Trump tiroz zauritu dute larunbatean, kanpainako mitin batean. Atsedenerako hiru egun hartu ditu, gaur arte. Biden jada hiru aldiz agertu da komunikabideen aurrean, aurkariaren aurkako atentatua salatzeko. Azken adierazpenean kanpainaren erritmoa moteltzeko mezua luzatu du; mesede egiten dio berari ere.
Euskal Herrian larunbatetik iganderako gauean jazo zen Donald Trump hautagai errepublikanoaren aurkako atentatua, AEBetako Pennsylvania estatuan. Belarrian tiro egin zion frankotiratzaile batek, baina aurpegia odolez zikinduta eta besoa altxatuta, modu ikoniko horretan despeditu zen Trump bere jarraitzaileez. Gutxienez bi pertsona hil dituzte tiroketan; entzuleen artean zegoen Trumpen jarraitzaile bat eta tiroketaren ustezko egilea, 20 urteko gaztea. Munduari bira eman diote Trumpen irudiek, eta erreakzioak zientoka izan dira, babesa ematen gehien-gehienak, konspiratzaileak besteren batzuk; ez dira gutxi iradoki dutenak Trumpek berak faltsututako ekintza politikoa izatea. Astelehen honetara arte hitzik ez egitea erabaki du Trumpek; Bidenek, aldiz, dagoeneko hiru aldiz gaitzetsi du erasoa.
The New York Times egunkari ezaguna liveblogging formatuan edo minutuan minutuko informazio laburrean jasotzen ari da atentatuaren ostekoak bere webgunean. Zera dauka nabarmenduta: Joe Biden presidentearen minutu eta laurdeneko diskurtso zatia, "Bidenek nazioari eskatu dio tenperatura jaisteko" titularrarekin. "Ezin dugu gainbehera bide honetatik gidatu Amerika", esan du Bidenek, eta "indarkeria oro" gaitzetsi du.
Biden, ataka estuan
Dena oso azkar doa gizarte honetan eta Gorka Bereziartuak Ezetz Astea Ondo Bukatu saileko azken artikulu honetan esan duen moduan, magnizidio-saiakerak ere sareetako eduki-ekoizleen logikaren menpe daude jada, kultura digitalak historiaren adarrak gurinez igurtzi dituen garaian. Horri aurrea hartzen ahalegindu zaio Joe Biden AEBetako presidente eta demokraten –momentuz– presidentegaia, baina hormaren aurka bezalaxe hitz egin du. Akaso horixe nahi zuen. Azkenaldian bezalatsu, bere hizkeraren trakeskeriari eta balizko lapsusei gehiago erreparatu die entzulegoak, edukiari baino gehiago. Baina, era berean, pare bat ekitaldi publiko bertan behera uzteko balio izan dio; test batzuk gutxiago bere osasuna eta presidente izaten segitzeko kapazitateak erakusteko orduan.
Ez da erratu astelehen goizaldean emandako diskurtsoan; ez du bistako akatsik egin esaldiz esaldi, eta Trumpi ez dio "Errusiako presidente" edo antzekorik deitu, Ukrainako presidente Zelensky Putin deitu zuenean bezala. Erratuta, jakina. Zelenskyk komunikabideen aurrean garrantzia kendu zion, "nahi gabeko zerbait" izan zela eta, "ahazteko" eskatu zuen, eta akats horrek ez zuela "agenda markatu behar". Egin beharrekoa eginda zegoen, ordea. Mundu osoaren aurrean irrigarri geratu zen Biden, beste behin, mundu osoak baitaki buru-osasuneko arazoak dituela, adinak nabarmen eraginda. 81 urte ditu Bidenek, eta hiru gutxiago baino ez Trumpek; baina bata bestea baino okerrago dagoela –osasunez; "pitzatuta" egoten akaso Trumpek irabaziko luke– begien bistakoa da.
Halere, Errusiako Gobernuak ipini zion zer pentsatua ematen duen azken hitza: esan zuen "onartezina" eta "desegokia" dela estatuburu batek "errespetugabe" hitz egitea beste estatuburuez... norentzat "onartezina"? Errusiarrentzat ala mundu osoarentzat?
