Txinako autoritateek asteartean seira igo dute koronabirus berriarekin hildakoen kopurua, eta 304ra kutsatuena. Birusa pertsonatik pertsonara kutsa daitekeela ondorioztatu eta planetan zabaltzeko beldur dira adituak, The Guardianen artikulu honetan irakur daitekeenez. Jarraian artikulu honen izen bera daraman eta Sarah Boseley osasun saileko editoreak idatzitako galde-erantzunak euskaratuta irakurgai.
Zein da Wuhanen gaixotasuna eragiten duen birusa?
Koronabirus berri bat da, hau da, aurretik inoiz aurkitu ez zen koronabirusen familiako kidea. Beste koronabirus batzuk bezala, animaliengandik edo, beharbada, itsaskietatik dator. Gaitzarekin kutsatu diren askok maiz egiten zuten lan edo erosten zuten Huananeko itsaskien merkatuan, Txinako hiriaren erdigunean. Birus berriak, oro har, animalia-ostatuetan sortzen dira. Ebola eta gripea adibide dira.
Zein dira Wuhango koronabirusak eragindako sintomak?
Birusak pneumonia eragiten du. Txostenen arabera, gaixotu direnek eztula, sukarra eta arnasa hartzeko zailtasunak izaten dituzte. Pneumonia birala denez, antibiotikoek ez dute balio. Botika antibiralak erabil daitezke, baina gehienetan sintomen larritasuna murriztu besterik ez dute egiten. Pertsonak ospitaleratzen badituzte, arnas hartzeko laguntza eta likidoak jaso ditzakete. Errekuperazioa bere immunitate sistemaren sendotasunaren araberakoa izango da. Jakina da gaitz honek jota hil direnek osasun txarra zutela aurretik ere.
Birusa pertsona batetik bestera transmititzen da?
Txinako Osasun Batzorde Nazionalak Guangdong probintzian izandako bi infekzio kasutan pertsonatik pertsonara transmitu dela baieztatu du, baina ez dirudi erraz gertatzen denik. Urtarrilaren 21era arte, 217 kasu eta lau heriotza aitortu zituzten Txinako agintariek. College Inperialeko adituek egindako iragarpenek 1.700 kasu baino gehiago egon daitezkeela iradoki du. Arinak direnak agian ez dira inolaz ere detektatzen.
Oso kezkatuta al daude adituak?
Beldur dira koronabirusa pertsonaz pertsona hedatuko ote den hilabete honen amaieran. Izan ere, Txinako urte berriko oporretan, milioika pertsona beren etxeetara joango dira ospakizunetara. Oraingoz, badirudi osasun txarra duten pertsonek dutela arriskurik handiena, gripearen kasuetan izan ohi den bezala. Baina agintariak hedapena geldiarazi nahi dute, birusa orain arte dirudiena baino indartsuago bihur ez dadin.
Osatu dira, horretarako bitartekoak jarri, eta nahiko azkar. Ze lasaitua, dena isildu denean. Baina balantza handia izan da, eta begien atzean izu bat gehiago pilatu zaie, uneren batean pentsatu dutelako, gainera, agian, ez zirela inoiz itzuliko, edo ez guztiz. "Pasa... [+]
204 lagunek beren buruaz beste egin zuten iaz Hego Euskal Herrian, datu ofizialen arabera. Suizidatzeko arriskua izan dezakeen jendearen jarraipenean jartzen dute indarra administrazioen protokoloek. Suizidioaz egoki informatzearen garrantzia ere azpimarratu dute, Suizidioa... [+]
Imanol Pradales lehendakariak eta Alberto Martínez sailburuak gidatuta ostegun honetan bildu zen Bilbon osasun publikoari buruzko mahaia. Bertan izan ziren, halaber, osasunaren sektoreko eta euskal gizarteko eragile ugari.
Astelehen arratsalde eta gauean ez zen medikurik egon Laudioko Etengabeko Arreta Gunean. Irailean ere ez da bermatuta egongo mediku baten presentzia egunero Laudio eta Amurrioko Etengabeko Arreta Guneetan, gabezia aurreko hilabeteetan bezain nabarmena izango ez den arren.
Udaldian, erretiratuok ez ohi dugu opor goserik, eta patxadaz aztertu ahal ditugu gure inguruko gorabeherak. Hori dela-eta, gai batzuek harriduraz harrapatu naute, eta honako hauek dira.
Espainia. Eurokopak eta Olinpiar Jokoek uda osoa bete dute. Aldez aurretik, esan behar... [+]
Espainiako Estatuan 1.386 pertsona hil dira gehiegizko beroagatik abuztuan –iazko abuztuan baino %3 gehiago–, Osasun Ministerioaren Carlos III. Institutuak emandako datuen arabera. Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan 44 lagun hil dira, eta Nafarroan 22.
Laudioko kaleak hartu zituzten larunbatean 1.300 herritarrek, SOS Aiaraldea plataformak deitutako eskualdeko mobilizazioan. Iragan ostegunean behar bezalako mediku-arreta ez jaso ostean herritar bat zendu izanak piztu du protesta, baina eskualdeko plataformak Osakidetzaren... [+]
XIX. eta XX. mendeetan ohikoa zen hiri nagusietako kaleetan ikustea janzkera tradizional ikusgarria zuten emakume batzuk, sendabelarrak saltzen. Ansotarrak ziren, Aragoiko Ansó ibarrekoak. Erakusketa batek haien historia kontatu digu, eta bide batez azalerazi du atzean... [+]
Hil arte bizirik sentitzearen beharraz ari da Olatz Mercader. Gaixorik egon izan delako bere bertsio gutxitua hurbilegi ikusi duenak badaki zein garrantzitsuak diren konpromisoa, grina eta desioa.
Irailarekin batera badator ikasturte berriaren hasiera eta milaka haur eta nerabek ikastetxeetarako bidea hartuko dute berriz ere, batzuk pozik, beste batzuk ez hainbeste, baina denek euren azterketak eta lezioak motxilan dituztela. Beste hainbeste espero zitekeen euskal... [+]
Espezie inbaditzaile hau duela hamarkada bat iritsi zen Euskal Herrira, eta asko ugaritu da hiri inguruetan, batez ere Bizkaia eta Gipuzkoako hiriguneetan, ura aurkitu dezaketen inguruetan. Zein lekutan atzeman duten, zein arrisku duen eta hedatu ez dadin zer egin daitekeen... [+]
Abuztuaren 22tik 23rako gauean Laudioko ZIU Zainketa Intentsiboetarako Unitate mugikorrean medikurik ez zegoela-eta, bihotz-gelditzea izan zuen gizona artatzera Bilboko unitateko medikuek bertaratu behar izan zuten. Gizona biharamunean hil zen. Laudioko Udaleko gobernu... [+]
Bihotz-gelditzea pairatu zuen eta Bilboko Zainketa Intentsiboetarako Unitate mugikorra bertaratu behar izan zen bera artatzera, Laudiokoan ez zegoelako medikurik. Horrek nabarmen atzeratu zuen ospitaleratze prozesua.