“Helbürüa düzü gazter erakustea Xiberoan bizitzen ahal direla”

  • Azia elkarteak argitaratu berri du Zuberoako enpleguen gidaliburua, gazteei lan munduan sarbidea errazteko. Gazteei enpresa txikiak sortzen laguntzeko aurrezki eta mailegu txikiak ere antolatu ditu urteotan. "Lan eta bizi Xiberoan" aldarrikatzen duen Azia elkarteko Joana Hoki eta Laurent Beguerie elkarrizketatu ditu Laborari astekariak.

“Bena Xiberoa bizi behar bada, nahi bezainbeste enplegü izanik ere, gaztek heben laket izan behar dizüe”.

2016ko otsailaren 24an - 18:23
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Zer da Azia elkartea ?

Azia MSAko [Mutualité Sociale Agricole, nekazaritzako langile guztien derrigorrezko aseguru publikoa] talde baten gogoeta batetarik abiatü züzün, gazte hanitx Xiberotik joaiten beitziren. Gazte talde batekin harremanetan sartü zütützün eta 1998an Azia alkartea sortü zizüen. Helbürüa gazter erakustea düzü Xiberoan bizitzen ahal direla, beren lürraldeko bizian parte hartzez. Alkartea 30 urtez peko gaztentako düzü eta urtez urte gazteek xede desberdinak antolatü dititzüe: Leküko Gazteen Lagüntzeko Geinazaleen Alkartea (CLEJ Comité Local d'Epargne pour les Jeunes), lürralde diagnoztikak Xiberoaren ezagützeko, eztabadak, bidajeak, telebista emankizün bat eüskararen süstatzeko…

Memento hontan 15 bat gazte gütützü. Urtearen kursean lizeo eta kolejioetako gaztentako formakuntzak antolatzen dititzügü (orentazioneari bürüz, CV [Curriculum Vitae] eta motibapen gütünen idazten ikasteko, lürraldearen ezagütza…). 2015an lehen esperientzia bat egin ondoan, Udalbiltzarekin lanean ari gütützü mügaz gaintiko ikastaldien proposatzeko Xiberoko eta Gipuzkoako gazter. Aurten eztabada gaüaldiak eta bidaje bat antolatü nahi gintiketzü gure taldearen zabaltzeko. Bestalde, Xiberoko ofizioen gida ürrentü behar dizügü.

Zertan da “Xiberoko ofizioen gidaliburua”?

Xiberoko ofizioen gida abiatü dizügü 2015ean, bi problematika nausietaz ohartü beikinen: gaztek ez dakizüe zer lan mota baden Xiberoan, ordüan ikasketak haütatzen dititzüe amiñi bat hasartez, eta gero Xiberotik joaiten dütützü ez beitüe lanik atzamaiten heben. Alta, sail zonbaitetan, entrepresek ez dizüe langilerik atzamaiten.

Ordüan pentsatü dizügü ikasketen haütatzeko mementoan, gazter erakutsi behar zaiela Xiberoan zer lan baden. Hartako, deliberatü dizügü Xiberoko ofizioen gida baten egitea. Tresna hori baliatzen ahalko dizügü kolejio eta lizeoetan lürraldeari egokitürik den orientazione baten lantzeko. 2015-ean bilküra püblikoak antolatü dititzügü, entrepresak ikusi eta ztatiztikak bildü enplegüari bürüz. Aurten ikerketa lan hori barnatüko dizügü, analiza eginen eta gida idatziko.

Xiberoko enplegua laborantxan da ere…

Azken urteetan Berrogaineko laborantxa eskolako ikasleekin lan egiten ginizün, beste gazteer laborantxan lan egiteko inbea emaiteko. Urte oroz forma desberdin bat haütatzen ginizün: argazki esposaketa, irrati emankizün, telebista emankizün, antzerki…

Xiberoko ofizioen gidan laborantxak inportantzia handia dikezü, gazte andana baten beharra beita sail hortan. Gazten motibatzeko, laborantxako sistema desberdinak erakutsiko dititzügü eta lekükotarzünen bidez laborari ofizioa maite düen gazte eli bati hitza emanen diezügü.

