Estatu kolpea ematen saiatu da Bolivian komandante militar ohi bat, eta porrot egin du

  • Luis Arce Boliviako presidenteak armadaren "mugimendu irregularrak" salatu ditu. Komandante ohi bat La Paz hiriburuan dagoen Quemado jauregia hartzen saiatu da hainbat ibilgailurekin, baina inork ez dio babesik eman eta azkenean atxilotu egin dute.


2024ko ekainaren 27an - 09:41
Azken eguneraketa: 12:11

Egoera politikoa nahasia da Bolivian, 2019an Jeanine Añez senatari ohiak AEBen laguntzarekin estatu kolpea eman zuenetik –gaur egun espetxean dago horregatik–. Boliviak litio erreserba izugarriak ditu, eta horrek mundu mailako multinazionalen interes ekonomikoen jomugan jarri du.

2020an hauteskundeak egin ziren berriz eta beste behin MAS (Moviento Al Socialismo) alderdi aurrerakoiak irabazi zituen, baina ezker zein eskuin, barne zatiketak ugariak dira indar politikoen artean, eta horren adierazle da asteazken arratsaldean bizitakoa.

Juan Jose Zuñiga komandante jeneral ohia –asteartean kendu zuten kargutik– estatu kolpea ematen saiatu da, "preso politiko guztiak" askatzeko aldarrikapena eginda.

Horretarako, La Pazeko Murillo Plazan dagoen presidentearen egoitza, Palacio Quemado eraikina, hartzen saiatu da bere menpeko soldaduak eta ibilgailuak erabilita. Eraikinaren atea zabaldu dute ibilgailuetako batekin, baina ikusirik ez duela babesik lortu Zuñigak azkenean atzera egin du.

Luis Lucho Arce Boliviako presidentea izan da estatu kolpeaz ohartarazten lehenengotakoa, esanez armadaren hainbat talderen "mugimendu irregularrak" zeudela, eta herritarrak "demokrazia defendatzera" deitu ditu.

Evo Morales lider indigena eta presidente ohiak ere lehen unetik salatu du estatu kolpea prestatzen ari zirela, eta horren aurrean herritarrak "mobilizazio nazionalera" deitu ditu. Boliviako sindikatu eta nekazari zein langile konfederazio nagusiek, beren aldetik, greba orokorra antolatu dute berehala.

Arce eta Morales MASekoak dira baina lehian daude elkarren artean –Moralesek asmoa du 2025eko hauteskundeetara aurkezteko–. Sektore evista-k egungo boliviar presidenteari egotzi dio "autokolpe" bat ematen saiatzea.

Moralesen deiari kasu eginez herritar ugari azaldu da Murillo Plazan matxinaturiko militarrei aurre egiteko, eta horiek ke-potoak jaurtita erantzun diete. Presidentea bera Quemado jauregian azaldu da Zuñigari atzera egin dezala eskatzeko.

Arcek armadako komandante berriak izendatu ditu eta, buru berriek militarrei koartelera itzultzeko agindu diete azkenean. Zuñiga atxilotu egin dute horren ondoren. Berekin batera atxilotu dute Juan Arnez Salvador komandante ohia. Moralesek, bien bitartean, mobilizaziorako deia bertan behera utzi du.

Estatu kolpe saiakerak ez du armadako gainerako taldeen ez oposizioaren babesik izan eta nazioartean ere lehen unetik arbuiatu dute herrialde ia guztiek, baita AEBek eta Argentinak ere.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Nazioartea
2025-01-13 | Gedar
Poliziaren errepresio bortitza Berlinen, Luxemburg eta Liebknecht omentzeko manifestazioan

Berlingo mobilizazio komunista tradizionala, Palestinarekiko elkartasunak markatua, bortizki zapaldu zuen Poliziak: kargak, ospitaleratutako zaurituak, atxiloketak, manifestarien inguraketa metro-geltoki batean eta abar.


Presidente kargua hartu du Madurok, eta González oposizio burua ez da Venezuelan agertu

Irailetik Venezuelatik alde eginda egon ondotik, eta azken asteotan Hego Ameriketan kanpaina kutsuko bira egin ostean, hauteskundeetara aurkeztu zen Edmundo Gonzálezek hitzemana zuen Caracas hiriburuan agertuko zela Nicolas Madurok kargua hartuko zuen egunean. Bere... [+]


Ez goaz gerrara. Gerrarik ez, ez gure izenean!

Gerra Urte, Gezur Urte!

Horrela dio esaldiak eta horrela berresten du errealitateak.

