Japoniako 7,6 graduko lurrikarak eragindako hildakoak erregistratutako 48ak baino gehiago izan daitezke
Astelehenean Japoniako mendebaldeko kosta kolpatu duen lurrikararen ondorioz dozenaka pertsona zaurituta eta etxebizitza ugari suntsituta daude. Gutxienez 48 hildako eragin ditu, baina hondakinen azpian harrapatutakoak “lehenbailehen” erreskatatzeko beharra azpimarratu dute agintariek, hildakoen zifra handitu baitaiteke. Ohartarazi dute erreplikak gertatu daitezkeela.
Ishikawa prefekturako Wajima hirian izan da Richter eskalako 7,6 graduko lurrikara –1etik 12rako tartean neurtzen da–, han 16:10 inguru zela. Hipozentroa hamar kilometro inguruko sakoneran izan dela ondorioztatu dute, eta ondorengo orduetan beste 60 dardara erregistratu dituzte. Tokioko eraikinetan ere nabaritu dute dardara, hipozentrotik 300 kilometro baino urrunagora.
Fumio Kishida lehen ministroak ohartarazi du herrialdea “denboraren aurkako borrokan” dagoela orain: “Lehenbailehen egin behar ditugu erreskateak, batik bat hondakinen azpian harrapatuta dauden pertsonenak”. Gutxienez 48 hildako eragin ditu lurrikarak, baina azpimarratu dute zifra ez dela ziurra eta gehiago izan daitezkeela, eroritako eraikinen azpian egon daitezkeelako hainbat. Dozenaka pertsona zauritu dira.
Etxebizitza ugari ere suntsituta geratu dira eta suteak piztu dira. Wajima hirian astearteko 07:00etan oraindik suteak piztuta zeudela berretsi du suteen departamenduak, The Guardianek jaso duenez, eta gutxienez 100 eraikin erabat suntsituta geratu direla. Kishidak jakinarazi du erreskateak egiteko oztopoak dituztela, errepideak hondatuta geratu direlako lurrikaren ostean: larrialdi zerbitzuetako ibilgailuak kostata ari dira Noto penintsularen iparraldera iristen, eta itsasoz ari dira saiatzen.
Erreplikak egon daitezke
Lurrikararen ostean tsunami alerta ezarri dute autoritateek, eta bospasei metroko olatuak espero zirela esan du Japoniako NHK telebista kateak. Alerta kendu duten arren, agintariek eskatu dute ez itzultzeko etxeetara, izan ere, meteorologia agentziak gogorarazi du datozen egunetan erreplikek berriro ere kaltetu ditzaketela lurrikarek kolpatutako eremuak, The Guardianek jakinarazi duenez.
Japonia mendebaldeko kostan dauden Ishikawa, Toyama eta Niigata prefekturetan izan dira kalterik handienak, eta 46.000 herritarrek utzi behar izan dute etxea. Zerbitzu asko ere etenda daude, eta milaka lagun argindarrik gabe geratu dira, 30.000 etxe, hain zuzen, Japoniako Gobernuaren arabera. Kostaldean hogei erreaktore nuklear baino gehiago daude, baina gobernuak ziurtatu duenez ez dute kalte larririk izan, eta ez dute erradiazioaren igoerarik neurtu prefektura horietan.
Badakigu lerroburuak arreta erakarri egin behar duela; eta esajerazioa dela hartarako baliabide bat. Baina... ez ote da gehiegitxo The New York Times txit ohoragarriak Japoniako hauteskunde parlamentarioen biharamunean dakarrena: “A Seismic Election Sends Asia’s Most... [+]
Japonia, 1945eko abuztuaren 6a eta 9a. AEBek bonba atomiko bana bota zuten Hiroshima eta Nagasaki hirietan milaka eta milaka hildako eraginez; kopuru zehatzik ez dagoen arren, urte horren bukaeran hildakoak gutxienez 210.000 inguru izan zirela diote kalkulu zuhurrenek. Baina... [+]
Tximeleta efektua deituaren bertsio eguneratua ematen du: unibertsitate-mintegi arrunt eta ziztrin samarra baino asko gehiago ez lirudikeenak belarri guztiak tentetu arazi ditu Asia Ekialdean, bereziki Japonian. Baita gugandik gertuago ere.
Duela aste batzuk Sony etxeak Rise of the Rōnin bideojokoa kaleratu du, eta adituek jokoaren kokapen historikoa nabarmendu dute orduz geroztik. Jokoa XIX. mende erdialdeko Japonian kokatuta dago, Yokohama, Edo eta Kyoto inguruetan.
Edo aroaren azken urteak izan ziren... [+]
Nazioarteko Energia Agentziaren esanetan 2025ean inoiz baino energia nuklear gehiago produzituko da munduan. Nuklearren bultzada berri baten aurrean gaude, baina erreaktore eta zentraletan izaten diren “gertakariak” ikustea besterik ez dago hartzen ari garen... [+]
Halabeharrez hasi dira agorrilaren 24an Fukushimako zentraleko urak itsasora jaurtikitzen; ur kontaminatuak metatzeko zisternen %97 beteak dituztelako eta etenik gabe gehitzen zaielako ura –egunero 140 tona–. Ur "deskutsatuak" izanik ere, herritarrek... [+]
Japoniako Gobernuaren erabakiak protestak eragin ditu herrialdean, eta besteak beste, Txinak kritikatu egin du erabakia. 2011 urteko istripu nuklearraren ondorioak oraindik pairatzen dira.
Energia Atomikoaren Nazioarteko Agentziaren txosten batek oniritzia eman dio Japoniari, 2011ko hondamenditik Fukushimako zentral nuklearra hozteko erabilitako ur kutsatua itsasoan zabal dezan. Duela bi urte iragarri zuen 1,25 milioi tona ur baino gehiago itsasora botatzeko plana... [+]
Haserrea eragin du Japonian, gobernuak argitaratu duen txosten batek. Bertan, 1948 eta 1996 urte bitarte bederatzi urteko umeak haien baimenik gabe operatu eta esterilizatu izana onartu du, besteak beste.
Akira. Bi mila orrialdetik gora da Katsuhiro Otomo mangakak 1982tik 1990era bitarte argitaraturiko istorioa, sei tomo handitan –japonieraz tankobon deitzen zaie aldizka publikaturiko istorioak biltzen dituzten liburukiei–. Irakurtzeko astirik edota gogorik ez duten... [+]
Tokioko epai batek asteazkenean berretsi du ezkontza horiek debekatzea ez dela legez kanpokoa, ezkontzaren definizioan ez baitira sartzen. G7ko herrialde bakarra da genero berekoen arteko ezkontzak onartzen ez dituena.
Euskarazko mangari eskainitako lehen bilduma sortu du Harriet argitaletxeak: Kabe. Tomomi Usui komikigile japoniarraren Cube Arts seriearen lehen alearekin estreinatuko dute bildumaren ibilbidea.
Hamabost urte bete ditu aurten Elbis Rever taldeak. Tarte horretan 500 abesti baino gehiago, ia 200 kontzertu eta lau elkarrizketa egin dituzte. Taldearen koordenatuak zeintzuk diren iradokitzen du datuak: pop talde bat izateko aspirazioaren eta bazterreko soinu eta jarrera... [+]