Aziak zazpigarren GALTa muntatzen du ere...

Azia sortüz geroz, gazten enplegüa lehentarzünetan izan düzü. 2000an lehen Leküko Gazteen Lagüntzeko Geinazaleen Alkartea (LGLGA) sortü zizüen, Xiberoan entrepresak muntatzen zütüen gazten lagüntzeko.

LGLGA bakotxa alkarte bat düzü. Kide bakotxak 180 € prestatzen dizü eta kide oroen artean biltzen den sosa gazter prestatzen dizügü interesik gabe. Orai artino, bataz beste 3.500 € prestatü dizügü gazter. Sos horri exker, materiela erosten dizüe edo banketxetan aijago sosa prestatzen diezüe. Gaztek sosa erremetitü ondoan, geinazaleek sosa arrabiltzen dizüe.

15 urtez, 54 gazte lagüntü dititzügü eta 182.000 € prestatü. 54 entrepresa horietarik batek bera ez dizü sosa erremetitü. Bena arrisküa parteliant oroen artean partekatzen denez, bakotxak hamar bat euro galdü zizün. Bestalde, üsü geinazaleek muntatzen diren entrepresak lanean ariarazten dititzüe, ordüan gazter püblizitate hon bat egiten diezü abiatzeko.

Aurten zazpigerren LGLGA abiatzen dizügü. Hasteko sos biltze kanpaña bat badükezü 2016eko urte ondarrealat artino. Parte hartzeko, nahiantek artikülü hontan den hitzemaite papera betatzen ahal dizüe edo bestelan xüxenka Aziarekin harremanetan sartzen ahal dütützü. Entrepresa bat muntatü nahi düen gazteek ere Aziarat deitzen ahal dizüe aski zale sos prestatzen ahalko beitügü.

Zien ustez, Aziak Xiberoko enpleguaren sortzean parte hartzen du?

Ez dizügü mündüa kanbiatüko, bena gure heinean enplegüa lagüntzen dizügü. Leküko Gazten Lagüntzeko Geinazale Alkartearen bidez gazter süstengü ekonomiko bat emaiten diezügü. Bena nonbait süstengü sozial bat düzü ere bai, sosaren gibelean parteliant talde bat beita.

Hau dela, Azian igaraiten diren gaztek xede desberdinen bidez gaüza hanitx ikasten dizüe. Lehen lehenik, ustez ezagützen günüan lürralde horren alde berri eta aberastarzün hanitx agertzen zizkützü. Ikasten dizügü taldean lan egiten, eztabadatzen, besten behatzen eta amets edo utopia batetarik xede konkretü eli batetara igaraiten. Gure ustez, izigarriko formakuntza düzü ondotik entrepresa baten muntatzeko edo manera zabalago batez Xiberoko bizian parte hartzeko. Bena Xiberoa bizi behar bada, nahi bezainbeste enplegü izanik ere, gaztek heben laket izan behar dizüe. Laborantxan bezala düzü, lana balükezü, tresnak eta teknikak hobetzen dütützü, bena gazteak ez badira untsa senditzen etxaltetan eta herrietan, ez dükezü segidarik. Ordüan ondoko urteetan nahi ginikezü bizi sozialari inportantzia berezi bat eman gure lanean. Prefosta, gazte zonbait interesatürik badira gurekin eztabadatzeko eta gure lagüntzeko, borta zabalik düzü!


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Enplegua
Lan kontuekiko (des)konexio digitala nola kudeatu irakasleek?

Irakaslea zara eta lanordutan nahiz lanorduz kanpo, berehala erantzun beharreko mezuz josten zaituzte ikasleek, haien gurasoek, ikastetxeko zuzendaritzak, lankideek? Deskonexio digitalaren beharraz gogoetatu dugu, Aitor Idigoras irakaslearekin: "Ateak ixten eta mugak... [+]


2024-06-21 | Gedar
Gasteizko Azkena Rock jaialdiko lan-baldintza miserableak salatu ditu Laneko Autodefentsa Sareak

Last Tour enpresa eta Gasteizko Udala seinalatu ditu erantzule gisa, azken horrek "langileon prekaritatea finantzatzen eta legitimatzen" duela nabarmenduta. Azkena Rocken aritu diren hainbat langileren lekukotzak bildu ditu LASek.