Munduan eta Europan dagoen gerra-egoera, horren gorakada etengabea eta horrek Euskal Herrian izan dituen eta izango dituen balizko ondorioak aurreikusita, joan den abenduan hainbat... [+]


Erizain indigenek herri zapalduentzat ekitatezko osasun zerbitzua aldarrikatu dute

Garbiñe Elizegi baztandarra erizaina da. Abenduan, Zeelanda Berrian egin duten Osasun Ekitaterako Erizaintza Indigenari buruzko Ikerketa izenburuko bilkuran hartu du parte. Bere tesia aurkeztu du: Euskal emakumeek eta genero ez-normatiboek Euskal Herrian osasungintzan... [+]


Independentziaren aurkari Alcide Ponga izanen da Kanakyko presidente berria

Abenduaren 24an erori zen gobernua, Kaledonia Elkarrekin alderdi loialistako ordezkariek dimititu zutelako. Hori horrela, loialistek berreskuratu egin dute independentistek 2021ean lehen aldikoz lorturiko presidente kargua. Maiatzaz geroztik krisi politiko, sozial eta ekonomiko... [+]


Los Angeles hirigintza estentsiboaren zepoan: ehundaka etxe kiskali dituzte suteek

AEBko eta munduko hiri handienetakoa den Los Angeles sute ikaragarriek harrapatu dute eta jadanik 150.000 lagun lekuz aldatu behar izan dituzte agintariek. Alkateak larrialdi egoera ezarri du, garrek ehundaka etxe kiskali dituzte hainbat auzotan, eta haizete gogorrek ez dute... [+]


Groenlandia, Panamako Kanala, Kanada eta Gaza: Trumpen inposaketen mehatxupean

Groenlandia eta Kanada AEBen barne eta Panamako Kanala bere kontrol zuzenaren pean nahi ditu Trumpek. Gazari begira ere argi utzi du: israeldar bahituak ez badituzte berehala askatzen, "infernua" zabalduko du Ekialde Hurbilean. Azkenik, Mexikoko Golkoari izena aldatu... [+]


2025-01-09 | Joan Mari Beloki
Ukrainan argitzekoak

Urtarrilaren 20rako bidea. Donald Trump urtarrilaren 20an izendatuko dute AEBetako presidente. Demokraten aldeko elite ekonomikoak hainbat aldiz saiatu dira Trump hiltzen. Lortuko al dute helburua urtarrilaren 20a baino lehen? Hortaz gain, guda fase berri garratzagora eraman... [+]


Herbehereetatik etxera

2017an Indonesiak eta Herbehereek akordio bat sinatu zuten, Europako herrialdeak hiru mendeko kolonialismoaren ondorioz lapurtutako ondarea  itzul tzeko helburuarekin. Gusti Agung Wesaka Puja itzultze prozesuaren arduradun indonesiarraren hitzetan, akordio hori... [+]


Grezia, mende erdia monarkiarik gabe

Grezia, 1975. Herrialdeak urtea errepublika gisa hasi zuen, hiru aste lehenago, 1974ko abenduaren 8ko erreferendumean, herritarrek monarkiaren amaiera erabaki ondoren.

Hamarkada bat lehenago, 1964an, Pablo I.a erregea hil zenean, Konstantino semeak hartu zuen tronua, 23 urte... [+]


2025-01-09 | Sustatu
Metaren irizpide berriak: bazterkeria libre Instagram eta Facebooken

Metak bere moderazio politikak eta irizpideak irauli ditu Donald Trump Etxe Zurira itzultzeko bezperatan. Fact checker edo egiaztatzaile zerbitzuak etengo dituzte, eta komunitatearen oharrak jarri horren ordez (X/Twitterren bezala), eta aldi berean "adierazpen... [+]


Jean-Marie Le Pen: nazismoa eta “arrazen mailakatzea” asumitzen zituen politikaria

96 urterekin hil da Jean-Marie Le Pen, eskuin-muturreko aurpegi ezaguna, Frantziako Estatuan urtez urte indartu egin den Fronte Nazionalaren sortzailea. Ahoan bilorik gabe aritu izan da beti eta beti bere ideia arrazistak zabaltzen. Ideia arrazistak ereiten, eta uztak jasotzen:... [+]


2025-01-08 | Garazi Zabaleta
Aina Socies Fiol
“Balear Uharteetako irla bakoitzean besteetan ez dagoen landare barietate asko dago”

Oporlekuekin soilik lotuko dituzte askok Balear Uharteak, baina agroekologiaren eta kontsumoaren bueltan mugimendu bizia dute Mallorca irlan: Associació de Varietats Locals de Mallorca (tokiko hazi barietateen elkartea) da horren adibide. Abenduaren hasieran, elkarte... [+]


2025-01-08 | Leire Ibar
Israelgo Maccabi saskibaloi taldearen Gasteizko partida bertan behera uztea exijitu dute

Otsailaren 7an, Maccabi Tel Aviv taldeak Baskoniaren aurkako partida jokatzeko asmoa du Gasteizen. Palestinarekin Elkartasuna Plataformak salatu du Israelek kultur eta kirol ekimenak palestinarren aurkako krimenak estaltzeko erabiltzen dituela. Aurpegi zuriketaren aurka,... [+]


Eguneraketa berriak daude