Txinan sei lagun hil dituen koronabirusarekin kezkatu behar al luke munduak?
Txinako autoritateek asteartean seira igo dute koronabirus berriarekin hildakoen kopurua, eta 304ra kutsatuena. Birusa pertsonatik pertsonara kutsa daitekeela ondorioztatu eta planetan zabaltzeko beldur dira adituak, The Guardianen artikulu honetan irakur daitekeenez. Jarraian artikulu honen izen bera daraman eta Sarah Boseley osasun saileko editoreak idatzitako galde-erantzunak euskaratuta irakurgai.
Zein da Wuhanen gaixotasuna eragiten duen birusa?
Koronabirus berri bat da, hau da, aurretik inoiz aurkitu ez zen koronabirusen familiako kidea. Beste koronabirus batzuk bezala, animaliengandik edo, beharbada, itsaskietatik dator. Gaitzarekin kutsatu diren askok maiz egiten zuten lan edo erosten zuten Huananeko itsaskien merkatuan, Txinako hiriaren erdigunean. Birus berriak, oro har, animalia-ostatuetan sortzen dira. Ebola eta gripea adibide dira.
Zein dira Wuhango koronabirusak eragindako sintomak?
Birusak pneumonia eragiten du. Txostenen arabera, gaixotu direnek eztula, sukarra eta arnasa hartzeko zailtasunak izaten dituzte. Pneumonia birala denez, antibiotikoek ez dute balio. Botika antibiralak erabil daitezke, baina gehienetan sintomen larritasuna murriztu besterik ez dute egiten. Pertsonak ospitaleratzen badituzte, arnas hartzeko laguntza eta likidoak jaso ditzakete. Errekuperazioa bere immunitate sistemaren sendotasunaren araberakoa izango da. Jakina da gaitz honek jota hil direnek osasun txarra zutela aurretik ere.
Birusa pertsona batetik bestera transmititzen da?
Txinako Osasun Batzorde Nazionalak Guangdong probintzian izandako bi infekzio kasutan pertsonatik pertsonara transmitu dela baieztatu du, baina ez dirudi erraz gertatzen denik. Urtarrilaren 21era arte, 217 kasu eta lau heriotza aitortu zituzten Txinako agintariek. College Inperialeko adituek egindako iragarpenek 1.700 kasu baino gehiago egon daitezkeela iradoki du. Arinak direnak agian ez dira inolaz ere detektatzen.
Oso kezkatuta al daude adituak?
Beldur dira koronabirusa pertsonaz pertsona hedatuko ote den hilabete honen amaieran. Izan ere, Txinako urte berriko oporretan, milioika pertsona beren etxeetara joango dira ospakizunetara. Oraingoz, badirudi osasun txarra duten pertsonek dutela arriskurik handiena, gripearen kasuetan izan ohi den bezala. Baina agintariak hedapena geldiarazi nahi dute, birusa orain arte dirudiena baino indartsuago bihur ez dadin.
Osakidetzan egun, ez dago bermatuta euskarazko zerbitzua. Zerbitzu gehienetan ez dago hizkuntza irizpiderik eta herritar euskaldunek bere burua nabarmendu beharra daukate, egoera oso zaurgarrian, euskarazko zerbitzua jaso ahal izateko.
Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako trans pertsonei zuzendutako protokolo asistentziala eguneratzea da helburua. Lehen Mailako Arretako Taldeak (LMAT), trans pertsonentzako Lehen Mailako Arretako Zerbitzu berriak (tLMAZ) eta Gurutzetako Unibertsitate Ospitalean dagoen Genero... [+]
Jaurlaritzak ziurtatu du itxaron-zerrendak bi hilabetetik behera jaitsi direla azken hiruhilekoan. Manu Lezertua EAEko arartekoak, berriz, beste datu bat nabarmendu du herritarren kexei buruzko urteko txostenean: Osakidetzari dagozkion kexak %70 igo dira, eta batez ere... [+]
Antidepresiboen kontsumoa aztertuta, Euskal Autonomia Erkidegoan COVID-19aren pandemiak sintoma depresiboen intzidentzia handitu zuela ondorioztatu du ikerketa batek. Halaber, azterlanak nabarmendu du herritarren osasun mentala arazo fisikoekin batera artatzearen garrantzia, bai... [+]
Pazienteek Donostiara joan behar dute arreta jasotzeko. Osasun Bidasoa plataforma herritarrak salatu du itxierak “are gehiago hondatuko” duela eskualdeko osasun publikoa.
EAEn BAMEa (famili medikuen formazioa) lau urtetik hiru urtetara jaistea eskatu du Jaurlaritzak. Osakidetzaren "larritasunaren" erantzukizuna Ministerioari bota dio Jaurlaritzako Osasun sailburu Alberto Martinezek: "Ez digute egiten uzten, eta haiek ez dute ezer... [+]
Sare sozialen kontra hitz egitea ondo dago, beno, nire inguruan ondo ikusia bezala dago sare sozialek dakartzaten kalteez eta txarkeriez aritzea; progre gelditzen da bat horrela jardunda, baina gaur alde hitz egin nahi dut. Ez ni optimista digitala nauzuelako, baizik eta sare... [+]
Berrogei urte dira Euskal Herrian autismoaren inguruko lehen azterketak eta zerbitzuak hasi zirela. Urte hauetan asko aldatu da autismoaz dakiguna. Uste baino heterogeneoagoa da. Uste baino ohikoagoa. Normalagoa.
Itxaron zerrendak gutxitzeko Osasunbideak hartutako estrategiak gaitzetsi ditu Plataformak
Endometriosiaren Nazioarteko Eguna izan zen, martxoak 14a. AINTZANE CUADRA MARIGORTAri (Amurrio, 1995) gaixotasun hori diagnostikatu zioten urtarrilean, lehen sintomak duela lau urte nabaritzen hasi zen arren. Gaitz horri ikusgarritasuna ematearen beharraz mintzatu da.
La bajona kolektibo kide Heiko Elbirak salatu du psikiatriak zisheteroarautik aldentzen diren erotikak kontrolatu nahi dituela.
Barakaldoko ospitaleko larrialdi zerbitzuan sufritzen ari diren "saturazioa larria" dela ohartarazi du sindikatuak. Pazienteak korridoreetan artatu dituztela eta krisia kudeatzeko "behar adina langile" ez dagoela salatu du. Errealitate horren aurrean... [+]
Astelehenean abiatu da sindikatuak deitutako greba eta apirilaren 6 arte luzatuko da. Lan-gainkarga salatu eta baldintzak hobetzeko eskatu dute, baita mediku egoiliarrei karrera profesionala aitortzea ere.