“Zaila da uztartzea libro diren etxaldeak eta martxan ezarri nahi diren proiektuak”

  • Hogoita hamar pertsona baino gehiago bildu da ELB Gazte eta AFI-k antolatzen zuten bigarren kafe instalazioan urtarrilaren 25ean Donaixtin. Jean-Bernard Pochelu eta Intza Recak transmisioa nola bizi eta ikusten duten esplikatu diete Briseteia ostatuan bildu zireneri.

     


2018ko otsailaren 05ean - 09:52
Laborantzaren jarraipenaz interesatutako gazteak Donaixtiko Kafe Instalazioan eztabaidan. Hurrengo ekitaldia Atharratzen izango da, otsailaren 22an.

Instalatu berri eta ez hain berri, instalatzekotan eta instalatzeko ideiarekin zirenetaz gain, laborantxa saileko elkarte eta formakuntza zentroko animatzaileak baziren. Mahai inguruan ziren perfil desberdinek frogatzen dute transmizioaren gaia inportanta dela, laborari eta laborantxa saileko eragileen arrangura dela eta ondoko urteetako erronka haundia izanen dela. Transmizio baten gakoa pertsonen arteko harremana dela azpimarratua izan da behin eta berriz.

Lohitzuneko Xemiateia etxaldean plantatu zen Jean-Bernard Pochelu, 1988an. Ardi esnadun eta haragitako behiekin aritu da geroztik. Urte hastapenean erretretan sartu da eta bere emazteak segida hartu du. “Badu orain hamar bat urte badakidala gure haurrek ez dutela segida hartuko, beren bizia egina dute.” Jean-Bernard-ek etxaldearen geroa nola irudikatzen duen argi du: “Berdin zaut nork hartuko duen, zer produkzione izanen den edo nola lan eginen duen, nahi dutan gauza bakarra da Xemiateia bizirik segi dezan, etxaldean bizia izan dadin. Sortetxearen uzteko prest gira ere, beste nunbait biziko gira. Mementoan ez da nehor interesaturik”.

Intza Reca joan den urtean instalatu da bere sortetxean, Oihana eta Elorri, bi ahizpekin. Donaixtiko Larraldea etxaldean ardi gasna ekoizten dute eta Izpurako Bordaxurian arnoa. Burasoak eta oseba ordezkatu dituzte emeki emeki GAEC-an. “2010ean Oihana hasi zen gasnatzen eta 2013an Elorri plantatu delarik arno egiten hasi gira Izpurako mahastiekin. Ni iaz plantatu niz, amak erretra hartu duelarik. GFA bat badugu bastimendu eta lurrendako. Guretako transmizioa errexki egin da, alde batetik emeki emeki sartu baigira GAEC-an eta bestetik aitamak prest baitziren uzteko eta nahi ginuenaren egiten utzi gaituzte. Kontseiluak emaiten dauzkigute beti bainan guk erabakitzen dugu.”

Alde batetik entzuten da instalatu nahi dutenak badirela eta bestaldetik Xemiateian bezala, etxaldeak arrahartzalerik gabe ikusten dira. Egoera horren esplikatzeko faktore desberdinak badira. Camille Vignerot Euskal Herriko Laborantxa Ganbaran instalazioaz arduratzen da: “Proiektu eramaile andana bat HCF [nekazari ez diren familietan haziak, Hors Cadre Familial frantsesez] dira eta produkzione berrietan plantatu nahi dute, arbol fruitudunak, baratzegintza. Lur guti galdegiten duten proiektuak dira eta arrahartzeko diren etxalde gehienetan lur ainitz bada. Zaila da uztartzea libro diren etxaldeak eta martxan ezarri nahi diren proiektuak”.

Sensibilizatze lana bada uzleak ohart ditezen eta onart dezaten heien etxaldean beste zerbait egiten ahal dela, beste manera batez eramanez. Proiektu eramaileek aldiz malgutasuna atxiki behar dute irizpideetan.

