Kasu, ez gitxu lo!
“Kasu, ez gitxu lo!”. Gure denbora eta manerekin baina heldu gira.
Azaroaren 25ean Baionako elgarretaratzera joan ez joan eta autoak nola partekatu pentsatzetik (joan-jina bi oren), bat-batean Lartzabalen elgarretaratze bat antolatu genuen, eta 47 emazte bildu! Mementoko pozaren ondotik eta batez ere entzundako eskerrengatik, gurean ere, manifestatzeko eta emazteek* elkartzeko beharra badugula argi ikusi zen.
Ainitzetan hiritatik heldu zaigun diskurtso feministan ez dugu gure burua atxemaiten; ez gira identifikatuak sentitzen. Diskurtso arrotza egiten zaigu, batzuetan feministak ez garela sentitu arte. Alta, kolektibo berdina gira. Forma ezberdinekin baina zapalkuntza patriarkal eta egiturazko bera pairatzen dugu.
Zonbat emazte* auzapez ezagutzen ditugu? Biztanleriaren erdia emazteak* izanki, Baxenafarroko 80 herrietarik bederatzitan bakarrik dira emazte auzapezak. Berriki pasa diren laborantzako hauteskundeetan, zonbat hautagai izan dira emazteak? Bikote heterosexualetan etxaldeko lanak nola banatuak dira? Gizonak kabaletan eta emazteak paperetan! Eta emazte bat bera bakarrik instalatzen denean zenbat zangok egiten duten dardara/ikara. Zenbatek, nahiz eta “gaizki ez ikusi”, gizonen laguntza beharko duela pentsatu. Aldiz, gizon bat instalatzen denean, gauza arrunt gisa bizi dugu, laguntza edo arrangura berdinak ukanen ez balitu bezala.
Batzuk kokatzearren: asteburu pasa furgonetarekin joaten zareten ingurune horietan egunero bizi garen emakumeak* gara. Zuen elikagaiak (eta batzuengatik balitz zuen energia ere) sortzen dituen eremu horietako biztanleak. Eta ez da Ipar-Hego Euskal Herria dikotomian erori behar. Erroeta, Iturgoien, Ezkarotzen edota Gamarten berdina partekatzen dugu.
Diskurtso feminista hirietan eraikia izan denez, landa eremuko emazteen* egoerak eta bereizitasunak ahantziak izan dira. Baina hirietako feminismoek gu ere entzun gaitzaten, guhau antolatzetik hasi behar dugu
Landa eremuko emazteak* betitik, ikusezinkeri bikoitza jasan dugu. Lehena narratiba androzentrikoaren eraginez eta bigarrena urbanozentrikoarengadik. Diskurtso feminista hirietan eraikia izan denez, gure egoerak eta bereizitasunak ahantziak izan dira. Baina hirietako feminismoek gu ere entzun gaitzaten, guhau antolatzetik hasi behar dugu/gira. Landa eremuko emazteen* aldarrikapenak diskurtso feministara txertatu behar ditugu. Begiradak partekatuz, landa eremutik gure ekarpena egin, diskurtso feminista osatzeko eta ez dadin gehiago arrotza izan.
Gainera, landa eremua bazter uzten bada, ezingo da sekulan egungo eredu sozioekonomiko suntsitzailea irauli. Landa eremuak, zaintzekin batera, dira justuki, sistema urbanozentriko eta merkantilistak sortzen dituen kalte eta erasoak, egunerokoan “orekatzen” ari direnak. Eta sistema eta bizitzaren arteko gatazkari aurre egiten ari diren bi eremu horiek dira, hain zuzen, ikusezin bihurtu eta eduki politikoz husten dituztenak.
Gauzak ez direlako hola kasualitatez, baizik eta interes batzuengatik eraikiak izan direnez, borrokaren bidez deseraikiko ditugu! Gure bizitzen eta ekosistemen erabakitzeko ahala berreskuratu behar dugu. Itzulguneetan itzultzen giren gisa berean, balia dezagun Lartzabaleko itzulgunean Martxoaren 8an 12:00etan, emazteak* sareturik eta indarrak baturik, gauzak itzularazteko.
