Gaia azalduz artikulu mamitsua argitaratu du Guillem Martí kazetariak Directa hedabidean. Hemen irakur daiteke osorik. Guk jarraian, laburtuta ekarri dugu:

AMEPen lehen batzar orokorra otsailaren 23an egin dute Terrassan, modu erdipresentzialean. Ekitaldi horretan sortu zen elkartea, estatutuak onartu ziren eta Komisio Exekutiboa izendatu zen. Batzar horretan izan ziren 74 udalerrietako ordezkariak, Kataluniako Herri Txikien Elkartea, Burujabetza Energetikoko Sarea, Jasangarritasunerako Herrien Sarea, eta Autokontsumitzaileen Elkartea.

AMEPen lehendakari Carlos Caballero (ERC) da, Terrassako udaleko zinegotzia; lehendakari-ordea Tàrregako alkate Alba Pijuan (ERC); idazkaria Eloi Badia (Bartzelonako Común); diruzainak Vilanova i Geltrúko Marta Jofra (CUP).

Endesari aurre egiteko elkartuak

AMEP sortzeko ideia iragan uztailean sortu zen, energiaren kudeaketa publikoarekin konprometitutako 47 udalerrik, Kataluniako Herri Txikien Elkartearekin eta Burujabetza Energetikoaren Sarearekin batera, protokolo bat sinatu zutenean udalerrien arteko elkarlan markoa arautzeko. AMEPen lehendakari Carlos Caballerok Directa hedabideari azaldu dionez, Terrassako udala hautatu da lehendakaritzarako, 2020an berak eraman duelako lidergoa udalek Endesari aurre egin ziotenean: "Endesak familia zaurgarrien fakturak udalerriei kobratzea exigitu zien, eta pobrezia energetikoaren legearen arabera, ezin zituen faktura horiek erreklamatu". Caballerok azaldu duenez, "beste behin argi geratu da batasunak dakarrela indarra, zeren eta elkartu ginenean, Endesak jada ez zuen ezer erreklamatu".

AMEPen kide diren udalerriek hiru milioi herritar biltzen dituzte. Badira hiri handiak eta oso txikiak dira herriak, 200 biztanletik beherakoak."Bakoitzak ditu bere ezaugarriak, bere arazoak eta bere kolore politikoak" azaldu du lehendakariak, "baina denok batzen gaitu zerbaitek: Endesak kontrolatzen duela praktikan Kataluniako argindarraren banaketaren %95".

Terrassako alkatetza koalizioan gobernatzen dute ERCk eta Todo por Terrassak, azken hau herriko hautagaitza bat da Jordi Ballart buru duena: PSCko militante ohia, alderdiko karneta puskatu zuen 155ari babesa eman izanaren aurrean protesta egiteko. Ballart Terrassako alakte zenean ezagun egin zen bertako uraren kudeaketa birmunizipalizatzeko ahaleginean. Izatez, AMEPek eredutzat dauka Ur Publikoaren Aldeko Udal eta Eragileen Elkartea den AMAP, zeina 2018an sortu zen, ura birmunizipalizatzeko.

Generalitati presio, Endesari auditoria egin diezaion

Burujabetza Energetikorako Sareak dio egungo energia ereduaren arazoa batez ere argindarraren banaketa dela. "Guk babesten ditugu energia sortzeko eta komertzializatzeko egiten diren aldaketak baina burujabetza energetikoa lortzeko muina banaketa sarearen kontrol demokratikoa berreskuratzea da", azaldu du Irene Gonzálezek.

Kataluniako banaketa sarearen %95 Endesaren jabetzakoa da. Mario Urrea Kataluniako Herri Txikien Elkarteko lehendakaria da eta salatu du barnealdeko herrietan makroparkeak egiten ari direla energia berriztagarriak sortzeko, eta horietako asko Endesa, Naturgy eta Iberdrolaren jabetzakoak direla: "Horrek herrien hustea areaotzen du, ekonomia dibertsifikatzea zailtzen du eta turismoa uxatzen du. Nekazariei lantzekoak diren lurrak alokatzen dizkiote,askoz ere prezio baxuagoan hiriguneko industrialde batean egingo luketena baino. 70 eta 80ko hamarkadetan kostaldean egin zutena errepikatzen ari dira barnealdean orain, eta ez die soilik eragiten energia parkeak dauden zonaldeei soilik, baizik, autopista elektrikoek, eta tentsio altuko lineek zeharkatzen dituzten zelai eta parke naturalei ere bai. Energia hiriguneetara eramatekoan hainbeste kilometroko bidean zati bat galdu egiten da eta ondorioz,behar baino askoz gehiago sortzen dute".

"Arazo honen guztiaren sorburua egungo marko legala da", AMEPen lehendakari Caballeroren hitzetan. "Izan ere, konpainia bati bamientzen dio bere sareari eta honen mantenuari buruzko informazioa gordetzea. Enpresa honen opakotasuna inpunitate bihurtzen da, ez dugulako erreminta publikorik Endesak zer egiten duen eta zer ez kontrolatzeko". Horregatik da AMEPen helburu nagusietako bat "udalek fronte bateratua sortzea Kataluniako Generalitatea presionatzeko", bera denez energiaren konpetentzia duena, Endesari auditoriak egin diezazkion, "behartua egon dadin mantenuan inbertitzera eta zerbitzua hobetzera". Irene Gonzálezek gehitu du auditoriak "ez direla soilik teknikoak izan behar, baizik, herritarrek osatuak".

Etorkizuna lantzen

Egungo ereduari kontrajarriz, AMEPek eta Kataluniako Herri Txikien Elkarteak eskatu dute energira sarbidea izateko eskubide soziala bermatuta egon dadila eta ez dadila pobrezia energetikorik egon, enpresek eta herritarrek libreki eta modu errazean aukera izan dezatela energia berdea sortzeko eta bizilagunekin partekatzeko, energiaren banaketa sareak ez daitezela multinazionalen eskuetan soilik egon, eta herritarrek parte hartu ahal izan dezatela arautzean eta modernizazioan. Gobernantza eredu berriak eskatu dituzte, oinarrituta egongo direnak herrien arteko kooperazioan, bai mankomunitateen bidez, edo kontsortzio eta herrien sareetan. Energia Burujabetzarako Sareko kide den Irene Gonzalezek azpimarratu du "trantsizio energetiko ekofeminista lortzeko beharrezkoa dela herrien maila baino goragoko eskalan politika egitea ahalbidetuko duen eredu bat izatea, baina udalerrietatik". Aipatu ditu "energia berriztagarrietarako Europako funtsak zuzenean sektoreko enpresa handiek eramaten dituztela honek ondurarik ekarri gabe instalazioak egingo dituzten herriei". Eta gehitu du trantsizio hau antolatu egin behar dela "lurraldearen oreka zaintzeko, mendialdeko herriak ez daitezen berriz bihurtu, nuklear handiekin gertatu zen bezala, hiri handietan egiten den kontsumoarentzako ekoizle".