Lan eta familia harremanak

Ardura aipatzen bada familia testuingurutik kanpo instalatzen direnendako zaila dela transmizioa, familiako segida hartzen dutenek ere zailtasunak bizitzen ahal dituzte. “Ez da beti errex familiako segidaren hartzea, lan harremanaz kanpo familia harremana ere baita. Bien uztartzea zaila da batzutan”, zion gazte batek.

Transmizioaren gaiaz aparte, beste gai frango jorratu dira, hala nola emazteen lekua laborantxan, lanean aritzeko erritmoa edo harreman eta ingurumen sozial baikor baten inportantzia instalatzen delarik. Berriz ere parte hartzaileen kopuruak agertarazten du Kafe Instalazio gisako ekitaldiek egiazko behar bati erantzuten dutela. Ondoko hitzordua Atharratzeko Prefosta elkartean izanen da otsailaren 22an, 21h, bortuaren inguruan.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Laborantza
Laborantza lurrak babesteko barazki landaketa herrikoia antolatu dute Marienean

Kanboko (Lapurdi) lurrak babesteko deia zabaldu dute ELB, Lurzaindia eta Ostiak. Maiatzaren 17an ibilaldia, ekitaldia eta landaketa herrikoia antolatu dituzte. "Lurraldearen oraina, eta geroa ere, gure inplikazioaren araberakoa da", adierazi dute.


2025-04-07 | Garazi Zabaleta
Soilik
Lursail txikian eta inbertsio erraldoirik gabe garatu daitezkeen proiektu agroekologikoak

Gasteizko Basaldea etxaldean dago kokatuta Soilik nekazaritza birsortzaileko proiektua, Abetxuko auzoan, eta Jaime Garcia, Joseba Vigalondo eta Javier Chaves dira bultzatzaileak. “Lehen sektorean, eredu agroekologikoan inkorporazio berriak bultzatzea da gure helburua,... [+]


2025-04-07 | Jakoba Errekondo
Ustezko nekazaritza eta lur lantzea

Nekazariarentzat baratzea eragozpena besterik ez da. Egungo makina bat nekazari “aurreratuk” horrela pentsatzen du. Bere lanean ez dute baratzerik behar, ezta oilategirik, ezta sagarrondorik, ezta erlauntzarik ere.


2025-04-04 | Euskal Irratiak
Beñat Molimos: “Herritarren babesari esker du Laborantza Ganbarak iraun hogei urte hauetan”

Euskal Herriko Laborantza Ganberak hogei urte bete ditu. 2005ean sorturik, bataila anitzetatik pasa da Ainiza-Monjoloseko erakundea. Epaiketak, sustengu kanpainak edota Lurramaren sortzea, gorabehera ainitz izan ditu hogei urtez.


Laborantza lur sail bati buruzko eztabaida piztu da berriz Arbonan

Kriztian Borda hautetsi ohia eta Lurzaindia elkarteko kideak sare sozialetan zabaldu duen bideo baten harira piztu da ika-mika. Arbonan laborantza lurrak "arriskuan" daudela salatu du Bordak, eta jakinarazi du Arbonako Herriko Etxeak bere kirol zelaia Baionako promotore... [+]


2025-03-27 | ARGIA
Euskal sagardo ekologikoaren bereizgarria, kupeletan jartzeko gertu

Txotx denboraldian eredu ekologikoan ekoiztutako Euskal Sagardoaren eskaintza izango da hainbat sagardotegitan, eta hura bistaratzeko, Jatorri Deiturak eta ENEEK-Ekolurrak kupeletan paratzeko euskarria aurkeztu dute.


