Centrale Laitiere du Pays Basque (CLPB) kooperatibako esnetegi berria eraikia da Alduden, Belaunen parean. Urte hastapeneko, tresneria prest izanen da lehen entseguen egiten hasteko. Obrak denbora gutiz eraman dira, koperatifaren egoerak proietuaren gauzatzea behartzen baitzuen. Orroit gira, ardi esne sailan, azken urte hautean izan kalapitak, gasnategi gehienek errefusatzen zutela tokiko esne hunen erostea, ainitzek kanpoko esneari lekua uzten ziotelarik aldiz.
Ardi esne eta behi esne transformazioa du xede CLPBk Alduden. Donibane Garazin duen gazitegi eta saltegia atxikiko ditu bestalde. Aldudeko gasnategiak 500 eta 600 T artean gasna ekoizteko gaitasuna du. Beste produkto zonbaiten sortzeko helburua du ere.
Hala nola gasna mota freskoak eta gurina edo burra. Aldudeko baleako dinamika lagun, CLPBren ondoan instalatuko da Thierry Bamas, izozki eta bixkotx egile famatuaren tailerra. Bi enpresek elgarrekin lan eginen dute, CLPBko esne eta gurina aintzinean ezarri nahi baititu patizierrak bere ekoizpenetan.
Gaurregun 70 bat ardi esne ekoizle eta 36 behi esne ekoizle ditu koperatifak. Aldudeko balean ez du kiderik bainan enpresa untsa abiatu ondoan, mendiko hiru herrietako laborarieri ateak idekiko dizkiela segurtatua du CLPBk. Jean-Marie Ozafrain Bankako baserritar eta Belauneko presidenteak erantzun ditu LABORARIren galderak.
Zergatik lan hortan hasi zirezte?
Lehenik merkatua baginuelakotz eta koperatibako kideen bildotsak ez ginituelakotz aski merkatu horren asetzeko. Bigarren arrazoina da Belaun sortzean berean, helburu bezala hartu dugula baleako laborarien laguntzeko tresna izaitea gure koperatifa. Jaz 1.300 bat bildots erosi ditu Belaunek, kideenak eta baleako 30 bat etxaldeetakoak. Urte pixka bat berezia izan da helgoalderat buruz bildotsak bizirik igortzeko komanda bat ukan baitugu. Bestela, bildotsak osorik karkasan edo guhaurek mozturik igortzen ditugu Parise eta Frantziako kliente batzuri, ostatugintzan eta harakintegietan gehien bat.
Laborariendako interesanta da?
Laborarieri prezio berdina proposatzen diegu urte guzian. Karkasan pagatzen dugu bildotsa, erran nahi baitu bildotsa hobea eta laborariak prezio goragoa duela. %56tik gora balin bada errendamendua, 6,54 euro/kg pagatzen dugu bildots buru beltzendako (bizirik balitz, 3,60-3,70 euro/kg inguru laike), doi bat apalago buru gorriendako. Merkatua gu baino biziki gorago delarik, jazko Eguberriz bezala, indar bat egiten dugu. Kalitate oneko bildotsak nahi ditugu, “cahier des charges” edo araudiak finkatuak ditugu hortarako.
Laborariak koperatibarat hurbildu nahi dituzue...
Urtarriletik goiti aiseago atxemaiten ditugu bildotsak, merkatua apalago baita. Laborarieri segurtamenaren emaiteko eta gure merkatuen segurtatzeko, gogoetan ari gira laborariak nola bildu koperatifa barnean. Heiek lehentasuna eman dezaten koperatifari eta gu segurrak izan gaiten heiendako. Helburua dugu Belaun biziaraztea eta laborariek merkatuan baino gehixago ukaitea. Berriki bildu gira 30 laborariekin eta 23 prest agertu dira Belaunen sartzeko. Balea huntan martxan den tresna batean parte hartu nahi baitute ere. Belaunek lotura soziala sortzen du hemen ibiltzen diren laborarien artean. Baikor da.
Zerri, ahatxe, bildots, baleako harakintegia bilakatzen ahal zintaizkete?
Ez dakit hortarat helduko giren. Izaiten ahal laike. Halare Aldudeko balean, ainitzek kabalak badituzte eta beraz etxeko haragia ere. Bainan egia da lekuko jendea gero ta gehiago heldu zaukula saltegirat, Baigorri aldekoak bainan ere kostaldekoak, hauek gehiago haragi freskoa bilatzen dutela. Centrale Laitiere du Pays Basque (CLPB) koperatifako esnetegi berria eraikia da Alduden, Belaunen parean. Urte hastapeneko, tresneria prest izanen da lehen entseguen egiten hasteko. Obrak denbora gutiz eraman dira, koperatifaren egoerak proietuaren gauzatzea behartzen baitzuen. Orroit gira, ardi esne sailan, azken urte hautean izan kalapitak, gasnategi gehienek errefusatzen zutela tokiko esne hunen erostea, ainitzek kanpoko esneari lekua uzten ziotelarik aldiz. Ardi esne eta behi esne transformazioa du xede CLPBk Alduden. Donibane Garazin duen gazitegi eta saltegia atxikiko ditu bestalde. Aldudeko gasnategiak 500 eta 600 T artean gasna ekoizteko gaitasuna du. Beste produkto zonbaiten sortzeko helburua du ere. Hala nola gasna mota freskoak eta gurina edo burra. Aldudeko baleako dinamika lagun, CLPBren ondoan instalatuko da Thierry Bamas, izozki eta bixkotx egile famatuaren tailerra. Bi enpresek elgarrekin lan eginen dute, CLPBko esne eta gurina aintzinean ezarri nahi baititu patizierrak bere ekoizpenetan. Gaurregun 70 bat ardi esne ekoizle eta 36 behi esne ekoizle ditu koperatifak. Aldudeko balean ez du kiderik bainan enpresa untsa abiatu ondoan, mendiko hiru herrietako laborarieri ateak idekiko dizkiela segurtatua du CLPBk.
