Jende zakurra, baratzera joatea galarazi diguna
Baratzera joateko aukera kendu digute orain. Osasunaren aitzakia gorenarekin galarazten digute gure jakiak eta edakiak sortzeko aukera.
Nire onetik aterata nabil kartzelaldiari, leungarri, konfinamendua esaten dioten honetan. Kartzela zer den azaltzen ezin hasiko gara hemen… Kartzelaldiari etxealdia esaten diote batzuek. Etxean egoteko esan digute. Galdera zera da, zer da etxea?
“Gure amaren etxea” esaera baliatzen dut nik, eta noski, etxea ez da ateak biltzen duena. Etxea gure eta guretarren bizitzari eusteko denboran zehar osatu den kontzeptua da. Gure etxea gara, gu geroni, erleak, abereak, mendietako eskubideak, larreak, soroak, baratzea, fruitu arboladiak, lanerako tresnak eta abar. Hori dena, behintzat, bada etxea.
Etxea eraikuntza soil bat dela pentsatzen duenari motxetik ibiltzea gustatuko zaio... Nik ezagutu dudan emakumerik jakintsuenetako batek, bere etxera noiznahi joateko esan eta aurrez jakinarazi beharrik ez zela adierazteko hala esaten zidan: “Katuaren mugarrien barruan hemen izango gara”. Edadetua zen, eta ez zuen bere kasa nahinora joateko aukerarik, baina etxe inguruko lore, oilo, erle, baratze, etxekone eta abarretara hurbildu eta haiekin aritzeko adina bazen. Huraxe zen bere etxea; bere alaba-semeena zabalagoa zen, eta zer esanik ez bere bilobena...
Etxeari motxetik begiratzen dioten horiek baratzera joateko aukera kendu digute orain. Ez dut inoiz horrelakorik izan denik jakin. Izugarria da. Gure kulturaren eta, bide batez gure izaeraren oinarria den baratzera joatea galarazten digute. Ba al daki zer egiten ari den erabaki horiek hartzen dituen jende horrek? Jendilaje horrek?
Osasunaren aitzakia gorenarekin galarazten digute gure jakiak eta edakiak sortzeko aukera. Guri bizitza kalitate gorena ematen digutenak zaintzea. Izan ere, landare bat erein, landatu, jorratu, azken finenean zaindu dugunean, hura gure etxekoen artean jan eta gureratzen dugunean baino kalitate handiagoko elikadura non arraiotik geureganatuko dugu? Supermerkatura bai, hara joatea ez digute galarazi; eta ez dakigu non landu, nondik ekarri eta nola maneiatu dituztenak jan behako ditugu.
Gure bizitza zaintzen duten landareek ez dute zaintzarik merezi. Txakurrek bai, horiek eguneroko paseo parea behar dute. Izan ere, etxea etxebarru motz hori dela pentsatu eta etxean txakurrak dituen jendeak egiten ditu gure eta gure bizitza kalitatearen gaineko lege eta arauak. Txakurrak etxean dituen jendea. Jende zakurra. Lotsagabe krapautak!
Herritarrak elkarren artean saretzea eta bizitza sozialerako espazioak bultzatzea da Xiberoko Kolektiboa elkartearen lan ildoetako bat. Bide horretan, baratze kolektiboa sortzeko aukera suertatu zitzaien 2020an Maulen, eta zalantzarik gabe, proiektuari ekitea erabaki zuten... [+]
Jakoba Errekondok Ilargia eta landareak 2025eko agenda eskutan, ilargiaren arabera baratzeko lanak nola antolatu azalduko du eta entzuleen galderak zuzenean erantzungo ditu. Antton Olariagak argitalpen horretarako egin dituen hamabi piztiren ilustrazioak erakutsiko ditu eta... [+]
Gasteizko Haur eta Lehen Hezkuntzako ikastetxeetako baratzeak ikertu ditu Iratz Pou EHUko ikasleak. Zenbat eskolek dute ortua? Nolako erabilera ematen diote, zein helburu eta asmorekin? Probetxu pedagogiko eta didaktikoa ateratzen al diote baratzeari? Pourekin eta Igone Palacios... [+]
Onintza Enbeita bertsolaria da, kazetaria, parlamentari ohia... eta baratzezaina ere bada. Hiru ahizpek dituzte unibertsitateko ikasketak, eta duela dozena bat urte erabaki zuten etxean beti ezagutu duten baratzeari eta azokan saltzeari berriz ekitea. Mattin Jauregik Egonarria... [+]
Nahitaezkoa beharko luke hiri hondakinetan organikoa bereizi, luartu eta lurrari bueltatzea; hil ala bizikoa.
"Mina da mina, ez da piparra; gonak dauzka eta ez da andrea; bizarrak dauzka eta ez da gizona”. Kandido Izagirre fraideak jasotako asmakizun bat da. Erantzuna berak dioen bezala: kipulia. Tipula edo uinua, Allium cepa, oraintxe ari da makurtzen. Lur azalean erdia... [+]
Zirimiri pixka bat dabil, orain bai, orain ez, baina tenperatura atsegina dago eta kanpoan egin dugu elkarrizketa. Aulkiak igo ditugu etxe ataritik goiko zelaiko mahaira. Argik ere gurekin egon nahi izan du. Bukatu dugunerako ez du euririk izpirik ari. Zakurrak aldamenean... [+]
Hiri handitik ezin ateratzeak ernatu du nigan berde behar bitxi bat, orain artean sekula ezagutu gabea. Ados, beti izan zait atsegingarri berdetasuna begiestea mendian, basoan, golf zelaian, baina oraingo hau da, seguru obligazioak behartua, ia-ia bitala, arnasten dugun airea... [+]
AEBetako hiri baratzeei buruzko erreportajeetan jende beltzik ikusi baduzu seguru izan dela bazterketa sozialari aurre egiteko edo ezintasunen bat duten pertsonak bergizarteratzeko programaren baten baitan. Baina beltz bat abeltzain edo gari soro baten jabe? Aldiz, historian ez... [+]
Emaitza oso kezkagarriak jasotzen ditu Ekologistak Martxanek aurkezturiko txostenak. Espainiako Estatuan komertzializatutako 2.711 elikagai aztertu dituzte eta %34ak plagiziden arrastoak ditu, tartean debekatutako substantziak. Frutak eta barazkiak bakarrik hartzen baditugu... [+]