Joseba Zalakain: “Politika sozialetan ditugun hutsuneak betetzen ditu Diru-sarrerak Bermatzeko Errentak”
Diru-sarrerak Bermatzeko Errentak gurean betetzen duen funtzioaz, duen gastuaz, ustezko iruzurrez eta politika sozialaz elkarrizketa argigarria egin diote Joseba Zalakain SIIS Dokumentazio eta Ikerketa Zentroko zuzendariari Noticias Taldean. Hainbat pasarte euskaratu ditugu:
Desoreka gizartean
"Arazo nagusia ez da aberatsak gero eta aberatsagoak direla eta pobreak gero eta pobreagoak, baizik eta gizartearen zati bat, Euskadin biztanleriaren erdira ere iritsi daitekeena, nahiko ongi bizi den bitartean (krisiaren eraginari aurre egin ahal izan dio), beste %50a gero eta okerrago dagoela. Gizartearen polarizazioaz hitz egin daiteke".
Diru-sarrerak Bermatzeko Errenta
"Diru-sarrerak Bermatzeko Errenta (DBE) tresna oso indartsua da eta hau egongo ez balitz, desoreka eta pobrezia askoz handiagoak lirateke. Soldata txikiak dituzten pertsona gero eta gehiagori iristen zaio DBE eta sarrera txikiak orekatzeko baliabide garrantzitsua da. Egia da politika publikoak ez liratekeela soilik pobreziari aurre egitera bideratu behar, prekarietateari ere egin beharko liokete aurre, eta hezkuntza eta enplegu politiketan jarri beharko lukete indarra".
"Politika askok uzten dituzten hutsuneak betetzen ditu Diru-sarrerak Bermatzeko Errentak. DBEk ordezkatzen ditu etxebizitza alorrean dauden politika hutsalak, langabeziagatik dauden prestazio eskasak, familientzako politika ahulak, pentsio urriak, lan egin ezin duten etorkinak arautzeko arazoak... Gainerako guztiaren adabaki lanak egiten dituen sistema daukagu. Huts egin duena ez da DBE, gainerako guztia baizik".
DBE, gehiegizko gastua?
"Beste herrialde batzuetan dagoenaren parekoa da hemengoa, artaturiko pertsonei eta gastuari dagokionez. Gastua kritikatzen dutenek jakin behar dute Alemaniaren parekoa dela, eta hura ez da preseski gobernu komunista bat, baita Ingalaterraren, Holandaren edo Frantziaren parekoa (...) DBE garestia dela dioenari esango nioke probatu dezala ea zein garesti ateratzen den DBErik ez izatea".
DBE jasotzeko iruzurra
"Gehiegikeriak arlo guztietan ematen dira, eta adibide pila bat ditugu: errenta aitorpenean, Gizarte Segurantzan, langabezian... (...) Ahulena salatzea erraza da eta eztabaida honetan horretatik asko dago".
Behar dugun politika soziala
"Prestazio unibertsala sortzea inportantea da. Hezkuntzan apustu handiagoa ere egin beharko litzateke, denak barne hartuko dituen eskolaren alde, inor atzean utzi gabe. Hezkuntzan eta haurren arretan berriz inbertitzea premiazkoa da, desorekaren gaia oso kezkagarria delako: jaio zaren familiaren arabera ezberdintasunak areagotzen ari dira".
Iazko urritik eraiki dituzte hainbat kokaleku jatorri magrebtarreko ia 100 lagunek. Poliziak duela hainbat aste jaso zuen haiek basotik botatzeko agindua.
Donostian, 300 pertsona baino gehiago “pobrezia eta muturreko bazterkeria egoeran” bizi direla salatu dute Kaleko Afari Solidarioak (KAS) eta Hiritarron Harrera Sarea taldeek. “Michelin izarrak dituzten zortzi jatetxe dituen hirian eta Basque Culinary Center... [+]
181 milioi haur inguru bizi dira egoera larrian eta gobernuz kanpoko erakundeak dio hilgarria izan daitekeen desnutrizio-motaren bat jasateko %50 aukera gehiago dutela. Desberdintasunak, gatazkak eta krisi klimatikoa dira arrazoi nagusiak.
Pobreziaren eta gizarte-bazterketaren kontrako Nafarroako sarearen arabera, Nafarroan bizi diren pertsonen %17,2 bazterketa edo pobrezia egoeran dago.
Ipar Euskal Herriko biztanleriaren %12 pobrezian bizi da. Hori dio INSEE Frantziako estatistika institutuak iragan urrian egindako ikerketa batek. Horrek erran nahi du gure lurraldeko 35.000 herritar 1.102 euro azpiko hilabete sariarekin bizi direla.
Diru-Sarrerak Bermatzeko Errentaren legea martxoan onartu zuen Eusko Jaurlaritzak, eta bertan aurreikusitako neurrietako bat jarri dute orain martxan: 19 ikuskatzailek osatutako Kontrol Unitatea, Lanbideren baitan. Iruzurrik apenas dagoen prestazioaren bueltan pobreak... [+]
Nafarroako Gobernuak pobreziari eta desberdinketa sozialari buruzko zazpigarren txostena kaleratu berri du. Datuak adierazgarriak dira: Erriberako herriek pobrezia arrisku handiagoa dute, %40 iparraldeko herriek %10. 2021ean urtean 12.000 euro jasotzen zituzten herritarrak... [+]
Populazioaren %10,9 bazterkeria egoeran dago, eta %14,5 arriskuan, biak Espainiako Estatuko daturik txikienak Arope tasaren arabera, Unai Hualde Foru Legebiltzarreko lehendakariak azpimarratu duenez.
2022an, egoera hori jasaten zuten ia hogei milioi haur eta nerabe zeudela kalkulatu du Eurostatek. Espainiako Estatuak Europar Batasun osoko hirugarren markarik altuena du, %32,2koa.
Etxerik gabeko pertsonen aldeko eta bizileku-bazterketaren aurkako BesteBi plataformak, azken asteetan Santurtzin eta Bilbon hil diren etxerik gabeko emakume eta bi gizonen heriotzak salatu ditu.
Iruñeko Arrotxapea auzoko Plazaolako tunelean aurkitu dute astelehenean 44 urteko gizonezkoaren gorpua. Martxoan Jesus eta Maria aterpetxea itxi zuten eta zazpi elkartek salatu egin zuten. Iruñean gutxienez 40 lagunek egiten dute lo kale gorrian urte osoan.