Kalapitatik gertu, sosegutik urrun
Azken hamabi hilabete hauek lotan eman ondoren iratzarri eta oraintxeko kontuei berriro helduko balie norbaitek, ziur, déjà vu-aren irudipena hartuko luke lehen begi-kolpean munduko bi potentzia nagusien arteko harremana berrikustean. Iazko azaroan bideokonferentziaz hizketan utzi zituen Biden eta Xi, eta aurrez aurreko solasean aurkitu ditu aurten Balin; iaz, Singapurren serio baina elkarri esku emanaz utzi zituen Defentsa-ministroak, Austin eta Wei, eta halatsu ikusi ditu aurten ere Kanbodian. Gainera, jabetuko da COP27an, bi potentzia kutsatzaile nagusien arteko zuzeneko elkarrizketak hitzartu dituztela, eta Blinken, Estatu-idazkaria, laster Beijingera joatekoa dela ere. Beraz, urak betiko bidetik doazela betiko gorabeherekin, pentsa dezake.
Baina orduan esplikatu beharko zaio urtebete honetan azken 50 urteetako kinkarik gaiztoenean egon direla AEB eta Txinaren arteko harremanak. Eta ondorengo hilabeteetarako ere antzeko zerbait espero behar dela. Kalapitatik gertuago sosegutik baino.
N. Pelosiren Taiwanerako bidaia mediatiko bezain probokatzaileak abuztuaren hastapenean leherrarazi zuenean ia sei hilabetez su geldoan egosten ari zen ekaitza, eta alde bien arteko harreman politiko-diplomatiko gehientsuenak eteteko imintzioa egin zuen Txinak. Baina gehientsuenok espero/nahi genuen legez, hiru hilabete geroago, Baliko goi-bilkuraren aurreko sukalde-lan eskergaren ondoren, itzuli dira azaroko elkarrizketak, bostekoa emateak eta gainerakoak. Hala ere, alde biek brotxa potoloz margotu dituzte beren marra gorriak. Esan gabe doa Taiwangoa dela Txinaren marra gorri nagusia.
Eta bitarte honetan, hauteskundeak direla medio, errepublikanoek Ordezkarien Ganberaren kontrola berreskuratu dutenez, déjà vu, iraganekoa espero behar da etorkizunerako ere. Urtarriletik aurrera speaker bilakatuko den Kevin McCarthyk behin eta berriz iragarri du Taipeira bisita egitea izango dela bere lehen egitekoetako bat. Beraz...
Abuztuko erantzun berbera espero behar al da “balentria” hori egikaritzen denean? Erantzuna izango duela, ziur. Komeniko da, ordea, gogoan izatea, abuztukoan, AEBekiko errepresalia politiko-diplomatikoak (orain, antza, onbideratu denak), beste bi osagai, ekonomikoa eta militarra, izan zituela alboan. Taiwanen aurkakoak, biak. Eta ez dela oso aztia izan behar ohartzeko guztietan funtsezkoena militarra dela. Eta horretan, bazka propagandistikoak aditzera eman ohi duenaren aurka, Beijingen estrategia ez dela indarra trumilka eta lehenbailehen erabiltzea, baizik indar erakustaldiekin aurkariari –Taiwango armadari, funtsean– ikusaraztea alferrik duela borroka egitea.
Aspaldiko kontua da: “Borroka egin eta gudu guztiak irabaztea ez da bikaintasun gorena; borroka egin gabe etsaiaren erresistentzia haustea da bikaintasun gorena”.(Sun Tzu, Gerraren artea, 3).
Mundu osoarentzat %10eko muga-zerga globala inposatuko du Donald Trumpen administrazioak, eta hainbat herrialderen inportazioak are gehiago zergapetuko ditu, tartean Txinakoak (%34) eta EBkoak (%20). Baina Hegoalde Globaleko herrialdeak izango dira kaltetuenak: Lesoto (%50),... [+]
Heriotza-zigorra eskatzeko argudio gisa, "indarkeria politikoko ekintza" izan zela adierazi du AEBetako Fiskal Nagusiak.
