Jaurlaritzak euskaltzale txapela jantzi du Euskaraldiarekin
Jaurlaritza da, Topaguneak berak dioenez, Euskaraldiaren posibilitatearen ezinbesteko eragilea. Topagunea eta Jaurlaritza dira eragile nagusiak. Ez dakit zenbat diru jarri duen Jaurlaritzak ekimen honetarako. Bere aurrekontu osoaren ondoan, huskeria bat segur aski. Ekimena, garrantzi handikoa omen da. Jaurlaritzak jantzi du euskaltzale izatearen txapela.
Baina aztertzen badugu Jaurlaritzaren hizkuntz-politika (eta egiten duen guztia da hizkuntz politika, dena egiten baita hizkuntza batean edo bestean eta motibazio, ezagutza eta erabilera modu bateko edo bestekoan) euskararen biziberritzeari trabak jartzen dizkion eremu asko dago. Eta bereziki, euskarari buruzko politika esplizituetan, euskarak beharko lukeen minimotik behera egiten du.
Norbaitek pentsa dezake pentsionisten eskaerek (pentsio duina gutxienez 1.080 euro eta abar…) ez dutela ezer ere ikusteko euskararen biziberritzearekin. Baina ez da horrela. Pentsionisten eskaeren kontra Madrilen eta Gasteizen botoa emanez gure herriko jende multzo handi baten bizitzan urduritasun, kezka, ezinegona… sorrarazten du. Euskara biziberritu nahi bada, euskara kezkaz, ezinegonez eta urduritasunaz osatu nahi al dugu? 500 euro jasotzen duen pentsionistari euskara ikasteko gogoa piztuko al zaio edo egoera horrek zaildu egiten du pizte hori?
Adibide bat da. Baina pilo bat ditugu. Gipuzkoako erraustegiaren proiektu eroarekin zer gertatzen da? Probintziako udal guztiak 30 urtetarako zorpetuak gelditu direla, hau da, bizitza duinerako datorren hain egoera latzerako –eta euskararen biziberritzerako—baliabide finantzario oso murriztuarekin.
"Jaurlaritzak etekin errazak ateratzeko okasioa ikusi du eta bere gaineko agintariei azaldu nahi die beren negoziorako ere hona dela Euskaraldia babestea"
Azken adibidea: Europako Batasunatik gauden krisiari aurre egiteko eskaini omen duen dirutzaren ia erdia Iberdrola eta Petronorrentzat izango omen dira Jaurlaritzaren eskaeraren arabera. Baina ez al dira Iberdrola eta Petronor, eta Banka osoa estatu glotofagiko honen (Espainiako Estatuaz ari naiz) euskarri nagusienetakoak? Euskaraldia sustatu eta glotofagiaren euskarri nagusienetakoari dirutza eman?
Baina begiratzen badiogu hertsiki euskararen hizkuntz politikari, zer aurkitzen dugu? Berrogei urte eta gero, Osakidetza euskaldundu gabe. Eta egin diren Osakidetzarako euskara plangintzak, nire ustez, oso txarrak izan dira. Itxura egitekoak eta fruitu oso mugatukoak.
Egia da eskoletan, herriaren bultzadaz, euskara garatu dela. Baina arazoak begi bistan daude. Euskara ikasi bai, erabili ez eta atzera pausuak. Edo euskara ikasi bai, baina eskolarako soilik. Edo euskara ikasi bai, baina euskararekiko apustu tinkorik gabe… Eta, gainera, zein da eskola euskaldunaren funtzioa Jaurlaritzaren planetan? Sistema ekonomiko ekozida eta genozida honek omen dituen beharrei erantzutea. Ez da bizitzarako eskola, merkaturako eskola baizik Jaurlaritzaren buruan dagoena.
Eta aparte utziko ditugu beste detaile batzuk: Lander Arbelaitz-en aurka bi ertzainek jarritako salaketa; euskal kultur-sortzaileen egoera larri erantzunik gabekoa; euskal argitaletxeen egoera larria; Gobernukide batzuen eta ETBko buruaren monolinguismoa; irakaskuntzan COVID-19 garaian izandako murrizketak; publizitatearen banaketarekin egiten zaien faborea euskararen bazterketa muinean duten egunkari glotofagikoei (El Diario Vasco, El Correo Español…); ETB1en kalitate tamalgarria eta ETB2ren ez-euskaltasun erroetakoa (gaztelera erabili daiteke, noski, euskararekiko motibazioa pizteko, baita bizitza duinaren aldeko imaginarioa lantzeko ere)…
Nahiko luzatu naiz. Jaurlaritzak euskaltzale txapela jantzi du Euskaraldiarekin. Dobaranek argi utzi zuen ARGIA-n egindako elkarrizketan: lau urtez behin egiten diote azterketa (hauteskundeetan, noski) eta harro erakutsiko du Euskaraldia. Bitartean bestelako protesta-gaiak panoramatik baztertuak geldituko dira. Eta errematerako esaten digu Confesbak eta Bankuekin (erakunde kapitalista, patriarkalak, ekozidak izateaz gain, glotofagikoak diren horiekin) harremanetan dagoela, ea horiek ere euskaltzale txapela janzten duten.
