Karmele Aierbe Muxika euskaltzalea hil da
Ataunen 1951n jaioa, gaztetatik euskararen eta Euskal Herriaren aldeko militantzian engaiatu zen eta hainbat bider atxilotu eta torturatu zuten. HBko mahai nazionaleko kide ohia eta Euskal Herrian Euskarazeko koordinatzailea izan zen. Baita Ataungo San Gregorio ikastolako Segurako Laiotz herri eskolako irakasle ere.
16 urterako engaiatua zen euskaltzaletasunarekin: Beasainera gau eskoletara joaten hasi zen, euskara ezkutuan erabili beharreko hizkuntza zen garaian. "Bezperan Beasainen ikasten genuena Ataunen irakasten genuen hurrengo egunean. Gai gramatikalak ematen genituen, eta hitzaldiak antolatzen naziotasunari buruz; ekonomiarekin lotutako gaiak, Marxen eta Engelsen ideiak..." azaldu zion Gorka Berasategi kazetariari Berrian 2016an egindako elkarrizketan. Ikastolen sorrerako urteetan hasi zen irakasle eta irakasle erretiratu zen, eta Euskal Herrian Euskarazeko koordinatzaile egin zen 1988an.
Militantzia politikoari ere gazterik lotu zitzaion, 1970ean Burgosko prozesuarekin, epaiketaren kontrako bileretan eta manifestazioetan parte hartuz. Lekukotza hau eman zuen aipatutako Berriako elkarrizketan: "1974az geroztik, zazpi aldiz egon naiz atxilotuta, hiru aldiz egon naiz kartzelan, tortura larriak jasan izan ditut, bortxaketak... Gatazkaren ondorioak nire larruan bizi izan ditut, baina hori bizi izan dut bokazio handia dudalako herri hau aske ikusteko". Etxean ere ezagutu zuen gatazka politikoaren errepresioa: bere anaia Maximo 1977ko amnistiaren ondoren preso sartu zuten lehenetarikoa izan zen, eta beste anaia Inaxio, luze egon zen errefuxiatuta.
Herri Batasunaren Mahai Nazionaleko kide ere izan zen, 1998an, aurreko Mahai Nazional osoa atxilotuta zegoen garaian.
Ataungo egungo alkateak honela zabaldu du berria sareetan:
Karmele Aierbe Muxika hil da. Euskaltzale eta borrokalari nekaezina. Eskerrik asko herri honi emandako guztiagatik. Arina bekizu lurra! pic.twitter.com/rTyYppYM8E
— Martin Aramendi (@naparrene) February 15, 2022
Ikastolen sorreretatik, eta irakasle amaitu
70ko hamarkadan ikastolak sortu zirenean sortu zuten Ataunen ere. San Gregorio ikastolaren ardura hartu zuen Aierbek, 20 urteko gaztea zela. Titulurik ez zuen eta trebatzeko urtebete aritu zen lekuz aldatzekoa zen irakasle batekin lanean eta Bartzelonara ere joan zen garaiko pedagogia aurreratua ezagutzera. San Gregorion 11 urtez aritu zen irakasle, Gizarte Segurantzarik eta legezko egoerarik gabe.
Segurako Laiotz herri eskolan egin zituen bere lan ibilbideko azken urteak.
Euskal Herrian Euskarazeko koordinatzaile 1988tik
1988an EHEko nazio koordinatzaile kargua hartu zuen. Bideo honetan azaldu zuen EHEk bere historia, eta Aierbe mintzo da 36:36tik hasita, eta aurrerago 50:00ean hasita.
Koordinatzaile zela, EHEk euskal komunitatea trinkotzearen aldeko apustua egin zuen eta horrela sortu zen egungo UEMAren hazia, 1991n.
Azken urteetako omenaldiak
2019ko otsailean Ataunen omenaldi politikoa egin zion EH Bilduk eta Goierriko hautetsiekin batera nazio mailako ordezkariak ere izan ziren.
Ezker abertzaleko kide askok zabaldu dituzte mezuak sareetan. Hau Arnaldo Otegirena:
Karmele Aierbe joan zaigu. Emakume abertzale, euskaltzale eta ezkerrekoa. Beti irrifar batekin eta maitasunez hartu nauena. Beti leiala. Ohore handia izan da berarekin ibilbidearen zati bat partekatzea.
Besarkada handi bat senideei eta lagunei. pic.twitter.com/xIizF7U474
— Arnaldo Otegi ? (@ArnaldoOtegi) February 15, 2022
2021eko ekainean UEMAk omenaldia egin zion Billabonan, urteko batzar nagusian, euskararen alde egindako lana aitortuz.
Hona UEMAk sareetan zabaldu duen mezua:
Euskal Herri euskaldunera heltzeko bidean, Karmele Aierbek bihotzez sinesten zuen Udalerri Euskaldunen Mankomunitatean. Ataun UEMAko kide onartu zuten egunean, hunkituta hitz egin zuen batzar nagusian. Bizitza osoan aritu da euskararen alde lanean. Eskerrik asko, Karmele pic.twitter.com/qB2jkeaHBt
— UEMA (@uema_eus) February 15, 2022
Herritarrak eskatzen du seinaleak euskaraz jartzeko. Gobernuak erantzuten dio legeak ez duela horretara behartzen. Behatokiak erantzuten dio, legeak ez badu derrigortzen ere, euskaraz jartzeko debekurik ez duela. Gobernuak bereari eusten dio. Alabaina, herritarrak tematzen dira... [+]
Irailaren 16tik 22ra iraganen da euskararen erabilpena bultzatzeko xedez antolaturiko festibala. Baiona, Angelu eta Miarritze hirietan bideraturiko festibalaren hamahirugarren edizioa dute aurtengoa.
Sarean lan egiteko elkar entzutea eta errespetatzea “nahitaezkoa” da Aitor Bedialaunetarentzat (Ondarroa, Bizkaia, 1991). Euskal Gorrak, Pertsona Gorren Elkarteen Euskal Federazioko presidentea zeinu hizkuntzaren kalitatea zaintzearen garrantziaz mintzatu da. Salatu... [+]
Maddi Kintanak ekainean aurkeztu du Master Amaierako Lana Bordeleko Unibertsitatearen eta Iker ikerketa-zentroaren laguntzarekin. Gazteen hizkera BAM eta inguruan du izenburu eta Biarritz, Baiona eta Angeluko 18 eta 24 urte bitarteko gazteen hizkera aztertu du. Horretarako,... [+]
Garai hiper azeleratu eta likido hauetan erantzun sendoek heldulekuak eskaintzen dizkigute. Erraza da krisi garaietan halako premisa bati heldu eta zure egitea, bandera altxatzeraino. Inguruan gertatzen ari den guztia ulertzeko erantzunak behar dituzu, erantzun azkarrak; eta... [+]
Euskaraz deklaratzea ukatu dio epaileak, eta erabaki du ez parte hartzea bere aurkako epaiketan. Auzitegi kanpoan babesa ematera joandako hamarnaka euskaltzaleren aurrean desobedientziarako deia egin du Torrek. Guztira 3.268 euro ordaintzera zigortu dute.
Aiora Eizmendi Otaegik (Errezil, 1997) Administrazio eta Finantzako Goi-mailako Zikloa egin zuen eta urte batzuetara Lehen Hezkuntzako Gradua egin zuen EHUn. Uztaro aldizkarian argitaratu ditu "Arnasgune bateko haurrak eta hitanoa: hastapena eta helduen begirada"... [+]