Haizea Isasa
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Duela aste batzuk, Diputazio kalean, Gasteizko erdigunean, bi gizonek etxerik gabeko pertsona bat bota zuten lo egiten zuen lokalaren kanpoaldeko eskailera-buru txikitik. Bota ez ezik, berehala metalezko baranda bat ere jarri zuten lonjaren aurrean. Lokala luzaroan hutsik egon... [+]
Hizkuntzakeriatik edo glotofobiatik eta, zer esanik ez, euskararen aurkako gorrototik, askotan ikusi izan dugu gure euskara makila guztien zahagi bihurturik. Azkena, Anton Arriola Kutxabankeko presidentea ibili zaigu makilakari lanetan gure hizkuntzari astindu eta makilakada... [+]
Ez dezazuela lotura hau Ezkiotik bilatu, ez eta Altsasutik ere, are gutxiago Ebro ibaia Castejonetik zeharkatuz. Euskal Yaren eta Nafarroako AHTaren arteko lotura, edo hobeto esanda, loturak, dagoeneko errealitate bat dira. Pluralean dauden lotura horiexek dira kezkatu beharko... [+]
Ez atera zalapartarik, ez konfrontatu, ez biktimizatu... eta obeditu. Subjektu zapaldu gisa, kasu honetan euskaldun gisa, mintzo gara, zenbatetan entzun behar izan ditugu halakoak? Ironiaz, honelaxe esan zuen, duela bi urte, Euskaltzale Independentiston Topaketan, Amets... [+]
Aurten "Israel Premier Tech" txirrindularitza talde israeldarra ez da Lizarraldeko Miguel Indurain Sari Nagusia lasterketara etorriko. Berri ona da hori Palestinaren askapenaren alde gaudenontzat eta munstro sionistarekin harreman oro etetea nahi dugunontzat, izan... [+]
Intsumituek denbora luzez egindako borroka gogorra eta mingarria izan zen, baina irabazi zuten, eta garaipen hura behin betikoa izango zela uste genuen, atzera bueltarik gabea. Baina badirudi, politikari batzuen ahotik aterata, eskalada militaristari gorazarre egin eta berriz... [+]
Punto Bobo liburuaren irakurketan murgilduta, Itxaso Martin Zapirain egilearen Eromena, Azpimemoria eta Isiltasunak Idazten ikerketa lanean sentitu nuen egiazkotasun eta maila etikoarekin egin dut berriz ere topo. Eta hortaz, hara bueltatu. “Oihu izateko jaio zen isiltasun... [+]
Dirudienez, Euskal Herrian migrazioa arazo bilakatu da azken bi hamarkadetan. Atzerritarrez josi omen dira gure lurrak. Gure kultura arriskuan omen dago fenomeno “berri” horren ondorio. Lapurretak, bortxaketak, liskarrak… Bizikidetza arazo horiek guztiak... [+]
Azken hamarkadetan euskararen biziberritzeak duen erronka handienetakoa, euskararen ezagutzaren unibertsalizazioarekin batera, erabilerarena da. Askotan, gazteen euskararen erabileran jarri ohi dugu fokua, baita euskararen erabilerak izan duen eta izan dezakeen bilakaeraren... [+]
Goizean jaiki orduko hasten dira desegokitasunak. Beharbada lotarako erabili duzun lastaira ere ez zen egokiena. Baina, ezin ba idatzi desegoki sentiarazten nauten guztiez. Horregatik, udaberriko ekinozioa –egunaren eta gauaren arteko oreka– dela eta, oraindik ere,... [+]
Ez da gauza berria politikari profesionalak gizarteko arazoak estaltzeko ahaleginetan ibiltzea. Azkenaldian Denis Itxaso -EAEko Etxebizitza sailburua- entzun dugu etxegabetzeei garrantzia kenduz eta aditzera emanez gurean bazterreko fenomenoa direla; eta Begoña Alfaro... [+]
Antropozentrismoaren aldaera traketsena eurozentrismoa izan zen. Europako mendebaldea, geografikoki, Kontinente Euroasiarraren penintsula txiki bat besterik ez da, baina lau mende luzez gertaera demografiko, teknologiko eta ideologiko batzuk zirela medio, bazter horretako... [+]
Badakizuenok badakizue, beste gauza asko bezala, euskararen aldeko borrokan ere politikoek, eragile batzuek eta hedabideek beraien antzezlana saldu nahi digutela, benetakoa balitz bezala.
Lehen urtean pozik jaso nuen, "Euskaraldi" hau. Zer edo zer zen, ezer ez zegoela... [+]
Euskarak, mendez mende, zapalkuntza sistematikoa jasan du, eta oraindik ere borrokan dabil egunerokoan bere leku duina aldarrikatzeko. Hizkuntza baten desagerpena ez da inoiz berez gertatzen; planifikazio politiko eta sozialak eragiten du zuzenean. Euskaldunoi ukatu egin izan... [+]
Horra Libération egunkariak berriki argitaratu duen idazkia:
“Bayonne” bukatu da, Libérationek “Baiona” idatziko du
Hiri baten izenaren erabilpena ohiturazkoa delarik, egunkari batean izen horren erabilpena aldatzea zaila da. Alta, irakurleen... [+]