Estatu kolpea ematen saiatu da Bolivian komandante militar ohi bat, eta porrot egin du
Luis Arce Boliviako presidenteak armadaren "mugimendu irregularrak" salatu ditu. Komandante ohi bat La Paz hiriburuan dagoen Quemado jauregia hartzen saiatu da hainbat ibilgailurekin, baina inork ez dio babesik eman eta azkenean atxilotu egin dute.
Egoera politikoa nahasia da Bolivian, 2019an Jeanine Añez senatari ohiak AEBen laguntzarekin estatu kolpea eman zuenetik –gaur egun espetxean dago horregatik–. Boliviak litio erreserba izugarriak ditu, eta horrek mundu mailako multinazionalen interes ekonomikoen jomugan jarri du.
2020an hauteskundeak egin ziren berriz eta beste behin MAS (Moviento Al Socialismo) alderdi aurrerakoiak irabazi zituen, baina ezker zein eskuin, barne zatiketak ugariak dira indar politikoen artean, eta horren adierazle da asteazken arratsaldean bizitakoa.
Juan Jose Zuñiga komandante jeneral ohia –asteartean kendu zuten kargutik– estatu kolpea ematen saiatu da, "preso politiko guztiak" askatzeko aldarrikapena eginda.
Horretarako, La Pazeko Murillo Plazan dagoen presidentearen egoitza, Palacio Quemado eraikina, hartzen saiatu da bere menpeko soldaduak eta ibilgailuak erabilita. Eraikinaren atea zabaldu dute ibilgailuetako batekin, baina ikusirik ez duela babesik lortu Zuñigak azkenean atzera egin du.
Bolivia sufrió hoy el enésimo golpe de estado dirigido por EEUU, que lleva décadas intentando apropiarse de los recursos del pais, entre ellos el litio.
Una parte golpista del ejército rodeó el palacio de gobierno... pero el pueblo boliviano los enfrentó y los hicieron huir.… pic.twitter.com/LPy0loNj7B
— Daniel Mayakovski (@DaniMayakovski) June 26, 2024
Luis Lucho Arce Boliviako presidentea izan da estatu kolpeaz ohartarazten lehenengotakoa, esanez armadaren hainbat talderen "mugimendu irregularrak" zeudela, eta herritarrak "demokrazia defendatzera" deitu ditu.
Evo Morales lider indigena eta presidente ohiak ere lehen unetik salatu du estatu kolpea prestatzen ari zirela, eta horren aurrean herritarrak "mobilizazio nazionalera" deitu ditu. Boliviako sindikatu eta nekazari zein langile konfederazio nagusiek, beren aldetik, greba orokorra antolatu dute berehala.
Arce eta Morales MASekoak dira baina lehian daude elkarren artean –Moralesek asmoa du 2025eko hauteskundeetara aurkezteko–. Sektore evista-k egungo boliviar presidenteari egotzi dio "autokolpe" bat ematen saiatzea.
Moralesen deiari kasu eginez herritar ugari azaldu da Murillo Plazan matxinaturiko militarrei aurre egiteko, eta horiek ke-potoak jaurtita erantzun diete. Presidentea bera Quemado jauregian azaldu da Zuñigari atzera egin dezala eskatzeko.
Arcek armadako komandante berriak izendatu ditu eta, buru berriek militarrei koartelera itzultzeko agindu diete azkenean. Zuñiga atxilotu egin dute horren ondoren. Berekin batera atxilotu dute Juan Arnez Salvador komandante ohia. Moralesek, bien bitartean, mobilizaziorako deia bertan behera utzi du.
BREAKING: ?? Bolivia coup plotter, CIA-backed General Zúñiga EXHIBITED IN HANDCUFFS "We are going to make our country's democracy be respected, whatever it takes." pic.twitter.com/uLL4dmmxj0
— Megatron (@Megatron_ron) June 27, 2024
Estatu kolpe saiakerak ez du armadako gainerako taldeen ez oposizioaren babesik izan eta nazioartean ere lehen unetik arbuiatu dute herrialde ia guztiek, baita AEBek eta Argentinak ere.