Munduko klima gogorrenetakoa du Balutxistanek: basamortuko klimaren muturreko bero eta lehorteak, eta Arabiako itsasotik ekarritako montzoiaren eurite irregularrak, urte batzuetan eskasak eta bertzeetan uholdeak eragiteko modukoak. Hala eta guztiz ere, bertan laborantza badago,... [+]
Ez da ezusteko handirik izan Europako hauteskundeetan, eskuin muturrak gora egin duen bitartean, berdeek orain arteko emaitzarik txarrenetakoak izan dituzte. Zentzu horretan, geroz eta gehiago nabarituko dugu trantsizio ekosozialari lotutako erabakietan ebidentzia zientifikoek... [+]
Nekazaritzaz eta abeltzaintzaz askotan entzuten da lanbide "oso lotua" dela, jai egunik edo oporrik ez dela existitzen. Ipar Euskal Herriko Onetik eta Etxaldia gasnategiek, Berria eta Aldudeko Esne Kooperatibekin elkarlanean, laborariei bakantzak bermatzeko egitasmoa... [+]
Bost hilabete bete dira otsailaren 6an traktoreen mobilizazioak hasi zirenetik. Mirene Begiristainek eta Isabel Alvarezek ekofeminismoaren betaurrekoak jantzita aztertu dituzte mobilizazio hauek eta fokutik kanpo geratu diren laborariak eta aldarrikapenak ekarri dituzte lehen... [+]
Sarako Nicolas Chretien dago Hiru Xilo baratzegintza proiektuaren atzean. Urtarrilean hasi zen baratzea lantzen, eta martxoaren hasieran ekin zion ekoitzitako produktuak merkaturatzeari. “Banuen formazioa baratzegintzan, baina orain arte honekin zerikusirik ez zuten... [+]
Esnatze horretan hainbat kausa elkartzen dira, eta lurraldean sakabanatuta dauden herrien erresistentzia-ahalmenak bete-betean erantzuten die. Joan den larunbatean, aldarrikapen horien inguruan manifestazio jendetsua egin zen Gasteizen. Kalean frogatu zen berriro posible dela... [+]
Euskal Herriko Laborantza Ganbarako koordinatzailea mintzatu da Egonarria saioan. Laborantzako eredu talkaz hitz egitean eta traktoreak kalera atera direnean, beti aipatzen da ditxosozko erderazko "PAC"-a, hau da, Europako Nekazaritza Politika Bateratua. Europako... [+]
Kanboko Marieniako higiezin proiektuaren kontra bildu dira elkarte eta herritarrak larunbat honetan. Larunbatean, mahai inguru eta tailerren bidez herritarrak sentsibilizatu nahi izan dituzte Bouygues Immobilier agentziaren proiektuaren desmasiez.
Konturatu orduko apirila joan da, bere intentsitate eta kolore guztiekin. Egun beroak, epelak eta hotzak utzi dizkigu. Ostadarra eta izotza. Euri jasak eta bero sapa. Jaio berri diren arkume apurrak belardian dabiltzan bitartean, labanak eten egin du bizitza eman duten hiru... [+]
"Isiltasuna oztopo eta elkartasuna lagun, egungo mundu gordina" kontatzeko erronkari lotu da Axut! antzerki konpainia.
Frantsesenia lizeoa, 70 urtez Ipar Euskal Herria barnealdeko laborarien formatzen.
Europako Batzordeak landutako Nekazaritza Politika Bateratuaren "sinplifikazioaren" alde bozkatu dute eurodiputatuek. 425ek egin dute alde, 130ek aurka eta beste 33 abstenitu dira.
Apirilaren 13an egitarau indartsua prestatu dute Berangoko Otxantegi Herri Lurra proiektuaren II. urteurrena ospatzeko. Apirilaren 18an, aldiz, bigarren desalojo saiakeraren mehatxua izango dute gainean eta herritarrei dei egin diete proiektua defendatzera joateko. Kideetako... [+]
Hamar urte baino gehiago daramatza martxan Arabako Nekazariak Eskolan proiektuak, Hazi fundazioak zenbait ekoizlerekin elkarlanean bultzatzen duena. Haur eta gaztetxoak nekazal mundutik geroz eta deskonektatuago bizi diren garaiotan, inoiz baino beharrezkoagoa da elkar... [+]