Kaka burutik behera
Kaka buruan nork egin zion jakiteko etxaldeko animalien artean ikerketa abiarazi zuen satorrak. “Eta zuk nola egiten duzu?”, galdetu zion behiari. “Nik horrela”, plaust utzi zuen berea zelaian zabal-zabal, bero-bero. Eta satorra biziki poztu zen ez zelako behia izan buru gainean zuen oparia utzi ziona. Tematsu, ordea, satorrak ikertzen jarraitu zuen, azkenean buruko hura nork egin zion asmatu zuen arte.
Nafarroako energia berriztagarrien etorkizunean murgildu naiz egunotan eta, etiketa eta irudi xarmangarrien gainetik, kaka ugari ageri da hor ere. Enpresa mordoxka dago –Nafarroan orain hamazazpi– bere gorotz opila mendi, soro eta herritarren buru gainean utzi nahian, hemen parke eoliko itxuran eta han parke fotovoltaiko moldean. Nafarroan gisa bereko ia 90 bat parke daude egun, lurraldea elektrizitate esportatzaile bihurtzeraino. Ez, ez da Nafarroak behar duen energia baino gehiago sortzen duela, ezta hurrik ere; baina bai orain kontsumi dezakeen energia elektrikoa baino gehiago ekoizten duela eta, ondorioz, soberakinak saldu egiten direla. Nafarroak urtean kontsumitzen duen energia iturri guztien %20 bakarrik da elektrikoa –2019ko datuetan– eta, hori bai, dena berriztagarria.
Erresuma zaharrean orain dauden ia 90 parke horien gisako 60tik gora proiektu tramitazio prozesuan dira Nafarroako Gobernuan, egun ekoizten den energia berriztagarria bikoizteko asmoarekin. Etorriko da garaia, baina gaur egun ezin dugu energia hori guztia Nafarroan erabili. Orduan norentzat da? Saltzeko, norbait edo norbaitzuk aberastu daitezen. Dirua dabil barra-barra energia berriztagarrien sektorean eta gehiago ere espero da Europar Batasuneko Next Generation funtsen jarioan. Burbuila handitzen den neurri berean haziko da txikizioa ere, norbaitek oztoporik jartzen ez badie.
Eta herritarrak protestan, kaka buru gainetik kendu nahian eta marmotaren egunean harrapatuta, bereziki agintarien esanak entzunda. Manu Ayerdi Foru Gobernuko kontseilari ohia: “Prest egon behar dugu ingurumen kalteren bat onartzeko”. Enpresetako promotoreak fin-fin dabiltza han-hemengo herrixketan, euren proiektu berdeak bikain salduz, maleta diru-bete, lur-jabe txikien eta batek daki beste noren patrikak berotuz, herri txikietako lasaitasun inoiz baino preziatuagoa birrinduz. Alegazio eta ingurumen txosten garai betea dator, baina batzuetan pentsa daiteke foru instituzio nagusienak herritarren zaintzan jartzea, azeria oiloak zaintzen jartzea modukoa dela. Satorra bezain tematsu jarraitzea, horra bizitzaren aldeko herri txikietako herritarren patua.
Gizartean gatazka sortzen duten proiektuak jai bezperetan onartzeko ohiturari jarraituz, abenduaren 20an onartu du Eusko Jaurlaritzak Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektorialaren "behin behineko bertsioa". EH Bizirik-ek elkarretaratzea egin du Jaurlaritzaren... [+]
Ezkeltzun eraikitzekoa zuten parke eolikoaren egitasmoa, momentuz ez dute gauzatuko. 2022ko otsailean jakin zen Ezkeltzun parke eolikoa eraikitzeko zegoen asmoa. Hortik aurrera, ibilbide bat egin du gaiak, baina badirudi, momentuz, proiektuak ez duela aurrera egingo. Hala... [+]
GES-Global Energy Services enpresak eguzki bidezko energia sortzeko proiektua hasi du Erriberrin, Euskal Herriko handienetakoa. 50 MWp-ko potentzia izango du, eta 74.000 eguzki panel izango ditu guztira, instalazioak datorren urtea amaitu baino lehen martxan jartzea aurreikusten... [+]
Finerge enpresak Beizaman eta Bidania-Goiatzen bederatzi makro-eoliko jarri nahi ditu, 229,5 metrokoa bakoitza, guztien artean 45-50 MWko potentzia izango luketenak. Haize-erroten artean sei errepide eraikiko lituzkete eta horrek Errezilgo lurrak ere hartuko lituzke. Beizama eta... [+]
Batzuetan, mehatxua behar izaten dugu arriskuan dagoenaren garrantziaz jabetzeko. Eta mehatxu horren tamainaren araberakoa izaten da balizko erasoari erantzuteko barruan sentitzen dugun indarra. Konturatu orduko, zeure burua ikusten duzu lanean, buru-belarri, galtzeko arriskuan... [+]
Nekazari eta abeltzainentzat Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektoriala (EEBB LPS) irakurtzea etsigarria izan bazen –eta izan zen–, ez pentsa askoz alaiagoa izan denik 2023ko uztailean horri jarritako 4.217 alegazio-egileri emandako erantzunen txostena... [+]
Hego Euskal Herrian energia berriztagarrien makroproiektuen zaparradari zenbakiak jarri dizkiogu erreportaje honetan. Datuek marrazten duten mapan, Nafarroak gori-gori jarraituko du eta Araban daude kontzentratuta EAEn enpresek egin nahi dituzten energia zentralen %75,4. Hori... [+]
Erramun Galparsoro eta Joxe Manuel Muñoz aranoarrak dira. 22 eta 30 urte daramatzate, hurrenez hurren, 440 metroko garaieratik itsasoari begira dagoen eta 114 biztanle dituen Nafarroako herri txiki hartan bizitzen. Inguruetan Repsolek eraiki nahi duen zentral eoliko... [+]
Arano eta Hernani inguruetan Repsol eta Endesa enpresek eraiki nahi dituzten makro-zentral eolikoen aurkako txosten kritiko mardula egin du Mikel Alvarez ekintzaile ekologista donostiarrak. Bere esanetan, "Euskal Herrian planteatzen den era horretako azpiegitura... [+]
Harreman bertikal eta asimetrikoen adibideak asko dira, eta beti ez zaigu rol bera egokitzen. Horrela, zenbaitetan, batzuek erabakitzen dute eta erabakitakoa gauza dadin lan egingo dute; gainontzekoen funtzioa da “goian” hartutako erabakiak gauzatzea edota onartzea... [+]
Arabako hamazazpi talde, elkarte eta herri mugimenduk deituta, milaka lagun elkartu dira larunbat arratsaldean Gasteizen, euripean. Bilbo plazatik abiatutako manifestazioak Foru plaza bete du ibilbidearen amaieran. Arabako landa eremua mehatxatzen duten makroproiektu guztien... [+]
Hamasei plataformak baino gehiagok bat egin dute "Araba ez dago salgai" eta "Makroproiekturik ez!" mezuekin eta manifestazioa antolatu dute elkarrekin: urriaren 26an izango da, 18:00etan Gasteizko Bilbo plazan hasita. Jarraian, manifestazioa deituz plazaratu... [+]
Makroproiektuen aurkako manifestazioa izango da, larunbat honetan, urriaren 26an, arratsaldeko 18:00retan Gasteizko Bilbo plazatik abiatuta.