Mila milioi itsas animalia hil ditu aurreko asteetako bero bortitzak Kanadan
Tenperaturen igoerak 500 pertsona baino gehiago hil ditu AEBetako mendebaldeko kostaldean eta Kanadako hego mendebaldean. The Guardian hedabidearen arabera, ozeanoetako kalteak konpontzen zailak izango dira.
Aurreko asteetan Kanadako hego mendebaldea astindu duen bero bortitzak mila milioi itsas animalia hil ditu. Uraren tenperatura 50º-koa izatera heldu da Vancouverreko kostaldean, Christopher Harley Kolunbia Britainiarreko Unibertsitateko itsas biologoak The Guardian egunkariari emandako informazioaren arabera. Muskuiluak, itsas izarrak eta beste hainbat espezie egosita hil dira. Animalia horiek desagertzeak eragin larriak izango ditu ozeanoko ekosistemetan.
Aurreko asteetako tenperaturen muturreko igoerak 500 pertsona baino gehiago hil ditu Kanadako hego mendebalean eta AEBetako mendebaldeko kostetan. Kolunbia Britainiarreko basoetan sute handiak daude oraindik ere. Christopher Harleyk Vancouver inguruko hondartzetan behatu du triskantza. Animalia hilez beteta dago.
Muskuiluek, txirlek, marraskiloek, itsas izarrek, anemonek eta hainbat arrainek ezin izan diote beroari aurre egin. Muskuiluek 30º inguru jasan ditzakete; lanpernak gogorragoak dira, 40ra arteko tenperaturari aurre egin diezaiokete. Baina muga horretatik gora eta denbora luzez, biziraupena ezinezkoa dela azaldu du Harleyk. Itsas biologoak uraren tenperatura neurtu du kamera infragorriekin, eta 50 gradura heldu dela adierazi du. Sakonera gutxiko itsas ingurua da eta horrek erraztu du bat-bateko berotzea.
Albo-kalteak
Animalia horiek desagertzeak gainontzeko espezieetan eta ekosistemetan ere badauka eragina. Muskuiluek eta txirlek ura iragazi eta garbitu egiten dute. Ura garden izanik, eguzki izpiak hondora heldu eta beheko algak elikatu daitezke. Landaredia hainbat espezieren bizilekua da, eta desagertu diren animaliak gabe, mantentzea zaila egingo da.
Harveyk adierazi duenez, berotzea baino lehenagoko egoerara heltzea ere ez da lan erraza izango. Muskuiluek, adibidez, bi urteko epean berreskura dezakete lehenagoko egoera, baina beste hainbat animalia batzuek hamarkadak beharko dituzte. Gainera, meteorologoek esan dute datozen asteetan ere antzeko beroaldiak gerta daitezkeela Pazifikoko kostaldean. The Washington Post-en arabera, tenperatura ohikoa baino 25º gehiago igo daiteke.
Nature Medicine aldizkarian publikatutako artikuluaren arabera, berotegi efektuaren ondorioz handiagoa izango da beroak eragindako heriotzen igoera hotzak eragiten duen heriotza jaitsiera baino. Gainera, beroarekiko egokitze onenak ere ez luke arazoa guztiz konponduko.
Igande arratsaldean Greenpeace-ko 30 kide inguruk Urdaibaiko proiektuaren kontrako ekintza burutu dute Bilboko Guggenheim museoan. Hamar landare eta animalia-espezie errepresentatu dituzte.
Munduko landa eremu periferikoetan 4 milioi kilometro koadro laborantza lur abandonatu dira azken 75 urteotan. Orain arte arrazoi ekonomikoengatik uzten baldin baziren nagusiki, gerora, klima aldaketak ere horretara bideratuko ditu geroz eta gehiago. Bioaniztasuna babesteko xede... [+]
AEBetako Ozeanoko eta Atmosferako Administrazio Nazionalaren (NOAA) ikerketaren emaitza zabaldu du Nature Climate Change aldizkariak: bereganatzen zuen karbono dioxido eta metano kopurua baino gehiago isurtzen du orain tundrak.
-(1).jpg)
Brasilen suteek 30,86 milioi hektarea baso eta eremu natural suntsitu zituzten iaz, Italia osoaren azalera baino gehiago. Suteek %79ko igoera izan zuten 2023arekin alderatuta, Fire Monitorren ikerketa batek agerian utzi duenez.
Inor ez ala denok. Klima larrialdia inork ez pairatzeko aldaketak bideratu ezean, behintzat guztiek pairatu dezagula. Zuk –irakurle–, nik –Jenofa–, haiek –pobreak– eta haiek –aberatsak–. Satisfaziorik ez zidaten eragin Los... [+]
Hodeiak murrizten ari dira eta horrek eragin nabarmena du klima-aldaketan, NASAko ikertzaile-talde batek ondorioztatu duenez. Terra satelitearen datuak aztertuta, ikusi dute azken 20 urteetan, pixkanaka, baina etengabe, murriztu dela hodeien estaldura. Amerikako Batasun... [+]
Muturreko lehorte eta euriteak normaltasun berria bilakatu zaizkigu. Areagotzen dituzten kalte ekonomiko eta ekosistemikoen artean, laborantzak pairaturikoak ez dira txikienak. Bereziki, lehorte garaietan zaluegi idortzen diren edota eurite handietan ur guzia xurgatu ezin duten... [+]
Elur faltak eski estazio ugari kinka txarrean jarri ditu, klima larrialdiaren ondorioz. Baina paisaiari eta naturari ahalik eta etekin ekonomiko handiena ateratzeko batzuen logikak hor jarraitzen du, eta goi mendietan musika festibal erraldoi eta garestiak antolatzea da azken... [+]
220km/h baino abiadura handiagoko haize-boladek astindu dute Frantziako kolonia den Mayotte uhartea. Funtsezko azpiegiturak suntsitu, eta irlaren zati handi bat inkomunikaturik utzi du; biktimen zenbaketa zaildu du horrek. “Premiazko neurriak” hartuko dituela iragarri... [+]
Plastiko kutsadurari konponbide bat adosteko goi-bilera zikloa bukatu berri dute, Hego Koreako Busan hirian iragandako bosgarren gailurrean ere porrot eginda: hitzarmenik adostea ez dute lortu, nagusiki plastiko esportatzaile handiek negoziaketak oztopatu dituztelako. Bitartean,... [+]
Bilboko Zirika! herri gunean eginen dute banaketa, ostiralean 19:00etan. Fanzine bidez eta sare sozialetan zabalduko dituzte partehartzaileen testuak, eta irabazlearena argitaratuko du ARGIAk.
Azken hamar urteetan turismoak eragindako CO2 isurketen emendioa ekonomia orokorrarena baino bi aldiz handiagoa izan da. Nature Communications aldizkari zientifikoak abenduaren 10ean plazaratu ikerketaren emaitzak dira.
Hizkuntza matematikoa ondo ulertu eta interpretatzeak badu garrantzia ikasketa prozesuan; horixe esan ohi diegu guk geure ikasleei, bederen. Matematiken lengoaia unibertsala da, eta oro har, interpretaziorako errore marjina txikia izan ohi da. Nekez marraztuko genuke hiruki bat... [+]
Bide honetatik jarraituta, mende amaierarako, 5.000 milioi pertsona baino gehiago biziko dira lur idorretan. Arazo humanitario, ekonomiko eta sozial ugari eragingo lituzke horrek.