ANALISIA
EH ez da salgai, legedia ere ez

Lurraren alde borrokan dabilen orok begi onez hartu du Frantziako Legebiltzarrak laborantza lurren babesteko lege-proposamenaren alde bozkatu izana. Peio Dufau diputatu abertzaleak aurkezturiko testua da, eta politikoa eta sentimentala juntaturik, hemizikloan Arbonako okupazioa,... [+]


Laborantza lurren zaintzeko Peio Dufau abertzaleak aurkeztu legearen alde egin du Frantziako Legebiltzarrak

203 diputatu alde eta hiru aurka agertu dira martxoaren 11 gauean egin bozketan. Higiezinen agentziak haserre agertu dira, eta bi salaketa aurkeztu ditu FAIN Frantziako Higiezinen Federazio Nazionalak Europako Batzordean. Bata, lege-proposamenari esker botere gehiago jasoko... [+]


2025-02-25 | Euskal Irratiak
Laborantzaren orientazio legea: garaipena eskuinarentzat, porrota ingurumenarentzat

Laborantzaren Orientazio Legea pasa den astean ofizialki onartu du Frantziako Parlamentuak. Ostegunean Senatutik pasa da azken aldikoz. Iazko laborarien mobilizazioen ondotik, aldarrikapenei erantzuteko xedea du lege horrek. Aldiz, ingurumenaren aldeko elkarteek azkarki salatzen... [+]


2025-02-21 | Euskal Irratiak
Boliviako laborari talde bat sustengatuko dute Xiberoatik

Zubiak eraiki Xiberoa eta Boliviaren artean. Badu jadanik 16 urte Boliviaren aldeko elkartea sortu zela Xiberoan. Azken urteetan, La Paz hiriko El Alto auzoko eskola bat, emazteen etxe baten sortzea, dendarien dinamikak edota tokiko irrati bat sustengatu dituzte.


2025-02-17 | Garazi Zabaleta
Xüxenka
Hurbileko laborari txikiek kudeatutako saltoki kolektiboa Maulen

Mauleko Euskalduna ostatuak urteak daramatza Zuberoako etxe ekoizle txikien produktuekin lanean, eta hiriburuko ostatu parean eraikin bat erosi zutenean proposamena egin zien laborari horiei berei: zergatik ez ireki hurbileko ekoizleen saltokia bertan? “Motibatuta zegoen... [+]


2025-02-10 | ARGIA
Traktoreak Gasteizko, Baionako eta Tafallako kaleetan, azken protesten urtemugan

Gasteizko protestak Trebiñu eta Araba elkarteek deitu dituzte, Tafallakoak Semilla y Belarra elkarteak eta Baionakoak 'Pirinio mendikateko laborariek’. Denek salatu dute Mercosur merkataritza akordioaren ondoriozko konpetentzia, eta erregaien zerga gehiegizkoak.


Ipar Euskal Herriko lehen indarra izaten segitzen duela ohartarazi du ELBk, botoen %48 jasorik

Otsailaren 6 honetan zenbatu dituzte departamenduko laborantza ganberarako bozak. Biarnoa eta Ipar Euskal Herria biltzen dituen departamenduan lehen indarra izaten segitzen du agroindustriaren sustatzailea den FDSEAk baina indarra galdu du: %54tik %46ra pasa da.


2025-01-29 | Kelo Arribas
Elikadura burujabetza eta erresistentzia genozidioaren aurrean
Laborarien borroka Palestinan

Gaur egun, Gazan su-etena dago, eta ez dakigu noiz arte iraungo duen; bitartean, sarraskiak, anexioek, kolonizazioak eta era guztietako giza eskubideen urraketek bere horretan diraute gainerako lurralde okupatuetan. Jarraian irakurriko dituzunak ez dira kasu isolatuak,... [+]


2025-01-24 | Euskal Irratiak
ELB sindikatuaren zerrendaburu Julen Perez
“Laborarientzako proiektu azkar bat dugu, Euskal Herriari itzulia dena”

Datorren astean Departamenduko Laborantza Ganbarako hauteskundeak ospatuko dira Ipar Euskal Herrian. Frantzia mailako FDSEA eta CR sindikatuez gain, ELB Euskal Herriko Laborarien Batasuna aurkezten da, "euskal laborarien defentsa" bermatzeko.


Eguneraketa berriak daude