzia Auzitegiak. Neskari 6.000 euro ere ordaindu beharko dizkio erasotzaileak kalte-ordainetan.
Gertatutakoak ez direla kasualitatea azpimarratu dute. Unibertsitateko eremuetan indarkeria matxista gertatzen dela azaldu dute, eta arazoa sistematikoa dela. Protokolo bat eskatu dute erasotuak babesteko. Erasotzaileak inpunitate osoarekin jokatu duela salatu dute.
Azken hogei urteetako gazteen kokapen politikoa izan dute aztergai The Economisten. Europan 18-29 urte arteko gizonak emakumeak baino posizio kontserbadoreagoetan kokatzen dira.
EHUko Errektoretza Taldeak hedabideetara igorritako ohar baten bidez jakinarazi du neurria: "Unibertsitateak baieztatzen du salatu duten irakaslea jada klaseetatik at dagoela eta ez dela fakultatera joango kasua argitu arte".