Izena duen guztia omen da
Mendebalde osoko aurreneko zibilizazioaren historia misterio laino batez bildurik dago. Ustez, Tartessos izan zuen izena eta Kristo aurreko IX. eta V. mendeen artean garatu zen; Iberiar penintsularen hego-mendebaldean, Guadiana eta Guadalquivir ibai-harroen artean. Greziako eta Erromako iturri klasikoek (Hekateok, Herodotok, Rufo Festo Avienok...) aipatu zuten lehen aldiz eta Herkulesen zutabeez bestalde kokatu zuten, hots, Gibraltarreko itsasartea eta gero.
Alabaina eztabaida handia dago kultura tartesikoaren inguruan. Izan ere, ikerlari batzuen aburuz Tartessos ez zen existitu. Uste horren bultzatzaile nagusiak Alvaro Fernandez Flores eta Araceli Rodriguez Azogue dira, 2002 eta 2005 artean El Carambolo aztarnategia indusi zutenak. Haien ustez, lurralde horietan kultura materialak kolonia feniziarren ezaugarri tipikoak ditu, eta beraz, ezin daiteke esan Tartessos zibilizazio beregain eta burujabea izan zenik, feniziarren kolonia huts bat baizik. Korronte tartesoeszeptikoak sona handia izan du, batik bat 2011n Huelvan egin zuten kongresua eta gero, eta haren oihartzunak Sevillako Museo Arkeologikoraino iritsi dira. Izan ere, han ikusgai dagoen El Caraboloko altxorra pieza “feniziartzat” izendaturik dago.
Ikerlari gehienak, ordea, ez datoz bat tartesoeszeptizismoa-rekin. Adituen arabera, kultura material tartesikoak ezaugarri bereizgarriak ditu. Gainera, aurten Casas del Turuñuelo aztarnategian arbelezko taulatxo bat aurkitu dute, ustez, tartesierazko abezedario bat grabaturik daukana. Hala ere, zibilizazio hura existitu bazen, ez dakigu zer izen zuen eta nola esaten zioten beren buruari; Tartessos exonimo bat baitzen, hau da, kanpokoek jarritako izena.
Kristo aurreko 500. urtearen inguruan, bat-batean, Antzinaroko iturriek Tartessosi erreferentziak egiteari utzi zioten. Zenbaiten aburuz, tsunami handi batek haren itsas-portuak suntsitu zituen eta horrek gainbehera ekarri zuen. Horregatik, Tartessosen azkena Atlantidaren mitoarekin lotu izan da sarri. Beste batzuen ustez, Mediterraneoko itsas-potentzien oreka aldaketa batek gainbehera ekonomikoa ekarri zuen. Greziak, Tartessosen aliatu komertzialak, Mediterraneo mendebaldean influentzia galdu zuen eta Kartagoren eraginpean geratu bide zen. Izenaz eta izanaz gain, Tartessosen bukaera ere misterioetan bildurik dago.
Donostiako eta Gipuzkoako beste udalerrietako irudiak ikus daitezke unibertsitatearen webgunean.
PSN, EH Bildu eta Geroa Bai talde parlamentarien sinadurarekin aurkeztu da gaur eta onartua izateko babesa izango du.
Lazkaon 1960-70ko hamarkadan galdu ziren inauteriak berreskuratzeko asmotan dabiltzala irakurri dugu azken asteetan. Festa haietatik abiatuta herriko hainbat talde elkartu eta otsailaren 28an plazaratuko dira inauteriak ospatzera. Xehetasun gehiago jakin nahian Oin Arin dantza... [+]
Danimarkako Vasagård aztarnategian 600dik gora harri grabatu aurkitu dituzte arkeologoek. Datazioen emaitzen arabera, duela 4.900 urtekoak dira, eta garai hartan Alaskan sumendi baten erupzio bortitza gertatu zela ere jakina da. Erupzio horren ondorioek Europa iparraldeko... [+]
Gurera ekarri dugu Achille Mbenbe politologo kamerundarraren "nekropolitika" terminoa. Heriotzaren prismatik begiratzen die herritartasunari eta botereari, eta argi uzten digu pertsona multzo batzuen biziak gutxietsiak, balio gabekoak eta beraz, lasai asko desagertu... [+]
Vietnam, 1965eko otsailaren 7a. AEBetako aire-armadak lehenengoz napalma erabili zuen biztanleria zibilaren kontra. Ez zen gasolina gelatinatsua erabiltzen zen lehen aldia. Bigarren Mundu Gerran hasi ziren bonbekin batera jaurtitzen eta, Vietnamen bertan, Indotxinako... [+]
Plataformak ostegunerako Iruñeko udaletxe plazan elkarretaratzea deitu du 18:30erako, hiru alderdiek eraikinarekin izandako jarrera salatu eta eraistearen aldeko hautuan berresteko.
Beste detektibe triste baten telesail bat ikusi berri dut. Eskoziako irla urrun batean gertatzen dira trama guztiak. Badakizue nola funtzionatzen duten fikzio horiek: hildako asko, jende arrunta baina ez hainbeste, eta paisaia berde iluna. Oraingo honetan duela urte pila bat... [+]
Japonia, VIII. mendea. Nara Aro betean furoshiki terminoa erabiltzen hasi ziren, baina Edo Arora arte (XVII-XIX. mendeak) ez zen hedatu. Furoshiki objektuak ohialetan biltzeko artea da, baina bere etimologiak garbi uzten du bere jatorria: furo hitzak bainua esan nahi du eta... [+]
Memoria Demokratikoaren Legea bete eta Lasa eta Zabala bahitu eta torturatu zituzten Donostiako La Cumbre eraikina memoria historikorako gune bihur dezaten exijitu dute Gipuzkoako Batzar Nagusietan. Jauregia 2023an Donostiako Udalari utzi behar zion estatuak, baina prozedura... [+]
Hamarkada askotako eskaeraren ostean, Parisko Marceau etorbidearen 11. zenbakian dagoen jauregi historikoa EAJren esku geratu da azkenean. Jeltzaleentzat, balio monetariotik harago, balio sinboliko itzela du eraikin horrek, erbestearekin eta faxismoaren kontrako borrokarekin... [+]
Astearte gauean egin dituzte pintaketak, bizilagunek azaldu dutenez. Fatxada nagusia, bertako ateak eta alboetako paretak margotu dituzte. Gazte Koordinadora Sozialistak urtarrilaren 25rako deitutako mobilizazioarekin bat egiten du aldarriak.
Duela 3.300 urteko egiptoar momia batean Yersinia pestis-en arrastoak topatu berri dituzte, hau da, VI. mendean Justinianoren izurria eta XIV. mendean Izurri Beltza eragin zuen bakterioarenak.
Adituek orain arte uste zuten garai hartan izurria soilik Eurasian hedatu zela,... [+]