Joe Biden eta Marcus Garvey: barkamenak barkatzailea itsusten duenean
Bere agintaldiaren azken egunetan Joe Biden AEBetako presidenteak egikaritu duen barkamen-zaparrada historikoak zeresanik eman behar luke, halakoen onuradun ezagunenetako batzuen kasuan behintzat ezinbestez egin beharko litzatekeen irakurketagatik. Edo ez al da justiziaren inpartzialtasuna, “itsutasuna”, erabateko politizazioaren ondorioz, mito hutsa dela aitortzeko modua Trumpen mendeku-grinari aurrea hartzeko A. Fauci, L.Cheney, M. Milley eta abarri emandako “barkamen prebentiboa”?
Edo ez ote du gogoeta bat merezi, tenore bertsuan, Bidenek Hunter semeari, edo Trumpek bere esanera matxinatu zirenei berehala –eta antzera, lehenago beste batzuek–, beren ingurukoei eta kuttunei emandako barkamen exekutiboek botere banaketari egiten dieten irriak?
Bada, ordea, Bidenen barkamen horien artean, justiziarena ez beste ikuspegi batetik zeresana eman behar lukeena: Marcus Garvey aspaldiko ekintzaile beltzari eman diona. Batetik, beranduko justizia ez bada justizia, Josafateko barkamenak ez duelako ezer barkatzen: 85 urte daramatza zenduta Garveyk, eta ehun urte badira auzi faltsutuan zigortu zutenetik.
Eta bestetik, gogoangarria bada ere haren bizi-peripezia, eta gutxietsi behar ez dena haren itzal soziopolitikoa, Garveyk pairatu zuena, konparazioz, hutsaren hurrengoa delako Estatu Batuetako beltzen eskubide zibilen aldeko borrokan beste askok nozitu behar izan zutenaren eta nozitzen ari direnaren aldean. Haietako batzuei bederen, dezenteko –eta merezitako– mesedea egingo lieke presidentearen barkamen exekutibo batek.
Baina, gainera, Garveyren ibilbide eta pentsamolde politiko-sozialaren nolakotasuna dagoelako tartean. Gauzak bere garaian eta testuinguruan epaitzen saiatzea gizalegezkoa ez ezik intelektualki galdagarria bada ere, geroagoko Malcolm X edo Martin Luther King Garveyren ildoan ikusi nahi izatea… hura zuritzea da, berari seguruenera batere gustagarria izango ez zitzaion hitz-jokoa erabiliz, besterik ezinean.
Arrazialismo beltzaren aitzindaria izan zen Garvey AEBetan. Eta haren “Afrikara itzuli” egitasmoak, garaiko beltzen artean bezain harrera ona, edo are sutsuagoa, aurkitu zuen bere sasoirik onenean zegoen supremazismo zuriaren baitan, “Amerikaren zuritasuna” ziurtatzeko nahitaezko osagaia zelakoan. Ez da harritzekoa. Ezta ere kasu bakarra.
Konplituki aletzen ditu Garvey eta Madison Grant-en arteko harremanak Jonathan Spirok Defending the master race idatzi zuenaren biografian (257-263 orr.). Alegia, Hitlerrek “nire biblia” deitzen zuenaren egilearekin zuen ententea.
Ezin ote zuen Bidenek ezer txukunagorik aurkitu AEBetako beltzen eskubide zibilen aldeko borrokaren historia luze bezain jorian, adiskidetasun-keinu bat egiteko?
Keinua besterik ez baita Garveyrena ere.
Astelehen honetan egingo dituzte Kanadako Komunen Ganberarako hauteskundeak, Trudeau lehen ministro ohia ordezkatu duen Mark Caneyk data aurreratu ostean. Liberalen lidergo aldaketak kontserbadoreei aldea nabarmen murriztea eragin du, eta inkesta gehienek bozetan garaile irtengo... [+]
Zelenskiri Ukrainako gerra amaitu behar duen bake akordioa "arriskuan" jartzea leporatu ostean, Putini egin dio errieta Trumpek bere sare sozial Truth Socialen. Sergei Lavrov Atzerri Ministroak adierazi du bake akordioa adosteko prest dagoela Errusia. Kievek jakinarazi... [+]
Bandera amerikanoz inguratuta, muga-zergen oldarraldi berria iragarri zion munduari Donald Trumpek apirilaren 2an. Geroztik hamaika astindu jasan dituzte burtsek eta nazioarteko merkataritzak. Baina hau ez da zoro baten boxeorako ringa bakarrik: AEBetako politikan hamarkada... [+]
Beldur hori bada. Badirudi Donald Trump etorri dela Washingtoneko bulego borobila luzerako okupatzera. Bigarren mandatua du, baina bere hurbileko aholkulariei, ez dela txantxetan ari berretsiz gainera, Konstituzioan zenbaki bakan batzuk aldatzeko bere xede zurruna aipatzen die,... [+]
Washington (AEB), 1930eko ekainaren 17an. AEBetako Kongresuak Muga-Zergen Legea onartu zuen. Smoot-Hawley Legea ere esaten zaio Reed Smoot senatariak eta Willis Hawley diputatuak bultzatu zutelako.
Legeak 900 produktu ingururako inportazio zerga-mugak %40 eta %60 artean igo... [+]
Washington eta Teheran Iranen programa nuklearraren inguruko bilerak egiten ari dira. Errusiara ere joango omen dira Irango ordezkariak aste honetan.
Iradokitzailea delakoan edo, muga-zergen gatazkaren harira norbaitek berriro zirkulazioan jarri duen Maoren 1953ko bideoaren garai hartakoa da milioi bat igerilariren txantxa. Alegia, orain harekin bat egiten omen duen Xi Jinping jaio zen urtekoa.
Palestinaren aldeko manifestazioetan parte hartzen duten atzerriko ikasleak kanporatzea baimentzen duen dekretua izenpetu zuen urtarrilaren 30ean AEBetako presidente berriak. Orduz geroztik ikasleen bisen baliogabetzeak errepikatzen dabiltza.
Jaitsiera AEBen muga zergen igoerari erantzun ez dieten eta negoziatzeko prest azaldu diren herrialdeei aplikatu diela argudiatu du Donald Trumpek, Europar Batasuna barne. Txina eta AEBen arteko lehia komertzialak gora egiten jarraitzen du.
Orain Errusiak inbaditu behar ei du Europa eta horren aurrean berrarmatze basatia bultzatu behar dute Europar Batasuneko herrialdeek. Lehen Sobietar Batasunak egin behar zion eraso, eta Gerra Hotzak ia mundua irentsi zuen. Gezurra zen ordukoa, eta gezurra da gaur egungoa, baina... [+]
Trumpen muga-zergen inguruan, orain arte, inor gutxik aipatu du horren guztiaren iturburua eta, Sun Tzuren ikuspuntutik, ekimenaren akatsik larriena izango litzatekeena: estrategia zuhur eta sakonik eza.
Asian Hong Kong izan da galerarik handienak jasan dituena: %13,2 galdu du, 1997tik pairatu duen kolperik handiena. Europan, berriz, %6 eta %10 arteko galerekin abiatu dute astelehena burtsa nagusiek. Trumpek hartutako neurriak salatzeko mobilizazioak egin dituzte Europako eta... [+]
Mundu osoarentzat %10eko muga-zerga globala inposatuko du Donald Trumpen administrazioak, eta hainbat herrialderen inportazioak are gehiago zergapetuko ditu, tartean Txinakoak (%34) eta EBkoak (%20). Baina Hegoalde Globaleko herrialdeak izango dira kaltetuenak: Lesoto (%50),... [+]