“Erresilientzia poltsa”, “biziraupen eskuliburua”, “ebakuazio bizkar-zakua”: hara nolakoak entzun daitezkeen agintarien ahotan azken asteetan.
Iragan hilabeteko adierazpenen artean, Europako Batasunak herritarrei eskatu die... [+]
Beldur hori bada. Badirudi Donald Trump etorri dela Washingtoneko bulego borobila luzerako okupatzera. Bigarren mandatua du, baina bere hurbileko aholkulariei, ez dela txantxetan ari berretsiz gainera, Konstituzioan zenbaki bakan batzuk aldatzeko bere xede zurruna aipatzen die,... [+]
Washington (AEB), 1930eko ekainaren 17an. AEBetako Kongresuak Muga-Zergen Legea onartu zuen. Smoot-Hawley Legea ere esaten zaio Reed Smoot senatariak eta Willis Hawley diputatuak bultzatu zutelako.
Legeak 900 produktu ingururako inportazio zerga-mugak %40 eta %60 artean igo... [+]
Bandera amerikanoz inguratuta, muga-zergen oldarraldi berria iragarri zion munduari Donald Trumpek apirilaren 2an. Geroztik hamaika astindu jasan dituzte burtsek eta nazioarteko merkataritzak. Baina hau ez da zoro baten boxeorako ringa bakarrik: AEBetako politikan hamarkada... [+]
Washington eta Teheran Iranen programa nuklearraren inguruko bilerak egiten ari dira. Errusiara ere joango omen dira Irango ordezkariak aste honetan.
NBEren esanetan, gatazka hasi zenetik gutxienez 13 milioi sudandarrek euren bizilekuetatik alde egin behar izan dute, eta biztanleriaren erdiak elikagai eskasia du. RSF Laguntza Azkarrerako Indarrak talde paramilitarrak asteburuan egin dio eraso Darfur eskualdeari, eta... [+]
Iradokitzailea delakoan edo, muga-zergen gatazkaren harira norbaitek berriro zirkulazioan jarri duen Maoren 1953ko bideoaren garai hartakoa da milioi bat igerilariren txantxa. Alegia, orain harekin bat egiten omen duen Xi Jinping jaio zen urtekoa.
89 urterekin hil da, Liman, eta idazle perutarraren seme-alabek eman dute haren heriotzaren berri. Gaztelaniazko literaturaren egilerik ospetsuenetakoa izan zen, eta 1960ko eta 1970eko hamarkadetan Latinoamerikan literaturak izan zuen loraldian paper garrantzitsua jokatu zuen... [+]
Bozen lehen itzulian pare-parean geratu ostean, inkesta gehienek aurreikusten zutena baino tarte handiagoa atera dio egungo presidenteak Luisa González hautagai correistari. Oposizioak "iruzurra" salatu eta botoak berriz zenbatzea eskatu du.
Gure amak beti esaten du: “Ez dut sekula ulertu zergatik gertatu zen Lehen Mundu Gerra”. Ez dio batere zentzurik harrapatzen. Ez du ulertzen zergatik inplikatu ziren Europako potentzia zaharrak halako basakeria batean eta ez zaio buruan sartzen nola konbentzitu... [+]
Ekimenak bakea eta justizia soziala sustatzeko proiektuak finantzatzea du helburu. Sustatzaile diren gizarte mugimenduek mezu argi bat bidali diete gobernuei eta armagintza industriari: "Ez dugu gerraren konplize izan nahi".
Zibilentzat antolatutako txangoak igande honetatik aurrera egin ahal izango dira, printzipioz astebetez, eta egunero bi ateraldi antolatu dira. Sarrerak berehala agortu dira.
Florentzia, 1886. Carlo Collodi Le avventure de Pinocchio eleberri ezagunaren egileak zera idatzi zuen pizzari buruz: “Labean txigortutako ogi orea, gainean eskura dagoen edozer gauzaz egindako saltsa duena”. Pizza hark “zikinkeria konplexu tankera” zuela... [+]