Topaguneak omen dio Jaurlaritzarik gabe Euskaraldia ezinezkoa izango zela. Jaurlaritzak etekin errazak ateratzeko okasioa ikusi du eta bere gaineko agintariei azaldu nahi die beren negoziorako ere hona dela Euskaraldia babestea.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Ez da lehenengo aldia, aditua izan ei naiz kontraesanetan. Oreka, baietzaren eta ezetzaren arteko muga non marraz daitekeen bilatzen. Analisi topografikoa, neurriz neurri morala triangelatzen. Tatuaje erraldoia bekokian: Bai, baina… Erabaki batera iristeko, inoiz nire... [+]
Beharbada ez duzu jakingo nor den Donald Berwick, edo zergaitik aipatzen dudan artikuluaren izenburuan. Gauza bera gertatzen zaie, agerikoa da, abian den Osasun Itunean parte hartzen ari diren gehienei. Ez dakite zer den Berwicken Helburu Hirukoitza, are gutxiago eredu hau... [+]
Aurreko egunetan Larraitz Ugarte abokatuak idatzitako La motosierra puede ser tentadora artikuluak zeresan handia eman du sektore zabal batean. Administrazio publikoaren barruan ohikoak diren egoera batzuk mahai gainean jartzen ditu, tartean efizientzia falta, ardura eta kontrol... [+]
Garrantzitsua al da hizkuntza bat zuzen erabiltzea? Zer puntutaraino da hain beharrezkoa gramatika menderatzea edo hiztegi zabal bat edukitzea? Betidanik entzun izan ohi dut hizkuntzaren garrantzia, baina pentsatzen jarri ostean, ondorio batera iritsi naiz. Pentsatzeak askotan... [+]
Aspaldian bisitatzen ez nuen eta hainbertze gustatzen zitzaidan leku batera joan nintzen aurrekoan. Bertan nengoela, gustura sentitu nintzen eta zera pentsatu nuen: hau da nire leku kuttuna. Kuttuna, kuttuna, kuttuna; hitza jira eta biraka etxerako bidean. Kuriositateak jota... [+]
Nerabeek eta gazteek, ibilbide akademikoan zehar, behin baino gehiagotan jasoko dute lagungarria izango zaien ikasketetarako edo-eta lanbiderako orientabidea. Gidaritza eskaini behar zaie, zalantzez beterik egon ohi baitira erabaki garrantzitsuak hartu behar dituzten bakoitzean,... [+]
Jada bizpahiru aste izango dira irakurri nuenetik, Maialen Akizuren zutabe batean. Aner Peritzek telebistan esandakoak zekartzan: “Bertsolaritza da gizon zis heteroekin ez harremantzera eraman nauena, bertsolaritza delako disidente egin nauena, eta, era berean,... [+]
Beldur hori bada. Badirudi Donald Trump etorri dela Washingtoneko bulego borobila luzerako okupatzera. Bigarren mandatua du, baina bere hurbileko aholkulariei, ez dela txantxetan ari berretsiz gainera, Konstituzioan zenbaki bakan batzuk aldatzeko bere xede zurruna aipatzen die,... [+]
Ansorena´tar Joseba Eneko.
Edonori orto zer den galdetuz gero, goizaldea erantzungo, D´Artagnanen mosketero laguna edo ipurtzuloa, agian. Baina orto- aurrizkiak zuzen adierazten du eta maiz erabiltzen dugu: ortodoxia, ortopedia, ortodontzia... Orduan (datorrena... [+]
“Erresilientzia poltsa”, “biziraupen eskuliburua”, “ebakuazio bizkar-zakua”: hara nolakoak entzun daitezkeen agintarien ahotan azken asteetan.
Iragan hilabeteko adierazpenen artean, Europako Batasunak herritarrei eskatu die... [+]
Ez da Aberri Eguna, Aberri Aukera da euskaldunok behar duguna. Urtean behin errepikatzen dira balizko alderdi zein talde abertzaleen deialdiak, data hauetan, Euskaldunon aberria Euskadi/Euskal Herria da aldarriaren inguruan. Egun bateko kontua izaten da, hala ere. Eta ez batera... [+]
Joan den astean topaketa polit bat izan dut, aspaldi ikusten ez nuen emakume talde batekin, eta egitearen inguruan aritu gara berbetan, teknologia eta sorkuntza espazioei lotuta.
Emakume hauetako nagusiena, jubilatzeko mugan dagoena, programatzailea da eta kodea programatzen... [+]
Hainbatetan esan izan didate arkitektoen lanaren gauzarik indartsuena dela ekoizten duguna betikotu egiten dela. Eraikinaren betikotasunak gizakiaren presentzia tenporala gainditzen duela eta geroko etorkizunean iraunkor egingo gaituela. Eta liburu batekin gertatzen ez den... [+]
Desengainu handia hartu dute euskal feminista askok jakin dutenean Chimamanda Ngozi Adichie idazleak haurdunaldia esternalizatu duela, alegia, surrogate batek ernaldu duela bere haurra, diru truke. Guztiok izan beharko genuke feminista saiakeraren egilea da Adichie, besteak... [+]