Katalana eta okzitaniera erabiltzen hasi dira Frantziako estatuko 15 udalbatzetan
Elna udalerriak irekitako xendari jarraituz, hamabost bat udalerrik mozio bidez onartu dute udal batzetan katalanez eta okzitanieraz hitza hartu ahal izatea, eta Jefaturara bidaltzen diren aktak ere hala idaztea, ondoren frantsesera itzulita. Eskualde hauetakoak dira hamabost udalak: Rosellon, Vallespir eta Fenolleda. Ekimen hau burutu eta egun gutxira Jefaturak adierazi du Elnako udalaren aurka joko duela auzitegira, mozio hau onartu izanagatik. Pablo Bonat kazetariak Directa hedabidean landu duen gaia itzuli eta laburtu dugu albiste honetan.
Bonatek Directa hedabidean oroitarazi duenez, iragan urtarrilaren 19an Elnako zinegotzi Pere Manzanares izan zen lehena udalbatzan hitzartzea katalanez egiten, eta ondoren berak itzuli zuen frantsesera esandakoa. Oposizioko zinegotziak, indignatuta, aulkietatik altxatu ziren eta aretotik atera ziren, haien desadostasuna publiko eginez, frantsesa ez zen hizkuntza bat erabili zelako eta udal gobernua salatu zuten "frantziar errepublikar zuzenbidea gutxiesteaz". Oposizioko kide hauek gehitu zuten "katalana ulertzen ez zuten herritarrak baztertuak sentitzen zirela debate publikotik" eta udal gobernua salatu zuten "apartheid linguistikoa" egiten omen zuelako.
Hiru hilabetera, apirilaren 21ean, Elna izan zen lehen udala mozio bidez onartu zuena beren hautetsiei baimena ematen ziela udalbatzan katalanez hitz egiteko, baldin eta jarraian frantsesera itzulpena egiten bazuten. "Elnak asko inbertitu du bere hondarean: katedrala, klaustroa... Orain bere hondare inmaterialean ere inbertitzen du eta katalaneraren erabilera balioan jartzen du", adierazi zuen momentu hartan Nicolas Garcia alkateak. Elnako bozketa honetatik aste gutxitara, Jefaturak gutuna bidali zion Rosellon eskualdeko udalari, oroitaraziz katalana udalbatzetan erabiltzea ez dela baimendua. Honen aurrean, legelari bati kontsulta egin zion udal gobernuak eta honek jakinarazi zien prefektoak adierazitakoa ez zela egia, eta txosten bat bidali zioten Ipar Katalunian estatuaren ordezkari nagusia den Rodrigue Furcy-ri, zeinak modu informalean arrazoi ematen amaitu zuen.
Honen ondoren, Elnako udalak erabaki zuen udalbatzen Barne Araudia aldatzea, debateetan katalanez hitza hartzeko aukera onartuta geratu zedin eta Jefaturara bidaltzen diren aktak katalanez idatz daitezen lehenik, eta frantsesez bigarrenik. Ekimen honi salaketa jarri dio Jefaturak.
Ekimena beste udaletara zabaldu du Katalanaren eta Okzitanieraren Aldeko Sindikatu Interkomunalak
Katalanez SIOCCAT deitzen da Katalaneraren eta Okzitanieraren Aldeko Sindikatu Interkomunala eta bi hizkuntza hauek sustatzearen alde dauden 116 udalerri biltzen ditu. Eragile honek udal gobernu denetara bidali zuen Elnakoaren moduko mozioa, onartu zezaten debateak katalanez edo okzitanieraz egitea eta aktak ere horrela idaztea, frantses itzulpenarekin. Elnako zinegotzi izateaz gain SIOCCATeko kide den Manzanaresek Directari adierazi dio "dagoeneko gutxienez 15 udalerrik bozkatu eta onartu dutela mozioa".
Pesillà de la Ribera herriko kultur zinegotzia den Lu Escapek zera adierazi dio Directari: "Oso positiboa litzateke udal gehiagok mozio hau onartzea. 30 bagara zailago izango da kondenatuak izatea, bat edo bi izanda baino. Elkartzen bagara geldiezinak izango gara. Ekimen hau oso beharrezkoa da eskema mental jakobinoa hausten joateko, gizarte frantsesaren traba handietako bat baita. Monolinguismoa galga handia da gure lurraldearen modukoen garapen ekonomiko, kultural eta humanoarentzako".
Bretaininan aldibereko itzulpena jarri dute udaletan
Ipar Kataluniako udalen saltsaren erdian, Bretainiako lurralde kontseiluak mozio bat onartu zuen, zeinak baimentzen zuen aldibereko itzulpena egitea bretoieraz eta galoz egindako hitzartze ofizialetan. Ordura arte, ez zegoen araurik hizkuntza horien erabilera debekatzen zuenik, baina norbaitek hala egiten bazuen, berak itzuli behar zuen frantsesera eta horrek hitza hartzeko denbora asko murrizten zion hiztunari. Geroztik, aldibereko itzulpena egiten dute udalbatzetan. Baina Ipar Kataluniako kasuetan ez bezala, Bretainian aktak ez dira bretoieraz edo galoz idazten, frantses hutsean baizik.
