COP26 bileraren aurka Eskoziako hiriburuko kaleak hartu dituzte larunbatean 100.000 pertsona inguruk. Donostian eta Bilbon ere elkarretaratzeak egin dituzte, eta agintariei hitzetatik ekintzetara pasatzeko galdegin diete.
Urriaren amaieratik Glasgown (Eskozia) bilduta daude nazioarteko buruzagi politikoak, klima larrialdiari aurre egiteko erabakiak hartzeko asmoz. Larunbatean kalera atera dira 100.000 herritar inguru, COP26 Coalition manifestazioaren deitzailearen arabera. “Justizia klimatikoa” aldarrikatu dute askotariko eragileek, eta horretarako “sistema aldatzea” beharrezkoa dela gogorarazi. Herri indigenetako ordezkariak martxaren buru izan dira, aktibismo klimatikoaren sinbolo gisa; halaber, parte hartu dute sindikatuek, gazteek, mugimendu feministak eta nekazariek. Ohartarazi dute ez dagoela denborarik egoera iraultzeko, ezta “B planetarik” ere.
Donostian eta Bilbon
Munduko hainbat hiritan ere izan dira protestak, horien artean Donostian eta Bilbon. Larunbat goizean Kontxako hondartzan bildu dira hainbat mugimendu sozial eta ekologistetako kideak, Larreko Mahaiak deituta, eta “Klima ez da negozioa” leloa osatu dute aterkiekin. Salatu dute Glasgowko goi-bilerak ez dituela klima larrialdiari aurre egiteko irtenbide errealak ematen. Plataformak aldarrikatu du ez dela nahikoa azaleko aldaketak egitea, baizik eta materialen eta energiaren kontsumoa murriztu behar dela, eta “hazkunde ekonomiko globala” gelditu. Aldaketak “orain” behar direla azpimarratu zuten.
Arratsaldean, Bilbon egin dute protesta Aldaketaldia plataformak deituta, eta agintariei hitzetatik ekintzetara pasatzeko eskatu diete, “Denbora agortzen ari zaigu, justizia klimatikoa orain” lelopean. Gainera, kritikatu dute nazioarteko biltzarrean herrialde txirotuek duten parte hartze txikia, kontuan izanda haiek ari direla klima aldaketaren ondorio larrienak pairatzen.
Metamorfosi ekologikoa geldirik Ipar Euskal Herrian
Bizi! plataformak COP26ren bileraren testuinguruan aurkeztu du Ipar Euskal Herriko metamorfosi ekologikoaren egoerari buruzko txostena. Larunbatean argitaratu dute, eta salatu dute aztertutako herri ia denek ez dutela ekintzarik egin klima larrialdiari aurre egiteko. Jarraipena egin dieten 56 Herriko Etxeetatik (Euskal Elkargoko biztanleen %87 bertan bizi da) 40 oraindik trantsizio ekologikoaren 0 fasean daude. Jakinarazi dute Lapurdiko Baiona eta Itsasu direla 1. fasera igaro diren bakarrak.
Aurtengo urtarrila 1850. urteaz geroztik beroena izan dugu. Gainera, aurreko hilabeteen joera mantentzen du, azken hemeretzi hilabeteen artean, hemezortzigarrena da bero erregistroak apurtzen.
Nature Medicine aldizkarian publikatutako artikuluaren arabera, berotegi efektuaren ondorioz handiagoa izango da beroak eragindako heriotzen igoera hotzak eragiten duen heriotza jaitsiera baino. Gainera, beroarekiko egokitze onenak ere ez luke arazoa guztiz konponduko.
Igande arratsaldean Greenpeace-ko 30 kide inguruk Urdaibaiko proiektuaren kontrako ekintza burutu dute Bilboko Guggenheim museoan. Hamar landare eta animalia-espezie errepresentatu dituzte.
Munduko landa eremu periferikoetan 4 milioi kilometro koadro laborantza lur abandonatu dira azken 75 urteotan. Orain arte arrazoi ekonomikoengatik uzten baldin baziren nagusiki, gerora, klima aldaketak ere horretara bideratuko ditu geroz eta gehiago. Bioaniztasuna babesteko xede... [+]
AEBetako Ozeanoko eta Atmosferako Administrazio Nazionalaren (NOAA) ikerketaren emaitza zabaldu du Nature Climate Change aldizkariak: bereganatzen zuen karbono dioxido eta metano kopurua baino gehiago isurtzen du orain tundrak.
Brasilen suteek 30,86 milioi hektarea baso eta eremu natural suntsitu zituzten iaz, Italia osoaren azalera baino gehiago. Suteek %79ko igoera izan zuten 2023arekin alderatuta, Fire Monitorren ikerketa batek agerian utzi duenez.
Inor ez ala denok. Klima larrialdia inork ez pairatzeko aldaketak bideratu ezean, behintzat guztiek pairatu dezagula. Zuk –irakurle–, nik –Jenofa–, haiek –pobreak– eta haiek –aberatsak–. Satisfaziorik ez zidaten eragin Los... [+]
Hodeiak murrizten ari dira eta horrek eragin nabarmena du klima-aldaketan, NASAko ikertzaile-talde batek ondorioztatu duenez. Terra satelitearen datuak aztertuta, ikusi dute azken 20 urteetan, pixkanaka, baina etengabe, murriztu dela hodeien estaldura. Amerikako Batasun... [+]
Muturreko lehorte eta euriteak normaltasun berria bilakatu zaizkigu. Areagotzen dituzten kalte ekonomiko eta ekosistemikoen artean, laborantzak pairaturikoak ez dira txikienak. Bereziki, lehorte garaietan zaluegi idortzen diren edota eurite handietan ur guzia xurgatu ezin duten... [+]
Elur faltak eski estazio ugari kinka txarrean jarri ditu, klima larrialdiaren ondorioz. Baina paisaiari eta naturari ahalik eta etekin ekonomiko handiena ateratzeko batzuen logikak hor jarraitzen du, eta goi mendietan musika festibal erraldoi eta garestiak antolatzea da azken... [+]
220km/h baino abiadura handiagoko haize-boladek astindu dute Frantziako kolonia den Mayotte uhartea. Funtsezko azpiegiturak suntsitu, eta irlaren zati handi bat inkomunikaturik utzi du; biktimen zenbaketa zaildu du horrek. “Premiazko neurriak” hartuko dituela iragarri... [+]
Plastiko kutsadurari konponbide bat adosteko goi-bilera zikloa bukatu berri dute, Hego Koreako Busan hirian iragandako bosgarren gailurrean ere porrot eginda: hitzarmenik adostea ez dute lortu, nagusiki plastiko esportatzaile handiek negoziaketak oztopatu dituztelako. Bitartean,... [+]
Bilboko Zirika! herri gunean eginen dute banaketa, ostiralean 19:00etan. Fanzine bidez eta sare sozialetan zabalduko dituzte partehartzaileen testuak, eta irabazlearena argitaratuko du ARGIAk.
Azken hamar urteetan turismoak eragindako CO2 isurketen emendioa ekonomia orokorrarena baino bi aldiz handiagoa izan da. Nature Communications aldizkari zientifikoak abenduaren 10ean plazaratu ikerketaren emaitzak dira.
Hizkuntza matematikoa ondo ulertu eta interpretatzeak badu garrantzia ikasketa prozesuan; horixe esan ohi diegu guk geure ikasleei, bederen. Matematiken lengoaia unibertsala da, eta oro har, interpretaziorako errore marjina txikia izan ohi da. Nekez marraztuko genuke hiruki bat... [+]