Mila milioi itsas animalia hil ditu aurreko asteetako bero bortitzak Kanadan
Tenperaturen igoerak 500 pertsona baino gehiago hil ditu AEBetako mendebaldeko kostaldean eta Kanadako hego mendebaldean. The Guardian hedabidearen arabera, ozeanoetako kalteak konpontzen zailak izango dira.
Aurreko asteetan Kanadako hego mendebaldea astindu duen bero bortitzak mila milioi itsas animalia hil ditu. Uraren tenperatura 50º-koa izatera heldu da Vancouverreko kostaldean, Christopher Harley Kolunbia Britainiarreko Unibertsitateko itsas biologoak The Guardian egunkariari emandako informazioaren arabera. Muskuiluak, itsas izarrak eta beste hainbat espezie egosita hil dira. Animalia horiek desagertzeak eragin larriak izango ditu ozeanoko ekosistemetan.
Aurreko asteetako tenperaturen muturreko igoerak 500 pertsona baino gehiago hil ditu Kanadako hego mendebalean eta AEBetako mendebaldeko kostetan. Kolunbia Britainiarreko basoetan sute handiak daude oraindik ere. Christopher Harleyk Vancouver inguruko hondartzetan behatu du triskantza. Animalia hilez beteta dago.
Muskuiluek, txirlek, marraskiloek, itsas izarrek, anemonek eta hainbat arrainek ezin izan diote beroari aurre egin. Muskuiluek 30º inguru jasan ditzakete; lanpernak gogorragoak dira, 40ra arteko tenperaturari aurre egin diezaiokete. Baina muga horretatik gora eta denbora luzez, biziraupena ezinezkoa dela azaldu du Harleyk. Itsas biologoak uraren tenperatura neurtu du kamera infragorriekin, eta 50 gradura heldu dela adierazi du. Sakonera gutxiko itsas ingurua da eta horrek erraztu du bat-bateko berotzea.
Albo-kalteak
Animalia horiek desagertzeak gainontzeko espezieetan eta ekosistemetan ere badauka eragina. Muskuiluek eta txirlek ura iragazi eta garbitu egiten dute. Ura garden izanik, eguzki izpiak hondora heldu eta beheko algak elikatu daitezke. Landaredia hainbat espezieren bizilekua da, eta desagertu diren animaliak gabe, mantentzea zaila egingo da.
Harveyk adierazi duenez, berotzea baino lehenagoko egoerara heltzea ere ez da lan erraza izango. Muskuiluek, adibidez, bi urteko epean berreskura dezakete lehenagoko egoera, baina beste hainbat animalia batzuek hamarkadak beharko dituzte. Gainera, meteorologoek esan dute datozen asteetan ere antzeko beroaldiak gerta daitezkeela Pazifikoko kostaldean. The Washington Post-en arabera, tenperatura ohikoa baino 25º gehiago igo daiteke.
Munduko erakunde militar suntsitzaileenak 75 urte bete ditu, eta eztei horiek behar bezala ospatzeko, esan du bere kideek gehiago gastatu beharko dutela armetan. Gainera, urtemugaren goi bileran beste potentzien kontrako gerra hauspotu du NATOk, Txinaren eta Errusiaren kontrako... [+]
Akainak edo kaparrak batetik, eltxo tigreak bestetik, Euskal Herrian duten presentziaz eta gurean dauden espezieez mintzatu zaigu Aitor Cevidanes ikertzailea. Osasuna eta ingurumena hizpide, dituzten arriskuez, herritarron uste faltsuez eta klima aldaketaren nahiz gizakion... [+]
Klimari buruzko datuak jasotzen dituen Copernicusen arabera, hamahirugarren hilabetez jarraian errekorra hautsi da aurtengo ekainean. Parisko Akordioan hitzartutako 1,5ºC-en helburua ez da bete eta egoera aldatzen ez bada, errekor negatibo berriak izango direla aurreikus... [+]
Ingurumena, bioaniztasuna, uraren gestioa eta haurren beharrak oinarri hartuta, ikastetxeetako patioak aldatzeko proiektu kolektiboa jarri dute martxan Pirinio Atlantikoetan; Euskal Herriko lau herrik hartuko dute parte. Iruñean ere, itzal eta landare gehiago izango... [+]
Zeintzuk dira gure benetako beharrizanak ondo bizitzeko? Zer da ondo bizitzea? Galdera hauei erantzutea funtsezkoa da gehiegikeriaren gizartean, are gehiago larrialdi klimatiko, ekologiko eta zibilizazio krisiaren garaiotan.
Azken urteotan nabaritu den beroketa globalaren emendatzea neurri batean kutsadura murriztearen ondorioa da, hain zuzen, murriztuz doazen aerosol sufredunen isurketek, berez, berotegi efektuaren zati bat konpentsatzen dutelako. Paradoxa horrek egoera berri batean sartzen gaitu,... [+]
Ostegunean hasi da uda. Hartara, udaberriko eguraldiaren balorazioa eta udakoaren iragarpena egin du gaur AEMETek. Apirila 1961az geroztik hilabeterik lehorrena izan den arren, udaberri “arrunta” izan da eta uda ohi baino beroagoa izatea aurreikusi dute.
Elba ibaiaren arroa, 1417. Lehorteak eraginda ibaiaren mailak nabarmen egin zuen behera, eta norbaitek ur maila markatu zuen harri batean, idazkun bat zizelkatuta: “Harri hau berriro ikusten baduzu, negar egingo duzu. Ura maila honetan zegoen 1417... [+]
Ozeano Barean, atoloi apalez osatuak, Marshall uharteak dira klima aldaketaren aurrean herrialde hauskorrenetakoak, itsas mailaren gorakadak zuzenki mehatxatzen dituelako. Bertako gobernuak egokitze plan sakon eta zehatz bat martxan jarri du, biztanleekin elkarlanean, behetik... [+]
Teofanes Aitorlea kronikalariak jaso zuenez, 763-764ko negua inoizko hotzenetakoa izan zen Konstantinoplan. Elurrak eta izotza hartu omen zuten bizantziar hiriburua eta Bosforon iceberg bat ere ikusi omen zuten.
Orain arte klima hoztea, besteak beste, jarduera... [+]
Frantziako Estatuaren menpe segitzen duen Indiako Ozeanoko Mayotte irlan biderkatuz doaz kolera kasuak. Uraren kudeaketa kaskarra izan ohi da eritasun horren zabalpenaren arrazoietan eta, hain justu, uraren krisi gogorrari aurre egin nahian dabiltza bertako herritarrak. Bigarren... [+]
Etiopia, Somalia eta Kenyako hainbat eskualdetan ia hiru urtez euririk gabe egon ondoren, azkenaldian urpetuak izan dira. Sasoi kontrasteak ohikoak izanik ere eskualde hartan, klima aldaketarekin larritzen dira, eta euriak hobeki baliatzeko hainbat tokiko ekimen garatzen ari... [+]