Berriki zabaldu da Gazako lurralderako Egiptok egindako hirigintza-antolaketa plana. Marrazki batean jaso dira etorkizuneko kale, eraikin eta iruditeria, oraindik metraila eta lehergailuen usaina darion errealitate baten gain. Hirigintza proposamena, beste bonba jaurtiketa bat... [+]
Wikipedian bilatu dut hitza, eta honela ulertu dut irakurritakoa: errealitatea arrazionalizatzeko metodologia da burokrazia, errealitatea ulergarriago egingo duten kontzeptuetara murrizteko bidean. Errealitatea bera ulertzeko eta kontrolatzeko helburua du, beraz.
Munduko... [+]
Muga-zergak apirilaren 2tik aurrera ezarriko dira eta altzairuari eta aluminioari ezarritakoei batuko zaizkie. "Gurekin negozioa egiten duten eta gure aberastasuna eskuratzen duten herrialdeei ezarriko dizkiegu", AEBetako presidenteak adierazi duenez.
Etxe Zuriak bi komunikatu igorri ditu, Itsaso Beltzeko su-etena eta energia azpiegituren aurkako bi aldeen erasoen amaiera hitzemateko.
Martxoaren 14an Donald Trumpek agindu exekutibo bat sinatu zuen, hainbat berri agentziak jasotzen duten diru kopurua asko murrizteko. Kaltetuetako bat United States Agency for Global Media (USAGM) izan zen eta, ondorioz, Voice of America (VOA), Radio Free Europe/Radio Liberty... [+]
Signal aplikazioaren talde batera sartzeko gonbidapena iritsi zitzaion Jeffrey Goldberg The Atlantic hedabideko editoreari, Michael Waltz AEBetako Segurtasun Nazionalerako aholkulariak bidalia. Yemengo hutien aurkako erasoak koordinatzeko erabiltzen zuten taldea... [+]
Orain dela 20 bat urte, berrikuntzaren inguruan master bat egin nuen. Bertaraturiko gonbidatu batek esan zigun gizakion historian berrikuntza teknologikoaren eragile handiena gerra izan zela. Gerra, halaber, eragile handia da botere harremanen berrikuntzan.
Berrikuntzaz ari... [+]
Dakota Access oliobidearen kontrako protestengatik zigortu du Ipar Dakotako epaimahai batek erakunde ekologista, Energy Transfer Partners enpresak salaketa jarri ostean. Standing Rockeko sioux tribuak protesten erantzukizuna bere gain hartu du.
Telefono bidez eginiko bileran, bi agintariek adostu dute Moskuk ez diola erasorik egingo Ukrainako azpiegitura energetikoari hurrengo 30 egunetan. Ukrainak eta Errusiak 175na preso askatu beharko dituztela iragarri dute, baina ez noiz.
Tesla autoen salmentak, esaterako, %30 jaitsi dira urtea hasi denetik. Danimarkan beste hainbeste jaitsi da AEBetara oporretan joango direnen erreserba kopurua. Eta Suedian, inkesta baten arabera, hamarretik zortzi prest leudeke produktu estatubatuarrei boikota egiteko.
USAIDen inguruko txolopotearen ondoren, espero beharrekoa zen. Baina, hala ere, urte askotan haien jarraitzaileak izan garenok, samin-puntu batekin hartu dugu albistea. Martxoaren 15ean, Trump administrazioak, kolpetik, erabat itxi baitu United States Agency for Global Media... [+]
1798ko Atzerriko Etsaien Legea aplikatu du, Washingtoneko epaile federal baten aginduaren gainetik. Ustez Tren de Aragua "talde terorristako" kideak dira; Bukelek eskatuta, Mara Salvatruchako 23 kide salvadortar ere deportatu ditu. El Salvadorko makro-kartzelara eraman... [+]
Vladimir Putinek interesa agertu du AEBek eta Ukrainak adostu duten 30 eguneko menia epeaz, baina zalantzak ere plazaratu ditu. Funtsean, ez du presarik erakutsi akordioa sinatzeko eta denbora gehiago eskatu du zalantzok argitu ahal izateko.