Kolonbiako bake akordioa: zein da FARCeko emakumeen egoera?
Irailaren 26an sinatuko dute Kolonbiako presidente Juan Manuel Santosek eta Timochenko gerrillako buruak behin betiko bake hitzarmena. Urriaren 2an plebiszitua izango da, herritarrek akordioa babesten duten ala ez ikusteko. FARC gerrilla 10. Konferentzia Nazionalean murgilduta dago egunotan eta emakumeen ahalduntzea eztabaidaren erdigunean dago.
Bake prozesuari oniritzia eman eta alderdi politiko bat sortzeko urratsak zein diren zehaztea du helburu konferentziak. Besteak beste, abortua eta emakumeen ahalduntzea dira eztabaidagaiak. Emakumeek bakea eraikitzeko bidean egin duten lanaren aitorpena aldarrikatu dute.
Kuban bake hitzarmenaren inguruko negoziazioetan parte hartu du Pastor Alape FARC-eko buruak. Haren esanetan emakumeek “adore handia hartu dute eta aurreko mendean baino sendotasun handiagoz eztabaidatzen dute”, Resumen Latinoamericanok jaso duenez.
Abortuari babesa baina kuotarik ez
Kolonbian legez kanpokoa da abortua. Olga Marín gerrillariak azaldu du abortua babesten dutela, betiere emakumearen erabakia bada, “abortua norberaren erabakia” delako eta “emakumeok gure gorputzaren inguruan erabakitzeko dugun eskubidea” delako. Azaldu du FARC-eko kide izateko haurdunaldiak “planifikatu” behar direla eta ezin zaitezkeela ama izan gerrillaria zaren bitartean.
Kyle Johnson International Crisis Group gobernuz kanpoko erakundeko kideak salatu du FARC-ek ez duela “derrigortuta egin diren abortuen inguruan ikertu, herrialdetik ihes egin duten hainbatek salatu arren”. “Gerrillak azaldu du berdintasuna izan dela etxeko lanetan eta borrokan, baina egunerokoan Kolonbiako nekazal eremuko ohiturak azaleratzen dira, eta hirikoak baino matxistagoak dira”, gaineratu du Johnsonek. Gerrillaren zuzendaritzan emakumerik ez dagoela nabarmendu du.
Tania Nijmeijer gerrillariak azaldu du “zuzendaritzan emakume bat izateak” ez duela “berdintasunaren alde egingo duela ziurtatzen” eta ohartarazi du ez dutela kuoten alde egingo, emakumeak %40tik %50ko ordezkaritza izatea “behin-behineko neurri bat besterik ez delako”.
Berriki Pierre Carles dokumental egile engaiatuaren azken lana ikusteko aukera izan dut. Guérilla des FARC, l'avenir a une histoire (FARC gerrilla, etorkizunak historia du) du izena eta Kolonbian mende erdi baino gehiago iraun duen gatazka armatuaren kontakizun... [+]
Kolonbian, FARC gerrilaren disidentzia-talde handienak adierazi du bakerako borondatea adierazi dutela eta Gobernuarekin elkarrizketak abiatuko dituela Norvegian, berak hala proposatuta. Eragile sozialekin eginiko topaketa batzuetan egin du iragarpena.
Kolonbiako presidentetza hartu zuenetik “erabateko bakea” izan du helburu Petrok, eta 2023 urtea su-etena sinatuta hasi dute herrialdean: ELNrekin, FARCeko disidentziekin, eta zenbait talde paramilitarrekin hitzartu dute. Ekaina amaitu arte egongo da indarrean,... [+]
Lehen bilera egin dute ordezkariek Caqueta departamenduan, NBEko eta Norvegiako begiraleekin. “Erabateko bakerako” elkarrizketen bidea ireki dute asteburuan, eta azpimarratu dute beharrezkoa izango dela bi aldeek su-etena errespetatzea bitartean.
Kolonbiak pasa den urtean bizitako eztanda sozialaren erdian argitaratu zuen Alberdaniarekin Freytter elkarteak Confieso que he cumplido con la amistad (Aitortzen dut, laguntasunarekin bete dut). Alberto Pinzón mediku eta militante historikoaren ibilbidea laburbiltzen... [+]
Kolonbia eta Venezuela banatzen dituen mugan, Kolonbiako Arauca estatuan, gerra bortitza piztu da azken hilabeteetan ELNren eta FARCeko disidenteen artean. Baina zer ari da gertatzen? Ideologiaz harago, muga-eremu baten logikatik ulertu behar da gatazka, mugalde estrategikoa... [+]
Hil berri duten Jesus Santrich FARCeko komandante eta bake negoziatzailea ezagutzeko aukera izan nuen 2020ko martxoan. ARGIA izan zen Kolonbiako borroka armatuaren fase berri horretan Santrich komandantea elkarrizketatu zuen munduko lehen komunikabidea, bere kartzelaldia eta... [+]
Venezuelako mugan Kolonbiako Armadak egindako segada batean hil dutela adierazi du FARC-Segunda Marquetalia izeneko taldeak, FARC-EPk bultzatzen duen bake prozesutik aldendu eta gerrila borrokara itzuli den talde armatuak.
Nicolas Maduro Venezuelako presidenteari eta bere gobernuko hamalau goi-ofiziali Kolonbiako FARC gerrilla berria lagundu izana leporatu diete AEBek. “Narkoterrorismoa” egotzita Venezuelako presidentea atxilotzen laguntzeagatik 15 milioi dolarreko saria eskaini du... [+]
Bost urtez Habanako bake negoziazioetan Kolonbiako gerrillaren ordezkari izan ondoren, Jesus Santrich (Toluviejo, 1966) FARC-EP-Bigarren Marquetalia gerrilla berrien komandantea da, baita bake prozesuaren porrotaren isla ere.
Akordioa sinatu ondoren, Santrich urtebete baino... [+]
Ivan Márquez eta Santrichen adierazpenak gaitzetsi dituzte Timochenckok eta Lozadak, eta “bakearen alde” daudela berretsi dute.
Kolonbiako gerrillako Iván Márquez buru ohiak eman du albistea, EFE agentziaren arabera. "Borroka etapa berri bat" hasiko dutela adierazi du.
Egoera politikoa ez da gozoa Kolonbian. 2016ko abenduan bake akordioak sinatu zirenetik, 160 gerrilari ohi eta 600 "lider sozial" baino gehiago hil dituzte. FARC alderdiaren barnean egoera gatazkatsua da oso. Ivan Marquez edo Jesus Santrich bezalako buruzagi... [+]
FARCen historiako hirugarren komandante-burua izan zen, eta FARC alderdiko lehen presidentea da. Juan Manuel Santosen gobernuarekin hastapenetan ziren bake elkarrizketak gidaritza hartu zuenean. Aldi berean koordinatu zituen borroka armatuko eta bake-negoziazioko estrategiak,... [+]
Carlos Antonio Lozada senatari kolonbiarrak jakitera eman duenez, FARC alderdi ezkertiarrak ez du Marquez alderdikidearen berririk. Beste bi gerrillari ohi ere desagertuta daude.