Kaxa Hutsak proiektuak ‘Oroimina loretan’ Josu Lariz iheslariaren dokumentala aurkeztu du

  • Kaxa hutsak proiektuaren baitan, azken hamarkadetan Uruguain bizi den Josu Lariz euskal iheslariaren esperientzia biltzen duen dokumentala estreinatu zen ostegun honetan Iruñeko Katakrak liburudendan: Oroimina loretan


2021eko apirilaren 23an - 17:46
Argazkia: Kaxa Hutsak

Dokumentalaren berri emateaz gain, Kaxa hutsak proiektua biltzen duen webgunea ere eman zen ezagutzera. Bertan azaltzen denez, “Kaxa hutsak Euskal iheslarien esperientziak ezagutu eta kontatzeko ikus-entzunezko proiektu dokumentala da. Ibilbide luzeko lana. Sakonean egindako lana. Siluetaren estigma alde batera utzi eta lehenengo pertsonan eraikitako kontakizuna”.

ETAko kide zelakoan Guardia Zibila bere bila joan zenean, Elgoibar utzi eta Josu Lariz iparraldera exiliatu zen 1984an. Estatu Frantsesa utzi eta 1988an sartu zen Uruguaira. Egileek dokumentalaren sinopsian aipatzen duten moduan, “hiru bider sartu zuten kartzelan, Uruguain bitan eta behin Argentinan. Espainiar justiziak egindako estradizio eskariei bi herrialde ezberdinetan irabazi dien euskal herritar bakarra da. Espainiako Estatuan oraindik itxi gabeko kausak dituenez, ezin du bere jaioterria den Altzolara itzuli; Montevideo hirian bizi da”.

Astean bertan bi iheslari itzuli dira Euskal Herrira, Joseba Sarrionandia eta Agustin Azkarate. Egunotan Foro Sozialak adierazi dutenez, oraindik 41 euskal herritar daude atzerrian gatazka politikoak eraginda, zortzi deportatu eta 33 iheslari. 1998tik, halaber, 201 iheslari itzuli dira Euskal Herrira.

Kaxa hutsak webgunean irakur daitekeenez, "erbestea kontzeptu bat da, hitz bat; egoera bat, alegia. Paktu isil antzeko bat. Ez-jakintasuna eta askotan… hobeto ez jakitea. Pertzepzioa edo imajinarioa alde batera utziko dugu eta deserria hitza moldatuz joango gara. Letrak gehituz, formak aldatuz, edukiz betez eta esanahia bera ere eraldatuz joango da”.

2012tik abian den proiektua da Kaxa hutsak eta jakinarazi dutenez, “erbesteratuen egia osoa ezagutu eta ezagutzera emateko xedeari jarraitzen dio egitasmoak. Hain justu, egia osatzea justiziaren, erreparazioaren eta berriro ez gertatzeko neurri edota bermeen abiapuntu eta oinarri dela ulertuz”.

Proiektuaren bultzatzaileak dira Bostok Photo lan taldeko argazkilari Josu Trueva, Gari Garaialde eta Iker Oiz.

Argazkia: Kaxa Hutsak

 


Azkenak
2024-12-27 | Julene Flamarique
Elkarte memorialistek manifestatzera deitu dute urtarrilaren 18an, Erorien Monumentua eraistea galdegiteko

Elkarte memorialistek kritikatu egin dute Iruñeko Udalak Erorien Monumentua eraisteari uko egiteko hartutako erabakia. Memoria Demokratikoaren Legea “oker interpretatzea” egotzi diote Joseba Asiron alkateari, eta mobilizazio batera deitu dute urtarrilaren... [+]


2024-12-27 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Myanmarreko gerra zibila, laugarren urtera

Hutsaren hurrengo arreta mediatikoarekin –batez ere Ekialde Hurbileko edo Ukrainako gatazkekin alderatzen badugu; baina Sudangoaren aldean ere bai–, laugarren urtea betetze bidean da Myanmarreko gerra zibila.