Gero eta gehiago dira Bidenen osasuna zalantzan jarri eta hautagaitza kentzeko eskatzen dioten pertsonak, baina bera, momentuz, eusten ari zaio horri. Fokua desbideratuta dagoela dirudiela, "pausa" txikia hartzea hartzea luzamendua eskatzea moduko zerbait izan da.
AEBetako presidentearen Gazako palestinarrak kanporatzeko asmoak aurkako erreakzio ugari eragin ditu nazioarteko nahiz herrialdeko politikan, baita Alderdi Errepublikanoan ere. Gehienek "garbiketa etnikoa" sustatzea egotzi diote, baina Trumpek bere asmoa berresten... [+]
Zutabe hau idazten nengoela, gaia aldatu behar izan dut, nire arreta osoa harrapatu dutelako Trumpen muga-zergek. Azalpen gutxi beharko duzue, leku guztietan da berria, Txinako produktuei %10eko zerga eta Kanadako eta Mexikoko produktuei %25eko muga-zergak jarri dizkie. Trumpek... [+]
Benjamin Netanyahu Israelgo lehen ministroaren bisitarekin batera egin ditu adierazpenak AEBetako presidenteak, Etxe Zurian. Zerrendan bizi diren 1,8 milioi palestinarrak Egipto edota Jordaniara lekualdatzea proposatu du.
Muga-zergak ez ipintzearen truke, AEBen eskakizunak konplitzeko konpromisoa hartu dute: bakoitzak 10.000 soldadu ipiniko ditu mugan, AEBen segurtasunaren izenean.
Donald Trumpek agindutako muga-zergak indarrean sartu dira: Kanadak eta Mexikok %25ekoak izango dituzte eta Txinak %10ekoa. Kanadak zifra bereko arantzelekin erantzungo du. Mexikok arbuiatu du AEBko Gobernuak esan izana organizazio kriminalekin loturak dituela herrialde horrek... [+]
Ekimenak erreferendum eskaera egin du eta Shirley Weber estatu idazkariak onartu. Orain, prozesuari jarraipena emateko, 546.000 sinadura lortu behar dituzte datorren uztailerako. Marcus Evansek egin du eskaera.
ChatGPT ez da dagoeneko "hainbesterako". Lehiakide biziago, eskuragarriago eta merkeago bat jarri zaio parean AEBetako eta mundu mailako liderrari: enpresa txinatar baten eskutik ikusi du argia DeepSeekek. Dantzan jarri da mundua, eta ez espresuki onerako. Mikrotxipen... [+]
Su-etenaren akordioarekin barnean, Israelgo armadak Netzarim korridorea ireki du. Ia urtebeteko erbestealdiaren ondoren, milaka palestinar euren etxeetara abiatu dira bidaia emozional sakonean. Trumpek gazatarrak Egiptora eta Jordaniara desplazatzea proposatu du, eremua erabat... [+]
AEBko John C. Coughenoiur epaileak onartu du Washington, Arizona, Illinois eta Oregon estatuek elkarrekin aurkeztutako helegitea, eta horren arabera atzera bota du Donal Trumpek AEBn jaiotako migratzaile ez legezkoen seme-alabak kanporatzeko dekretua.
Donald Trumpen agintaldia hasi da politika atzerakoiak ezartzen woke edo DEI izan daitekeen guztiaren kontra, eta baita neurri teknologikoak iragarriz. Lehen unetik, karguaren zina egin zuenetik, teknologiako erraldoien buruak lehen lerroan egotea deigarria izan zen: bereziki... [+]
Groenlandia, X. mendearen amaiera. Lehen esploratzaile eta kolono eskandinaviarrak uhartera iritsi ziren. Baina XV. menderako kokaleku horiek abandonatuta zituzten eta jatorrizko inuitak geratu ziren. Baina 1721an, Hans Egede misiolariak espedizio bat antolatu zuen eta kolonoak... [+]
Stargate izeneko proiektuarentzat 500.000 milioi dolarreko inbertsioa iragarri du AEBetako presidente izendatu berriak. OpenAI, SoftBank eta Oracle konpainiek hartuko dute parte.
Bere agintaldiaren azken egunetan Joe Biden AEBetako presidenteak egikaritu duen barkamen-zaparrada historikoak zeresanik eman behar luke, halakoen onuradun ezagunenetako batzuen kasuan behintzat ezinbestez egin beharko litzatekeen irakurketagatik. Edo ez al da justiziaren... [+]