Directa hedabideak ikertu eta argitaratu du poliziaren infiltrazioa. 2019ko irailean hurbildu zen lehen aldiz Lleidako Ateneu Cooperatiu taldera, Joan Llobet García izenpean, eta 2021eko azaroan utzi zuen militantzia, Bartzelonan lana aurkitu zuela eta amonaren... [+]
Lau agenteak lesio-delituengatik ikertzen ari dira eta horrek galarazten du 2024ko amnistia aplikatzea. Polizia horietako batek, ustez, gomazko bala batekin begi bat zartatu zion Roger Español kataluniarrari.
Milatik gora lagun bildu ziren larunbatean Ipar Kataluniako Perpinya herrian La Bressola ikastetxeak defendatzeko. Murgiltze eredua katalanez eskaintzen duten ikastetxe horiek arrazoi ekonomikoengatik larrialdian daudela adierazi dute eta erakunde publikoei eskatu diete babes... [+]
Lagun asko sumatu dut kezkatuta euskaldun gero eta gutxiagok ahoskatzen duelako elle-a. Haur eta gazte gehienek bezala, heldu askok ere galdu du hots hori ahoskatzeko gaitasuna, idatzian ere nahasteraino. Paretan itsatsitako kartel batean irakurri berri dugu: altxorraren biya... [+]
“Askatasunaren” izenean, ikastetxean zein oinarrizko hizkuntza nahi duten galdetu diete guraso valentziarrei. Helburua katalana zokoratzea zen. PPren eta Voxen gobernuak ez du lortu. 33 eskualdeetatik 22tan katalana gailendu da. Emaitzarekin oso pozik agertu dira... [+]
Otzandu egin gara, katalanak eta euskaldunok, ekaitzaren ondoren. Saiatu ginen, bai; sendo ekin genion, eta gogor kolpatu gaituzte; ezin izan genien gure helburu zuzen, ezinbesteko, sakratuei eutsi. Eta porrotaren mingostasuna dastatu dugu, eta bigundu egin gara irabazleen... [+]
Directa hedabidearen ikerketa batek ondorioztatu du 2018. eta 2020. urteen artean murgildu zela Kataluniako Palestinaren aldeko eta ezker independentistaren mugimenduetan, "Belén Hammad" izenaren pean. Nortasun agiri faltsu batekin Kataluniako Gobernuak... [+]
570.000 familiak euren haurren ikasgeletako hizkuntza nagusia zein izango den bozkatzeko aukera dute martxoaren 4ra arte: gaztelera edo katalana. Garikoitz Knörr filologoaren eta euskara irakaslearen arabera, kontsultak "ezbaian" jartzen du katalanaren zilegitasuna... [+]
Azken egunak garrantzi handikoak izan dira Bartzelonan, etxebizitzaren aldeko mugimenduarentzat eta espekulatzaileen aurkako borrokarentzat. Urtarrilaren 28an, polizia-armada batek Raval auzoko Massana Zaharrari [zentro sozial okupatua] eraso egin zion goizaldean, aurrez abisatu... [+]
Haur Hezkuntzatik hasi eta Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza amaieraraino, ikastetxeetan mugikorra debekatzea du helburu Kataluniako Generalitateko Hezkuntza kontseilariak. 6 urtera arteko haurren ikasgeletan material teknologikorik ez egotea eta eskolen digitalizazioa aztertzea... [+]
Màtria o barbàrie (Angle Editorial) liburua aurkeztera etorri da Júlia Ojeda irakasle eta literatur kritikaria, Donostiako Emakumeen Etxera. Liburuan parte hartu duten 30 emakume katalanek matria eraikitzea proposatzen dute feminismo nazionalista ardatz... [+]
Euskal Herriko eta Kataluniako indar eskuindarrek bat egin dute PPrekin eta Voxekin, zerga ez luzatzeko.
Polizia agenteek nortasun faltsuen pean gizarte-mugimenduetan egindako infiltrazioak Espainiako Konstituzio Auzitegira iritsiko dira. Irídia-Centre per la Defensa dels Drets Humans erakundeak, infiltrazio horiek kaltetutakoen Acció Contra l 'Espionatge d'... [+]
Oporlekuekin soilik lotuko dituzte askok Balear Uharteak, baina agroekologiaren eta kontsumoaren bueltan mugimendu bizia dute Mallorca irlan: Associació de Varietats Locals de Mallorca (tokiko hazi barietateen elkartea) da horren adibide. Abenduaren hasieran, elkarte... [+]
Media.cat-ek egindako azken ikerketak agerian utzi du emakume kazetariek Katalunian jasaten duten sexu-diskriminazioa. Inkestatutako emakumeen %54,4k sexu-jazarpena jasan dutela eta %55,1ek sexu-generoaren araberako jazarpena izan dutela adierazi dute.