2024-12-27 | Leire Ibar
Txanpainaren industriaren arrakastaren oinarrian eskulan esplotatua dago

The Guardian egunkariak Épernayn (Frantzia) txanpain-industrian aritzen diren migratzaileen egoera aztertu du. Ikerketak agerian utzi ditu luxuzko xanpaina-marken mahastietan lan egiten dutenen baldintza prekarioak eta legez kanpokoak.


2024-12-27 | ARGIA
Gutxienez 5.212 eraso matxista salatu dituzte aurten EAEn, iaz baino %8 gehiago

2024ko azarora bitarte 683 sexu eraso salatu dituzte, iaz baino %16,7 gehiago, Emakunderen arabera. Familia barruko indarkeria salatu duten emakumeen kopurua ere handitu da (975 izan dira), baita bikotekide edo bikotekide ohiek egindakoa ere (3.554).


2024-12-27 | Euskal Irratiak
Benito Lertxundi
“Zuzeneko emanaldietan beharrezko den xarma galtzen ari nintzela sentitzen nuen”

Benito Lertxundi 60 urte iraun duen kantugintza uzten zuela jakinarazi du Durangoko azoka aitzin. 2023an Gernikan grabatu zuen kontzertu baten diskoarekin bururatuko du bere ibilbide handia bezain aberatsa. Bazuen urtea hartua zuela erabakia, ez da erraza izan horren berri... [+]


2024-12-27 | Gedar
Eguberrietan 110 osasun-zentrotan ezarri ditu murrizketak Osakidetzak

Iazko Gabonetan, hamabi ordurainoko itxaronaldiak izan ziren. Urtean 180 egunetan ezartzen ditu nolabaiteko murrizketak Osakidetzak.


Ibai Ripodas: “Balorazio oso positiboa egiten dugu, orain gazteek sortu beharko dituzte presoei elkartasuna helarazteko bide berriak”

Hatortxu Rock jaialdiko 29. edizioa egingo da larunbatean Atarrabian. Sarrerak jada agortuta daude, baina txandak osatzeko laguntza behar da oraindik.


2024-12-27 | ARGIA
“Euskaraz ez dakien pertsona bat” izendatu dute Eitb.eus-eko zuzendari, LABek salatu duenez

"Euskalduna ez den pertsona bat –Nagore de los Rios– hautatu du EITBko zuzendaritza nagusiak Eitb.eus eta Social Media atalerako zuzendari posturako, eta, ondorioz, euskaraz ez dakien pertsona bat izendatu dute helburuen artean euskararen... [+]


Lore Lujanbio
“Zaintza lanak ez dira jarduera zehatz bat; produkzio-erlazio patriarkalek ekoizten dituzte”

Tesia amaituta, pozik dago Lore Lujanbio. Militantziarako denbora gehiago du, besteak beste. Mugimendu transfeministaren erronkez galdetuta, hauek identifikatzen ditu: neoliberalismoak mugimenduaz egin duen apropiazioari heltzea, faxismoaren eta erreakzio heteropatriarkalen... [+]


2024-12-26 | Leire Ibar
Nafarroak garraio publikoaren %50eko deskontuak ekainera arte mantenduko ditu

Garraio publikoaren %50eko deskontuak sei hilabetez luzatuko ditu Nafarroako Gobernuak, 2025eko ekainaren 30era arte. Espainiako Gobernuak garraio-txartelaren kostuaren %30 hartuko du bere gain, eta Nafarroako Gobernuak %20. Aurreko urtearekin alderatuta, 2024ean garraio... [+]


‘Prentsa' bereizgarria zeraman autoa jomugatzat hartu eta beste bost kazetari hil ditu Israelek Gazan

Gutxienez 201 dira 2023ko urriaz geroztik Israelek Gazan hildako kazetariak. Abenduaren 26 honetan hildako azken bostak Al-Quds telebista katean zebiltzan lanean.


Eguneraketa berriak daude