Emantzipatu ezin diren gazteen kopuruak gora egiten jarraitzen du Europako herrialde guztietan

Emantzipatu nahi duten baina ezin duten gazteen kopurua gero eta handiagoa da Europar Batasunean. Errealitate hori datutan jarri du Eurofund erakundeak argitaratu berri duen ikerlan batek, eta etxebizitzaren garestitzea da arrazoi nagusietako bat, baina ez bakarra.


2024-05-28 | ARGIA
Hil egin da iragan astean Bergaran zauritutako langilea

Iragan asteko ostegunean zauritu zen larri Bergarako (Gipuzkoa) Embalan 3 lantegiko langilea, zama bat gainera erorita. 2024 urtean hiltzen den 26. langilea da.


Hil egin da Lizarrako langile bat, gidatzen zuen kamioian istripua izan ostean

51 urteko garraiolariaren kamioia irauli egin da Ejea de los Caballerosen (Aragoi). 2024an hiltzen den 23. langilea da.


2024-05-14 | ARGIA
LABek salatu du Amazonek “errepresio sindikala” egiten duela

Amazonek Trapagaranen duen lan zentroan grebalarien kontra "jazarpen eta zigorrak" darabiltzala salatu du sindikatuak


2024-05-13 | ARGIA
Alternatiba ekosozial justua aldarrikatu dute Iruñean eta Bilbon

Maiatzaren 11n egin dira mobilizazioak eta Euskal Herriko Eskubide Sozialen Kartak, Emakumeen Mundu Martxak eta Gune Ekosozialistak antolatu dituzte. 60 eragile sozial baino gehiagok bat egin dute mobilizazioekin.


“Hiperproduktibitatea barneratua dugu, kostatzen zaigu mugak jartzea”

Estresa, nekea, antsietatea eta beste dira sisifemiak eragiten dituen zenbait ondorio.  Esanahiaz, jatorriaz eta prebentzio neurriez mintzatu da Ziortza Karranza psikologoa.


Zorroza Gestión de Residuos enpresak onartu egin du Bassirou Dioneren gorpua mugitu zutela, lan heriotza ezkutatzeko

Asteazkenean eseri dira epailearen aurrean Zorroza Gestión de Residuos enpresako arduradunak, 2020an gertatutako lan heriotzaren harira. Epaileak urtebete eta sei hilabeteko espetxe zigorra eta 30.0000 euroko kalte-ordaina ordaintzea ezarri die bi akusatuei.


Mutualitateek osasuna negozio bihurtu dutela salatu dute

Gizartea kontzientziatzeko eta informatzeko kanpaina bat abiatu dute LAB, CGT, STEILAS, ESK, CNT eta LSB-USO sindikatuek, Nafarroako Osasun Plataformak eta Osasun Publikoaren Aldeko Herri Plataformak.


2024-04-30 | ARGIA
Hil egin da Artzentalesen zauritu zen basogintzako langilea

Langilea larri zauritu zen apirilaren 24an, eta astelehenean, hilak 29, hil da. 22 urte zituen eta sektorean bi hilabete soilik zeramatzan lanean. 2024 urtean hildako 22. langilea da.


Arrasaten zama gainera erori zitzaion garraiolaria hil da: “Lan istripuen gorakada gogorra jasaten ari gara”

LABek jakinarazi duenez, martxoaren 14an materiala garraiatzen ari zela zama gainera erori ondoren larri zauritutako langilea zendu da asteartean. Jadanik hamazortzi lagun dira urtea hasi zenetik lanean hildakoak, sindikatuaren arabera, eta lan istripuen "gorakada... [+]


2024-03-14 | Gedar
Mercadonak %40 areagotu ditu irabaziak, eta %30 Inditexek

Marka historikoak hautsi dituzte bi enpresek 2023an: Mercadonak lehen aldiz lortu du 1.000 milioi euroko irabaziak gainditzea.


Eguneraketa berriak daude